Άρχισε σήμερα το πρωί η ψηφοφορία για το δημοψήφισμα για την
ανεξαρτησία που οργανώνει η Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση (
KRG) στα βόρεια του Ιράκ, πάρα τις διεθνείς
αντιδράσεις και τους φόβους για τις επιπτώσεις που μπορεί αυτό να έχει στην
περιφερειακή ασφάλεια τόσο της περιοχής, όσο και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής.
Ένα από τα σημαντικότερα - αν όχι το πλέον σημαντικό-
διακύβευμα του δημοψηφίσματος αυτού είναι οι δρόμοι του πετρελαίου που βοήθησαν
ως σήμερα στη διατήρηση του ημιαυτόνομου καθεστώτος της κουρδικής κυβέρνησης,
μετά από την κατάρρευση της οικονομικής συμφωνίας με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση
του Ιράκ. Το δημοψήφισμα έρχεται να αμφισβητήσει την κυριαρχία του Ιράκ σε
αρκετές από τις περιοχές αυτές.
Η σημασία του
δημοψηφίσματος για την αγορά πετρελαίου
Η Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση (
KRG) αναφέρει ότι ο κουρδικός πετρελαϊκός
θύλακας του βορείου Ιράκ ενδέχεται να διαθέτει 45 δισεκατομμύρια βαρέλια αργού
αποθέματος, ποσότητα μεγαλύτερη από αυτή της Νιγηρίας, χώρας μέλους του ΟΠΕΚ. Σύμφωνα
με το
Bloomberg, η περιοχή
παρήγαγε περίπου 544.600 βαρέλια πετρελαίου ημερησίως το 2016, ενώ η εταιρεία
συμβούλων Rystad Energy δήλωσε τον Απρίλιο ότι η παραγωγή αναμένεται να αυξηθεί
σε 602.000 βαρέλια φέτος. Η παραγωγή του περασμένου έτους αντιπροσώπευε περίπου
το 12% της συνολικής παραγωγής του Ιράκ. Αυτές οι ποσότητες πετρελαίου
κατατάσσουν την Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση στο ίδιο επίπεδο με τον Ισημερινό
και το Κατάρ, επίσης χώρες μέλη του ΟΠΕΚ.
Η Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση βασίζεται σε έναν αγωγό
προς το λιμάνι Ceyhan της Τουρκίας προκειμένου να μεταφέρει το πετρέλαιό της
στην αγορά. Οι κουρδικές εξαγωγές ανήλθαν κατά μέσο όρο σε 515.000 βαρέλια τον
περασμένο χρόνο, σύμφωνα με το Bloomberg News.
Τι αλλάζει με το
δημοψήφισμα στην παραγωγή πετρελαίου
Το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί όχι μόνο στις τρεις επαρχίες της
κουρδικής περιοχής, αλλά και στη διαφιλονικούμενη περιοχή του Κιρκούκ και τις πετρελαιοπαραγωγικές
περιοχές του, όπου το Ιράκ ανακάλυψε κοιτάσματα αργού για πρώτη φορά το 1927. Η
ιρακινή κεντρική κυβέρνηση θεωρεί ότι η Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση
παρανομεί με το να συμπεριλάβει το Κιρκούκ στο δημοψήφισμα του και έχει απειλήσει
με αντίποινα.
«Οι αντιδράσεις στο δημοψήφισμα ήταν παιδιάστικες», δήλωσε στο
Bloomberg
ο
Ahmed
Al-
Askari, επικεφαλής της
επιτροπής ενέργειας στο επαρχιακό συμβούλιο του Κιρκούκ. «Είμαστε ειρηνικοί
άνθρωποι και είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευτούμε για τα δικαιώματά μας».
Οι κουρδικές δυνάμεις πήραν τον έλεγχο την περιοχής γύρω από
την πόλη του Κιρκούκ τον Ιούνιο του 2014, μετά την εκδίωξη του ιρακινού στρατού
από τους μαχητές του Ισλαμικού Κράτους, αλλά η Βαγδάτη αρνείται να αναγνωρίσει
κουρδικό έλεγχο της περιοχής.
«Έχουμε κάποιες διαφορές με το Υπουργείο Φυσικών Πόρων της Κουρδικής
Περιφερειακής Κυβέρνησης για την περιοχή του Κιρκούκ», ανέφερε ο Υπουργός
Πετρελαίου του Ιράκ Jabbar Al-Luaibi το Σεπτέμβριο στο Bloomberg, ενώ το Υπουργείο
Φυσικών Πόρων της Κουρδικής Περιφερειακής Κυβέρνησης αρνήθηκε να σχολιάσει το
θέμα.
Δεδομένου ότι το δημοψήφισμα δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα, η
Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) δεν «προβλέπει κάποια άμεση αλλαγή του
status
quo αυτή τη στιγμή» και θα
παρακολουθεί την πορεία των εξελίξεων, αναφέρει το Bloomberg. Η ΙΕΑ παρακολουθεί
την προσφορά πετρελαίου από τις χώρες του ΟΠΕΚ, συμπεριλαμβανομένου του Ιράκ,
του δεύτερου μεγαλύτερου παραγωγού εντός του Οργανισμού.
