Στόχος της όπως ανέφερε είναι να ανακόψει την «οικονομική αιμορραγία». Πρόκειται για ένα είδος τελεσιγράφου εφόσον τις καλεί να έχουν μετακινήσει την έδρα τους στο Ριάντ μέχρι το 2024, αν θέλουν να μη χάσουν επιχειρηματικές ευκαιρίες. Απέφυγε, άλλωστε, να επεκταθεί σε διευκρινίσεις, με αποτέλεσμα να καλλιεργήσει αυτό το είδος αβεβαιότητας που σύμφωνα με πολλά στελέχη επιχειρήσεων της περιοχής περιπλέκει ιδιαιτέρως τις συναλλαγές τους με την περιφερειακή δύναμη της Μέσης Ανατολής.
Το τελεσίγραφό έχει, έτσι, προβληματίσει πολλούς. Οπως τονίζει σχετικό ρεπορτάζ του Bloomberg, κατά την πρόσφατη παρουσίαση προς τους επενδυτές, το Ριάντ ανακοίνωσε ότι ετοιμάζει ένα δελεαστικό «πακέτο κινήτρων» σχετικό με μια ειδική οικονομική ζώνη στην πρωτεύουσα. Μεταξύ άλλων, αυτό προβλέπει απαλλαγή από τον εταιρικό φόρο 20% για 50 ολόκληρα χρόνια και για 10 χρόνια σειρά εξαιρέσεων από αυστηρούς κανόνες όπως, για παράδειγμα, την υποχρέωση να προσλαμβάνουν Σαουδάραβες. Αφήνει, άλλωστε, ανοικτό το ενδεχόμενο περαιτέρω εξαιρέσεων που να διευκολύνουν τους επενδυτές όπως και την προοπτική να χορηγεί ευκολότερα άδειες εργασίας.
Οι επενδυτές πρέπει να ζυγίσουν τώρα το κόστος των εκατομμυρίων δολαρίων που συνεπάγεται η μετακίνησή τους, τις δυσκολίες που συνεπάγεται το γεγονός ότι αν όντως μετακινηθούν, θα υπόκεινται σε διαφορετική νομοθεσία και τους κινδύνους των αυθαίρετων νομοθετικών ρυθμίσεων με τα οφέλη που υπόσχεται με τις ραγδαίες μεταβολές της οικονομίας ο Σαουδάραβας πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Δεν είναι πάντως μικρό το δέλεαρ, δεδομένου ότι η Σαουδική Αραβία έχει μια τεράστια αγορά καταναλωτών, τριπλάσια σε μέγεθος από εκείνη των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, ενώ σχεδιάζει μνημειώδους μεγέθους επενδύσεις σε ακίνητα και σε μεγάλες εργολαβίες αξίας πολλών δισ. δολαρίων. Παράλληλα, όμως, διαθέτει έναν νεανικό πληθυσμό και μια κοινωνία που αλλάζει και μεταμορφώνεται ραγδαία. Πολλοί επιχειρηματίες με μακροχρόνιες δραστηριότητες στη χώρα διαπιστώνουν την πλήρη μεταμόρφωση της σαουδαραβικής κοινωνίας, καθώς υποστηρίζουν πως είναι πλέον αγνώριστη αν συγκριθεί με την υπερσυντηρητική που ήταν μόλις πριν από μία πενταετία.
Την ίδια στιγμή, όμως, διευθυντικό στέλεχος πολυεθνικής που έχει έδρα στο κυριότερο επιχειρηματικό κέντρο του Κόλπου, στο Ντουμπάι, επισημαίνει πως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Οπως τονίζει, οι επιχειρήσεις έχουν επίγνωση ότι το πολιτικό κλίμα μπορεί να αλλάξει αιφνιδιαστικά στη Σαουδική Αραβία. Και μόνον το γεγονός ότι τα συμβόλαια συνάπτονται αποκλειστικά με το κράτος, θέτει τις ξένες επιχειρήσεις σε θέση αδυναμίας και τις καθιστά ευάλωτες. Προπαντός δεν έχουν καμία δυνατότητα να διεκδικήσουν καθυστερημένες ή μη καταβληθείσες πληρωμές όταν ο αντίδικος στη Σαουδική Αραβία είναι πάντα το κράτος. Και όπως όλοι όσοι το αποτολμούν να αποταθούν σε ξένα ΜΜΕ, μίλησε στο Bloomberg σε καθεστώς ανωνυμίας.
Οι ξένες επιχειρήσεις δεν ξεχνούν, άλλωστε, το πογκρόμ των συλλήψεων στις οποίες προέβη προ τριετίας το Ριάντ, όταν επικαλούμενο εκστρατεία κατά της διαφθοράς συγκέντρωσε επιχειρηματίες και μέλη του ευρύτερου οικογενειακού περίγυρου της βασιλικής οικογένειας σε ένα ξενοδοχείο. Οπως προέκυψε, τους κράτησε αρκετές ημέρες εκεί ως ομήρους, μέχρις ότου άντλησε ένα είδος λύτρα από πολλούς εξ αυτών. Το πλέον αποθαρρυντικό από τα γεγονότα στο πρόσφατο παρελθόν του Ριάντ είναι η δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018, που όπως προέκυψε από τις έρευνες έγινε κατ’ εντολή της ηγεσίας του Ριάντ και πιθανώς του πρίγκιπα αυτοπροσώπως. Και βέβαια επικρατεί ανασφάλεια και αβεβαιότητα και ως προς το κόστος που συνεπάγεται το επιχειρείν στη Σαουδική Αραβία δεδομένου ότι συχνά καταφεύγει σε αιφνιδιαστικές αλλαγές πολιτικής όπως ο τριπλασιασμός του ΦΠΑ.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")