Η δημόσια «έκθεση» είναι ταμπού για το ελληνικό επιχειρείν . Οι μεγάλοι παίκτες της οικονομίας θέλουν να περνούν απαρατήρητοι.
Υπό αυτή την έννοια η εμπειρία που έζησα την περασμένη Τετάρτη το μεσημέρι μετά από πρόσκληση της Βίβιαν Μπουζάλη στην αίθουσα Audotorium στις εγκαταστάσεις της ελληνικής πολυεθνικής MYTILINEOS στο Μαρούσι ήταν εξόχως ενδιαφέρουσα. Γιατί αυτό ακριβώς έκανε ο Πρόεδρος της, Ευάγγελος Μυτιληναίος, ενώπιον διακοσίων προσκεκλημένων από το χώρο της βιομηχανίας, των τραπεζών, των κατασκευών, των επενδυτών και των ΜΜΕ: «Εξετέθη» ενώπιον μας χωρίς φόβος και πάθος. Ακόμη και αν αυτό σήμαινε ότι θα γίνονταν ορατά στον καθένα εκτός από τα προτερήματα και τα όποια ελαττώματα του. Δεν το φοβήθηκε. «Καλωδιωμένος» με ένα ασύρματο μικρόφωνο σαν και αυτά που φέρουν οι ποπ στάρ στις σκηνές, πίνοντας ακομπλεξάριστα λίγες γουλιές από ένα μικρό μπουκάλι εμφιαλωμένο νερό όταν διψούσε, μεταχειριζόμενος ένα μικτό λεξιλόγιο που παρέπεμπε σε ατσαλάκωτο τεχνοκράτη της Δύσεως αλλά και ψημένο μάγκα από την Κορώνη Μεσσηνίας (λέξεις και φράσεις όπως «rating», «έμεινε σέκος», «simplicity», «βιάζεσαι αδερφάκι μου» εναλλάσσονταν στα χείλη του με μοναδική άνεση), ο Μυτιληναίος παρουσίασε στις αγορές το νέο ευέλικτο οργανωτικό σχήμα του ομίλου του. Γιατί στον αιώνα της ταχύτητας προϋπόθεση για την στήριξη μιας ελληνικής πολυεθνικής όπως η δική του με βηματισμό στην Χιλή, στην Αγγλία, στην Πολωνία και στην Λιβύη είναι οι διορατικές αποφάσεις. Οι γρήγορες αποφάσεις. Η ταχεία προσαρμογή. Τυπικώς λοιπόν αυτός έδειξε ότι ήταν ο στόχος του. Σε μια περίοδο που η αγορά στερείται ρευστότητας λόγω έλλειψης πρόσβασης στο φθηνό χρήμα ελλείψει της επενδυτικής βαθμίδας, ο κύριος Μυτιληναίος παρουσίασε ένα οργανωτικό σχήμα που αντί για δανεικά θα διεκδικεί με την διάταξη του αμέσως ρευστό.
Η απόφασή του να εισέλθει ξανά μέσω της ΜΕΤΚΑ που απέκτησε με επιθετική εξαγορά το μακρινό 1995 στα δημόσια έργα (ορίζοντας στο τιμόνι της τον δικηγόρο Ευάγγελο Χρυσάφη - γαμπρό Κομοτηνής και μάλιστα γαμπρό του φίλου μου Χρήστου Ρουπγίδη) αυτή την στρατηγική υπηρετεί: Να σταματήσει την όποια αιμορραγία προκαλεί η πανάκριβη ενέργεια στο κόστους λειτουργίας των επιχειρήσεων με νέο χρήμα από τα δημόσια έργα. Για να εισέλθει μάλιστα δυναμικά σε αυτή την αγορά που θα ανοίξει και με το Ταμείο Ανάκαμψης δεν δίστασε να κάνει μια ακόμη επιθετική κίνηση- η επιθετικότης τον χαρακτηρίζει . Η εταιρεία του ολοκλήρωσε και παρέδωσε στην κυκλοφορία τον οδικό άξονα Ακτίου- Πρεβέζης πέντε μήνες πριν τον συμβατικό χρόνο παράδοσης ενώ το δημόσιο του χρωστούσε το 80% της δαπάνης του έργου. Ρισκάρει να πηγαίνει πιο γρήγορα προκειμένου να κερδίσει και άλλα έργα και να αυξήσει τον τζίρο του.