Τι αλλάζει με το
δημοψήφισμα στις εξαγωγές πετρελαίου
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τις εξαγωγές αφορά την Τουρκία -
η οποία αντιτίθεται το δημοψήφισμα, δεδομένης και της κουρδικής μειονότητας στο
εσωτερικό της - και το ενδεχόμενο η τουρκική κυβέρνηση να αποφασίσει το
κλείσιμο του αγωγού που μπορεί να μεταφέρει ως και 700.000 βαρέλια από τα κουρδικά
πεδία στο λιμάνι
Ceyhan.
Το ενδεχόμενο κλεισίματος εκ μέρους της Τουρκίας του αγωγού
θα εξανεμίσει τα πρόσφατα κέρδη της ενεργειακής βιομηχανίας της Κουρδικής Περιφερειακής
Κυβέρνησης του Κουρδιστάν, όπως αυτά αντανακλώνται στις τακτικές συναλλαγές των
Κούρδων με διεθνείς εταιρείες πετρελαίου τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά και στην
πρόταση από τη ρωσική Rosneft Oil PJSC για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου
στην περιοχή. Ωστόσο, το γεγονός ότι ο αγωγός πετρελαίου λειτουργεί χωρίς
διακοπή από τη στιγμή που οι Κούρδοι ανακοίνωσαν το δημοψήφισμα τον Ιούνιο θα
πρέπει να καθησυχάσει τις εταιρείες ενέργειας, ανέφερε στο
Bloomberg
o
Michael
Knights, ειδικός για θέματα της περιοχής στο Washington Institute.
Τι αλλάζει με το
δημοψήφισμα για τις εταιρείες πετρελαίου
Οι εισηγμένες διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες που
δραστηριοποιούνται στην κουρδική επικράτεια περιλαμβάνουν τις Gulf Keystone
Petroleum Ltd., Genel Energy Plc και DNO ASA. Η Gulf Keystone εκμεταλλεύεται δυναμικότητας
36.700 βαρελιών / ημέρα πεδίο Shaikan field, ενώ η DNO ελέγχει το πεδίο Tawke. Στην
περιοχή του Κιρκούκ, μια τοπική εταιρεία πετρελαίου, η KAR
Group, εκμεταλλεύεται τα πεδία Khurmala,
Avanna και Bai Hassan.
Οι κίνδυνοι για τις εκμεταλλεύσεις στην περιοχή έχουν αμβλυνθεί
λόγω και της πρόφατης στρατιωτικής προόδου κατά του Ισλαμικού Κράτους στο
Βόρειο Ιράκ.
«Η βιομηχανία μας είναι ο σημαντικότερος κλάδος στην περιοχή
και είναι προς το συμφέρον όλων να προστατευθεί», δήλωσε στο
Bloomberg
ο Jon
Ferrier, διευθύνων σύμβουλος της Gulf
Keystone., ενώ στελέχη της
Genel και της
DNO
δε σχολίασαν τις εξελίξεις.
Η σημασία της περιοχής
του Κιρκούκ
Κούρδοι, Άραβες και Τουρκμένιοι ανταγωνίζονται για τον
έλεγχο του Κιρκούκ, καθιστώντας την πόλη και την πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή
πιθανό σημείο ανάφλεξης. Οι συγκρούσεις που σημειώθηκαν αυτή την εβδομάδα
μεταξύ Κούρδων και Τουρκμένιων κατά τη διάρκεια εκδήλωσης για την προώθηση του
δημοψηφίσματος αποτελούν απειλή για κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή. Το
κοινοβούλιο του Ιράκ ψήφισε την καθαίρεση του Κούρδου κυβερνήτη της επαρχίας, κίνηση
η οποία, όπως δήλωσε ο Πρόεδρος της Κουρδικής Περιφερειακής Κυβέρνησης
Massoud
Barzani, θα τερματίσει τη
συνεργασία με τη Βαγδάτη. Τα πεδία του Κιρκούκ που βρίσκονται υπό κουρδικό
έλεγχο παράγουν 350.000 έως 400.000 βαρέλια ημερησίως, σύμφωνα με τον Υφυπουργό
Πετρελαίου του Ιράκ, Fayyad Al-Nima.
«Εάν οι Κούρδοι συμπεριλάβουν με τη βία το Κιρκούκ στη
διαδικασία του δημοψηφίσματος, τότε η περιοχή θα θεωρηθεί ότι βρίσκεται υπό
κατοχή από μη ιρακινές δυνάμεις και ο πρωθυπουργός θα υποχρεωθεί να λάβει μέτρα
για να ανακτήσει αυτά τα εδάφη», δήλωσε στο
Bloomberg
ο Khalid Al-Miferji, εκπρόσωπος
το Κιρκούκ στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο του Ιράκ.