Πόσο Εφικτή Είναι μια Ταχεία Αποκλιμάκωση του Κόστους της Ενέργειας; Τί Πιστεύει η Αγορά

Πόσο Εφικτή Είναι μια Ταχεία Αποκλιμάκωση του Κόστους της Ενέργειας; Τί Πιστεύει η Αγορά
του Αδάμ Αδαμόπουλου
Τρι, 2 Νοεμβρίου 2021 - 08:05

Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τηρεί στάση αναμονής έναντι των εξελίξεων που μέλλουν να συμβούν στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Παράλληλα, δεν μπορεί κανείς να προβλέψει με ασφάλεια πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα και πότε θα αποκλιμακωθεί η κρίση τιμών και οι καταναλωτές πρέπει να επιδείξουν ωριμότητα και να αποφύγουν κινήσεις πανικού όταν ανοίξουν τους λογαριασμούς ρεύματος που θα λάβουν τον Νοέμβριο. Αυτό είναι το συμπέρασμα από τις επαφές που είχε το energia.gr με ανθρώπους της αγοράς, καθώς η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας βαίνει ολοένα αυξανόμενη, ο χειμώνας αρχίζει να δείχνει σιγά-σιγά τα «δόντια» του και οι πάροχοι ενέργειας παίρνουν θέση άμυνας για να αντιμετωπίσουν τις ακραίες τιμές του ρεύματος.

Μπορεί η τιμή του φυσικού αερίου να έχει υποχωρήσει αισθητά τις τελευταίες ημέρες, χάρη και στις δηλώσεις του Ρώσου προέδρου Βλάντιμιρ Πούτιν ότι η Gazprom θα αρχίσει, οσονούπω, να εφοδιάζει με περισσότερες ποσότητες καυσίμου τις αγορές της Δυτικής Ευρώπης,  όμως, το γεγονός ότι οι τιμές διαμορφώνονται πλέον στα χρηματιστήρια ενέργειας σημαίνει πως ο παλιός κόσμος που μάθαμε να ζούμε, χάνεται και όλοι μας εξαρτώμαστε, πλέον, από τις διακυμάνσεις των χονδρεμπορικών τιμών στην αγορά.       

Παρά τα μέτρα που ελήφθησαν από την ελληνική κυβέρνηση οι δυνατότητες ουσιαστικής παρέμβασης για την άμβλυνση των επιπτώσεων του υψηλού κόστους της ενέργειας στους καταναλωτές, οικιακούς και βιομηχανικούς, είναι μηδαμινές. Ενδεχομένως, το μόνο που θα μπορούσε να αποφορτίσει το κλίμα θα ήταν, η υφιστάμενη κρίση να μπορούσε να εκτονωθεί σύντομα.

Ούτε αυτό φαίνεται όμως ορατό, με αποτέλεσμα σημαίνοντα στελέχη της εγχώριας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας τα οποία προσέγγισε το energia.gr, να εμφανίζονται διχασμένοι ως προς το χρόνο που θα απαιτηθεί προτού υπάρξει ουσιαστική διόρθωση τιμών.

Η πλειονότητα των στελεχών των μεγάλων ιδιωτών παρόχων ρεύματος στη χώρα θεωρούν πως η κρίση τιμών θα συνεχίσει να υφίσταται καθόλο το α΄τρίμηνο του επόμενου έτους, επειδή, όπως υποστηρίζουν, το ράλι των τιμών του αερίου και του ρεύματος που άρχισε τον Σεπτέμβριο, δεν έχει αποτυπωθεί ακόμα στους λογαριασμούς, κάτι που υποδηλώνει τη  διατήρηση συνθηκών υψηλών τιμών στην ενέργεια έως και τον Απρίλιο. 

Ήδη χθες περί η χονδρεμπορική τιμή του ηλεκτρισμού κυμάνθηκε πέριξ των 212 ευρώ η μεγαβατώρα και ο Νοέμβριος θα αποδειχτεί ακόμη πιο δύσκολος μήνας από αυτή την πλευρά και θα πρέπει να αναμένουμε ακόμ υψηλότερες τιμές. Υψηλόβαθμο στέλεχος μεγάλης ελληνικής εταιρείας ενέργειας είπε στο energia.gr πως παρά την πτώση των τιμών του αερίου, πανευρωπαϊκά, οι τιμολογήσεις του καυσίμου στην Ελλάδα γίνονται με βάση τις forward τιμές που διαμορφώνονταν στη διάρκεια του Οκτωβρίου. Επομένως, ακόμη και εάν οι τιμές του ολλανδικού TTF να υποχώρησαν στα περίπου 65 ευρώ την περασμένη Παρασκευή, αλλά σε εγχώριο επίπεδο, οι τιμές που προσφέρονται στην αγορά είναι πάνω από τα 90 ευρώ. Φυσικά, εφόσον διατηρηθεί το χαμηλό επίπεδο τιμών στο TTF αυτό τον μήνα, τον Δεκέμβριο θα υπάρξει σαφής αποκλιμάκωση των τιμολογίων της ενέργειας.