Ωστόσο, πέραν αυτών, ο κύριος Μυτιληναίος εκείνη την ημέρα έκανε κάτι περισσότερο: Μας ξενάγησε από το μοντέλο του επιχειρηματία του «χθες», που ξεκίνησε με μεροκάματο 1000 δραχμές εβδομαδιαίως στην ιδρυθείσα το 1908 οικογενειακή επιχείρηση του πατρός στο μοντέλο του επιχειρηματία του «σήμερα» και του «αύριο». Του «σήμερα» που αναγκάστηκε να πάρει μια επώδυνη απόφαση αποχωριζόμενος τον αδερφό του από το μάνατζμεντ της ΜΕΤΚΑ αλλά και του «αύριο» . Για το οποίο εύστοχα τόνισε ότι «η οργάνωση της εταιρείας γεννά την ηγετική ομάδα και όχι σε ποιον δίνεις εσύ το δαχτυλίδι». Εξ ου και κατήργησε την Επιτροπή Προσωπικοτήτων του προηγούμενου σχήματος (μίλησε σκληρά για «σκραπ» ανθρώπων!) και την αντικατέστησε με ένα Συμβούλιο Ηγεσίας στο οποίο, πλην των επιτελών του, θα μετέχουν και ελπιδοφόροι νεαροί δελφίνοι μάνατζερ, δύο επίπεδα πιο κάτω στην ιεραρχία-σχεδόν επαναστατικό ).
Τα χαρακτηριστικά του Μυτιληναίου ο οποίος μιλούσε με τον αέρα του ανθρώπου που δίνει «ψωμί» σε 5.000 εργαζομένους και αυξάνει κατά 3% το ΑΕΠ της χώρας ήταν
-πρώτον ο κυνισμός μέχρις ωμότητας ( «η επιχείρηση μας είναι διεθνής, αν πάψει να είναι, θα πεθάνουμε γρήγορα»),
-δεύτερον η προσαρμοστικότητα («άλλοτε κατασκευάζαμε εργοστάσιο για πενήντα χρόνια και τώρα για πενήντα μήνες»),
-τρίτον η εριστικότης (δεν ένιωσε άνετα με τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων, δεν του άρεσε το βίντεο για την οικογενειακή του ιστορία που άρχισε από την οδό Αλκμάνος),
-τέταρτον η αποδοχή του στο εξωτερικό (πήγε μαζί με άλλους 29 CEO για να κάνει διάβημα διαμαρτυρίας στην Oύρσουλα - μπήκε μέτοχος στην εταιρεία ο Γουάτσα) και τέλος η παρεμβατικότητα στον δημόσιο βίο.
Την αμαρτία μου θα την πω: Όταν άκουσα τον κύριο Μυτιληναίο πρώτη φορά να παρεμβαίνει σε συνέδρια του Κύκλου Ιδεών αισθάνθηκα ότι εδώ έχουμε να κάνουμε με ιδιότυπο Μπερλουσκονισμό. Καταλήγω τελικώς στο εξής: Προτιμότεροι οι επιχειρηματίες που μιλούν στο φώς και εκφράζουν ανοικτά την δυσαρέσκεια τους για την πολιτική της Κομισιόν και της κυβέρνησης παρά εκείνοι οι διαπλεκόμενοι επιχειρηματίες που κινούν τις μαρριονέτες από τα σκοτεινά παρασκήνια. Βλέποντας την χώρα μόνο μέσα από τις δουλειές τους.
Ο ιδρυτής του εκπαιδευτικού Ομίλου «Ακμή» Κωνσταντίνος Ροδόπουλος μου είπε προσφάτως αυθόρμητα ότι «πέτυχα στην ζωή μου περισσότερα από όσα ονειρεύτηκα». Και ότι «δεν ξεχνώ τον παππού μου που με παρότρυνε να σπουδάσω για να ξεφύγω από την λάσπη». Σε αυτή την κατηγορία ανήκει αυτή την στιγμή ο Μυτιληναίος: Εκείνου που κατέκτησε πολύ περισσότερες κορυφές από αυτές που στόχευσε. Και που τώρα κάνει τα πάντα για να τις διατηρήσει και να κατακτήσει και άλλες. Ακόμη και αν χρειάζεται να επινοήσει εκ νέου τον εαυτό του. Το «show off» του στο Μαρούσι μου θύμισε τον τίτλο από ένα ανέκδοτο τραγούδι του Μαρκόπουλου που ερμήνευσε ο Μητροπάνος σε μια εκπομπή μου στην ΕΡΤ : «΄Ο,τι αλλάζει να το αντέξεις!». Εάν κρίνω από τον ήχο που έκαναν τα πλήκτρα των λάπτοπ του οικονομικού ρεπορτάζ την ώρα που μιλούσε ο επιχειρηματίας – οι συνάδελφοι τα «χαστούκιζαν» για να προλαβαίνουν τις ατάκες του-… μάλλον θα το αντέξει.