Η πρώτη παρατήρησις είναι ότι σπεύδουμε να θριαμβολογήσουμε αναφερόμενοι στις αποφάσεις άλλων, ενώ εμείς αδρανούμε. Ακολουθεί όμως και μια σειρά άλλων ζητημάτων, τα οποία θα έπρεπε μάλλον να μας προβληματίζουν παρά ναμς δημιουργούν ευφορία. Θα επαναλάβουμε δύο βασικές έννοιες. Ενώ η υφαλοκρηπίδα (που αφορά στον βυθό και τα υπό τον βυθό) υφίσταται αφ' εαυτής, η ΑΟΖ πρέπει να κηρυχθεί από μια χώρα. Αλλιώς δεν έχει υπόσταση. Τόσο η υφαλοκρηπίδα, όσο και η ΑΟΖ οριοθετούνται με διμερείς συμφωνίες μεταξύ των ομόρων κρατών (Αρ 74 και 83 της Συμβάσεως για το Δίκαιο της Θαλάσσης).. Μονομερής οριοθέτησις είτε ΑΟΖ είτε υφαλοκρηπίδος αντίκειται στα διεθνές δίκαιο. Να διευκρινίσουμε πάντως ότι, ενώ η επέκτασις των χωρικών υδάτων μπορεί να συντελεσθεί μονομερώς, η μονομερής οριοθέτησις της ΑΟΖ ή της δφαλοκρηπίδος δεν δίδει αυτομάτως την κυριότητα της.
Το πρώτο ερώτημα λοιπόν είναι γιατί η Ελλάς δεν έχει κηρύξει ΑΟΖ για την επίμσχη περιοχή νοτίως της Κρήτης. Και το δεύτερο, αφού οι σχέσεις μας με την Αίγυπτο είναι τόσο καλές όσο λέγουν και οι δύο κυβερνήσεις (Αθηνών και Καΐρου) για ποιον λόγο δεν έχουν συνάψει διμερή συμφωνία οριοθετήσεως, η οποία θα ήταν πραγματική «σφήνα» στο τουεκο-λιβυκό μνημόνιο. Λυπούμεθα που θα το πούμε, αλλά το διάταγμα του Προέδρου Σίσι, όσον αφορά στην οριοθέτηση είναι εξ ίσου αυθαίρετο με το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο.
Οι πανηγυρισμοί δυστυχώς, δεν άφησαν περιθώρια για τεθεί το ανωτέρω κρίσιμο ερώτημα, γιατί δηλαδή δεν γίνεται οριοθέτησις ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος και Αιγύπτου. Θα προσπαθήσουμε λοιπόν να το απαντήσουμε εμείς.
Ένα ενδεχόμενο είναι να υπάρχει έλλειψις εμπιστοσύνης μεταξύ των κυβερνήσεων. Οι φιλικές σχέσεις και οι συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας (οι οποίες επ' ουδενί συνιστούν συμμαχίες) δεν συνεπάγονται αυτομάτως και άνευ όρων εμπιστοσύνη επί παντός επιστητού.
Το δεύτερο και πλέον πιθανό είναι ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί σύγκλισις απόψεων για μια συμφωνία οριοθετήσεως που να πλησιάζει την «μέση γραμμή». Και κάτι τέτοιο θα ήταν ιδιαιτέρως δυσμενές για την ελληνική Κυβέρνηση, η οποία αφ' ενός στηρίζει την πολιτική της στην παραδοχή ότι οι οριοθετήσεις πρέπει να γίνονται στην «μέση γραμμή» ενώ (όπως και όλες οι προηγούμενες) έχει καλλιεργήσει στην ελληνική κοινή γνώμη μαξιμαλιστικές προσδοκίες ως προς το τι μπορούμε να περιμένουμε από μια συμφωνία οριοθετήσεως. Εδώ έρχεται να περιπλέξει την κατάσταση και η γενική άγνοια επί των ειδικών αυτών θεμάτων. Ο μέσος Έλλην πιστεύει ότι το διεθνές δίκαιο καθιερώνει την μέση γραμμή ως σημείο οριοθετήσεως. Δεν είναι έτσι. Η Σύμβασις του Μοντέγκο Μπαίη θέτει την μέση γραμμή ως ευκταία αρχή για τις οριοθετήσεις, δεν την καθιστά όμως υποχρεωτική. Για την επίτευξη διμερών συμφωνιών γίνονται ελεύθερες διαπραγματεύσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών. Αλλιώς δεν θα είχαν νόημα.
Ο χάρτης οριοθετήσεως με βάση το μονομερές διάταγμα Σίσι.
Η αλήθεια είναι ότι οι πρώτες συμφωνίες οριοθετήσεων ΑΟΖ έγιναν με βάση τις μέσες γραμμές καθώς ακόμη τα κράτη δεν είχαν ξεκάθαρη αντίληψη για τι δίκαιο της θαλάσσης.. Η Κύπρος έσπευσε να επωφεληθεί οριοθετώντας ΑΟΖ με όλες τις πέριξ χώρες, πλην του Λιβάνου. Η Ελλάς δυστυχώς (αν και η σχετική μελέτη είχε γίνει εγκαίρως από την Υδρογραφική Υπηρεσία του Πολεμικού Ναυτικού) «έχασε το τραίνο».
Η αιγυπτιακή κυβέρνησις από την άλλη πλευρά έχει αντιμετωπίσει σφοδρότατες επικρίσεις στο εσωτερικό της για την οριοθέτηση που υπέγραψε με την Κύπρο. Η διαφωνία διατυπώνεται απλά με το επιχείρημα ότι δεν μπορεί μια χώρα πληθυσμού 70 εκατομμυρίων νια οριοθετεί με βάση την μέση γραμμή με μια χώρα των 700.000. Και να ήθελε δηλαδή ο Πρόεδρος Σίσι να υπογράψει τέτοια οριοθέτηση με την Ελλάδα, δεν θα μπορούσε. Θα είχε να αντιμετωπίσει τεράστιες εσωτερικές αντιδράσις και -ναμην κρυβόμαστε- τις περισσότερες θα τις υποκινήσει η Άγκυρα η οποία διατηρεί επιρροές στο Κάιρο και μάλιστα στους κόλπους της κυβερνήσεως και της άρχουσας τάξεως. Όχι μόνον στην μουσουλμανική αδελφότητα.
Θα πρέπει πάντως να αναγνωρίσουμε οι οριοθετήσεις που θέτει η αιγυπτιακή κυβέρνησις είναι σύμφωνες με τις γραμμές βάσεως της συμφωνίας Αθηνών – Καΐρου του 2020, η οποία προς ανατολάς σταματούσε πάλι λίγο πριν από τον 28ο μεσημβρινό. Κάτι που σημαίνει ότι η φιλική διάθεσις των Αιγυπτίων υφίσταται, είναι όμως υπερβολικά πολύπλοκα τα συμπαρομαρτούντα προβλήματα. Το γεγονός δε πως η ελληνική Κυβέρνησις αντιμετωπίζει εκλογές στους επομένους μήνες, σε συνδυασμό με κάποιες στερεοτυπικές αντιλήψεις, δεν της επιτρέπουν να πράξει αυτό που επιβάλλεται. Να υπογράψει συμφωνία οριοθετήσεως με την Αίγυπτο. Διότι μόνον μια τέτοια συμφωνία θα καταργούσε στην πράξη το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο. Μέχρι τότε κανένας πανηγυρισμός δεν επιτρέπεται.