Σύμφωνα με τον ίδιο, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πώς μπορεί να εξελιχθούν τα πράγματα στην αγορά και τι ακριβώς θα γίνει έπειτα από λίγους μήνες. Η τρέχουσα συγκυρία, μετά τη δήλωση του Ρώσου προέδρου πυροδότησε, κατά τα φαινόμενα, κερδοσκοπικά παιγχνίδια στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας. Άλλωστε, υποστήριξε, δεν κοστίζει τίποτε στον Πούτιν να δηλώσει το οτιδήποτε, πέραν του γεγονότος ότι οι Ρώσοι κερδίζουν ούτως ή άλλως, είτε από την ανοδική, είτε από την καθοδική αγορά, από τη στιγμή που το αέριο αποτελεί, πλέον χρηματιστηριακό προϊόν.

Οι εγχώριοι πάροχοι ενέργειας έχουν αναλάβει εκστρατεία ενημέρωσης των καταναλωτών προς αυτή την κατεύθυνση, με απώτερο στόχο να τους κάνουν να καταλάβουν πως η πρακτική, οι ακραίες διακυμάνσεις στις τιμές της ενέργειας, που άλλοτε απορροφούσε η ΔΕΗ στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής των ελληνικών κυβερνήσεων αποτελεί οριστικό παρελθόν- για το λόγο αυτό η Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού έφθασε στα πρόθυρα της χρεωκοπίας.    

Ορισμένα άλλα στελέχη προσβλέπουν σε ταχύτερη αποκλιμάκωση της κατάστασης, παρά το γεγονός ότι τα θεμελιώδη δεδομένα της αγοράς δεν επιβεβαιώνουν αυτές τις προσδοκίες. Ήδη χθες, οι τιμές του αερίου «τσίμπησαν» ακόμη ένα 10% - προφανώς σε μια απόπειρα ανοδικής διόρθωσης μετά τη βουτιά των τελευταίων 24ωρων - καθώς η ζήτηση αρχίζει να κορυφώνεται ενόψει των προετοιμασιών για ένα χειμώνα που προμηνύεται δριμύς. Ωστόσο, όπως τόνισε στο portal, κορυφαίο στέλεχος της αγοράς, δεν φαίνεται να υπάρχει η ίδια δυναμική ανόδου που παρατηρούταν έως πρότινος.

Βέβαια, οι εταιρείες στα τιμολόγια του Νοεμβρίου θα αποτυπώσουν τα επίπεδα τιμών του Οκτωβρίου που ήταν υψηλά, επομένως, οι καταναλωτές δεν πρόκειται να δουν ακόμη αποκλιμάκωση τιμών  Μια πιθανότητα να μην υπάρξουν μεγάλες αυξήσεις στις καταναλώσεις για τον Δεκέμβριο, θα ήταν οι τιμές να συγκρατηθούν τον Νοέμβριο και να μπουν στον παρονομαστή οι επιδοτήσεις των 60 ευρώ η μεγαβατώρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση. Για τα στελέχη των εταιρειών ενέργειας, η μεγάλη απειλή έγκειται στο γεγονός ότι υπ΄αυτές τις συνθήκες, πολλοί καταναλωτές θα σταθούν αδύνατο να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους.   

Για τον ίδιο, μια πραγματική λύση ακραιφνώς για τους επιχειρηματικούς και βιομηχανικούς καταναλωτές (Μέση και Υψηλή Τάση) θα ήταν να αρχίσουν να διαπραγματεύονται μακροπρόθεσμα συμβόλαια σταθερής τιμής (PPA’s), όταν αρχίσουν να ωριμάζουν οι συνθήκες στην αγορά. Τα PPA’s είναι μονόδρομος, είπε χαρακτηριστικά. Κατά μια διαφορετική προσέγγιση όμως, οι μακροχρόνιες αυτές συμβάσεις δεν μπορούν να αποφέρουν απτά αποτελέσματα επί του παρόντος, καθώς απαιτείται μακροχρόνια διαδικασία (σύναψη σύμβασης, χρηματοδότηση και κατασκευή έργου κλπ) προτού γίνει δυνατή η προμήθεια ενέργειας από το συμβαλλόμενο μέρος.