με όρους καταστροφής, λέγοντας ότι ο πόλεμος του μέλλοντος θα είναι ο πόλεμος των μετάλλων».
Όσο αφορά τον πόλεμο των κρίσιμων ορυκτών, το έχω περιγράψει στο παρελθόν: παλαιότερα ζούσαμε τους πολέμους για το πετρέλαιο, οι επόμενοι πόλεμοι θα είναι οι «πράσινοι» πόλεμοι. Ο πόλεμος στην Oυκρανία, κατά την υποκειμενική άποψη του γράφοντος είναι ένας πόλεμος (και) για τις πρώτες ύλες (Resource War).(εδώ)
Ωστόσο θα σταθώ σε ένα απόσπασμα του άρθρου το οποίο αναφέρει κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Κάτι το οποίο ουδείς στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωρίζει ή/και δεν τολμά να αγγίξει. Καθώς θα υπάρξουν τεράστιες κοινωνικές-πολιτικές αντιδράσεις...
Πιο συγκεκριμένα το άρθρο αναφέρει: «Η Γαλλική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, βασικός παράγοντας της γαλλικής βιομηχανικής και τεχνολογικής έρευνας, συμμερίζεται επίσης αυτή την παρατήρηση, λέγοντας ότι οι στόχοι της ΕΕ δεν είναι «πολύ αξιόπιστοι» λόγω των εγγενών καθυστερήσεων στο άνοιγμα νέων ορυχείων (...) Εν ολίγοις, χωρίς να ανοίξει τώρα ένα ορυχείο, η ΕΕ βρίσκεται ήδη πίσω στους στόχους της. Η Κομισιόν είναι λίγο υπερβολικά αισιόδοξη σχετικά με την ταχύτητα με την οποία θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε βιομηχανικές λύσεις για την επίτευξη αυτών των στόχων» (...) η ΕΕ έχει κάθε συμφέρον να επιταχύνει τα έργα εξόρυξης, δεδομένου ότι τα τμήματα μετατροπής και ανακύκλωσης της αλυσίδας αξίας θα παραμείνουν μόνιμα ανεπαρκή για να καλύψουν τη ζήτηση.»
Πέραν του αναμφισβήτητου γεγονότος ότι ο όρος «αλυσίδα αξίας» (value chain) εισήχθη στην ΕΕ από τον γράφοντα, ελάχιστοι - εώς κανένας - στην ΕΕ έχει αντιληφθεί τι συμβαίνει από τη δεκαετία του ’80 με έναν βασικό κανονισμό της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας ο οποίος αφορά τις εξορύξεις. Ένας κανονισμός, ο οποίος όταν ψηφίσθηκε, έκανε τους Κινέζους, οι οποίοι από τότε ανέπτυσσαν σιγά-σιγά τις σπάνιες γαίες, να τρίβουν τα χέρια τους από ικανοποίηση. Ένας κανονισμός με τον οποίο η Δύση πυροβόλησε τα πόδια της. Η Γαλλική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, όπως και η αντίστοιχη Ελληνική (ΕΕΑΕ) και η αντίστοιχη Αμερικανική (U.S NRC), αναγκάζονται να ακολουθούν τον κανονισμό της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας περί «source material».
Τι σημαίνει ο όρος «source material»; Σύμφωνα με την Αμερικανική NRC (εδώ) source material είναι το «υλικό που περιέχει είτε το στοιχείο θόριο είτε το στοιχείο ουράνιο· υπό τον όρο ότι το ουράνιο δεν είναι εμπλουτισμένο στο ισότοπο ουράνιο-235 πάνω από αυτό που υπάρχει στη φύση. Τόσο το φυσικό ουράνιο όσο και το απεμπλουτισμένο ουράνιο θεωρούνται πρώτες ύλες. Το source material μπορεί επίσης να είναι ένας συνδυασμός θορίου, απεμπλουτισμένου ουρανίου και φυσικού ουρανίου και το υλικό μπορεί να είναι σε οποιαδήποτε φυσική ή χημική μορφή».
Και τώρα πάμε στο δύσκολο σημείο επίλυσης της εξίσωσης από τον κανονισμό της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας: «Τα μεταλλεύματα που περιέχουν ουράνιο, θόριο ή οποιονδήποτε συνδυασμό αυτών, στο ένα εικοστό του ενός τοις εκατό (0,05 τοις εκατό) ή περισσότερο κατά βάρος είναι source material.»
Οι Δυτικές εξορυκτικές εταιρείες από τότε που εφαρμόσθηκε ο εν λόγω κανονισμός (ποσοστό 0,05% = ραδιενεργό source material) – από τη δεκαετία του ’80 - σταμάτησαν να ενδιαφέρονται για την αξιοποίηση κοιτασμάτων τα οποία περιέχουν source material στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και αλλού. Συνεπώς και σπάνιων γαιών, καθώς οι σπάνιες γαίες θεωρήθηκαν ραδιενεργό source material. Σου λένε, και με το δίκιο τους, γιατί να μπλέκουμε με υψηλά κόστη εξόρυξης και ένα σωρό αντιδράσεις από τις τοπικές κοινωνίες και οικολόγους ακτιβιστές; Τα κοιτάσματα σπάνιων γαιών της ΕΕ βρίσκονται σχεδόν πάντα μαζί με ουράνιο ή/και θόριο. Είναι κοιτάσματα source material. Εάν δεν αλλάξει αυτός ο κανονισμός (δηλαδή το ποσοστό 0,05%) δεν πρόκειται να ανοίξουν ορυχεία σπάνιων γαιών στην ΕΕ. Αυτός ο κανονισμός έχει γυρίσει μπούμεραγκ στους όψιμους οικολόγους-πράσινους και κάθε λογής κλιματολάγνο, στην αριστερά και στη δεξιά, καθώς υψώνει ανυπέρβλητα πρακτικά εμπόδια (καλύτερα ας μην μπω σε τεχνικές λεπτομέρειες επειδή θα ξεσηκωθεί το σύμπαν) στην προσπάθεια αξιοποίησης των Ευρωπαϊκών σπάνιων γαιών οι οποίες είναι απαραίτητες για την πράσινη μετάβαση. Πρόκειται λοιπόν ξεκάθαρα περί πολιτικής απόφασης η οποία πλέον είναι πολύ δύσκολο να υλοποιηθεί για διάφορους λόγους...Για τους λόγους αυτούς, ο γράφων – ο οποίος ασχολείται 12 χρόνια με τις σπάνιες γαίες - παραμένει εξαιρετικά σκεπτικιστής όσο αφορά την επιτυχία της Ευρωπαϊκής πράσινης μετάβασης. Όχι τουλάχιστον στα στενά – αυτοκτονικά για την Ευρωπαϊκή οικονομία - χρονικά περιθώρια που έχουν τεθεί. Πρόκειται περί καταστροφικής ανοησίας άσχετων με το αντικείμενο.
* Ο Δρ. Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος, είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος από τη Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης