Σύμφωνα με ναυτιλιακά στοιχεία και συνεντεύξεις με αξιωματούχους του κλάδου και κυβερνητικούς αξιωματούχους, δεκάδες πετρελαιοφόρα που χρησιμοποιούνται από τη Ρωσία σταμάτησαν να πλέουν υπό τη σημαία της Λιβερίας και των Νήσων Μάρσαλ τις τελευταίες εβδομάδες, αφού οι Ηνωμένες Πολιτείες αύξησαν την επιβολή κυρώσεων σε πλοία 

που συνδέονται με τα εν λόγω νηολόγια, αναφέρει το Reuters. Η αλλαγή αυτή αντανακλά τη στενή σχέση μεταξύ των ΗΠΑ και των εταιρειών διαχείρισης σημαίας της Λιβερίας και των Νήσων Μάρσαλ, οι οποίες έχουν την έδρα τους όχι στις χώρες τους, αλλά στη Βιρτζίνια, μόλις λίγα χιλιόμετρα από την Ουάσινγκτον και εντός της δικαιοδοσίας της επιβολής κυρώσεων των ΗΠΑ. Η βαριά παρελθούσα χρήση αυτών των σημαιών αντιπροσωπεύει επίσης μια δυνητικά διαρκή ευπάθεια για τον πετρελαϊκό στόλο της Ρωσίας, τα δεξαμενόπλοια του οποίου θα παραμείνουν υπεύθυνα για παραβιάσεις των κυρώσεων ακόμη και μετά τη μετάβαση σε μια νέα σημαία εκτός της εμβέλειας των ΗΠΑ, σύμφωνα με ειδικούς σε θέματα ενέργειας και κυρώσεων.

"Έχουν δημιουργήσει μια διαρκή ευθύνη και έναν διαρκή κίνδυνο", δήλωσε ο Craig Kennedy, συνεργάτης του Κέντρου Davis Center for Russian and Eurasian Studies του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ.

Τα εμπορικά πλοία πρέπει να είναι νηολογημένα, ή να φέρουν σημαία, σε μια συγκεκριμένη χώρα για να διασφαλιστεί ότι συμμορφώνονται με τους διεθνώς αναγνωρισμένους κανόνες ασφαλείας και περιβαλλοντικούς κανόνες.

Το Reuters ανέλυσε ναυτιλιακά δεδομένα των LSEG και Lloyd's List Intelligence και πήρε συνεντεύξεις από κυβερνητικούς αξιωματούχους, εκπροσώπους νηολογίων και ναυτιλιακούς αναλυτές για να παράσχει προηγουμένως αδημοσίευτες λεπτομέρειες σχετικά με το ρόλο των νηολογίων στο πρόσφατο κύμα ανακοινώσεων κυρώσεων των ΗΠΑ που στοχεύουν τον πετρελαϊκό στόλο της Ρωσίας και τα τρωτά σημεία που δημιουργούν στη ρωσική πετρελαϊκή ναυτιλία.

Η G7, η ΕΕ και η Αυστραλία επέβαλαν ανώτατο όριο τιμής 60 δολαρίων το βαρέλι στις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου τον Δεκέμβριο του 2022, στο πλαίσιο ευρύτερων οικονομικών κυρώσεων που αποσκοπούν στη μείωση των εσόδων της Μόσχας χωρίς να διαταραχθεί ο παγκόσμιος ενεργειακός εφοδιασμός, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Το ανώτατο όριο απαγορεύει τη χρήση δυτικών ναυτιλιακών υπηρεσιών όταν τα δεξαμενόπλοια μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο με τιμή που είναι ίση ή ανώτερη του ανώτατου ορίου. Αμερικανός αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε ανωνυμία όταν μίλησε για τις κυρώσεις, επιβεβαίωσε ότι τα νηολόγια σημαίας της Λιβερίας και των Νήσων Μάρσαλ πληρούν τις προϋποθέσεις για δυτικές υπηρεσίες.

Από τον Οκτώβριο, το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών έχει επιβάλει κυρώσεις σε περίπου 41 πετρελαιοφόρα για παραβιάσεις του ρωσικού ανώτατου ορίου τιμών, 24 από τα οποία έφεραν τη σημαία της Λιβερίας και ένα από τα οποία χρησιμοποιούσε τη σημαία των Νήσων Μάρσαλ.

Σχεδόν όλα τα άλλα δεξαμενόπλοια είχαν σημαία Γκαμπόν, συμπεριλαμβανομένων 12 από τα 14 που στοχοποιήθηκαν από το Υπουργείο Οικονομικών στην πιο πρόσφατη δέσμη κυρώσεων στις 23 Φεβρουαρίου. Από αυτά τα δεξαμενόπλοια με σημαία Γκαμπόν, στα οποία η κορυφαία ναυτιλιακή εταιρεία της Ρωσίας Sovcomflot (SCF) έχει συμφέροντα, τουλάχιστον τρία είχαν πρόσφατα φέρει τη σημαία της Λιβερίας, σύμφωνα με την ανάλυση ναυτιλιακών δεδομένων από το Reuters.

Αυτά τα δεξαμενόπλοια ήταν μεταξύ ενός πλήθους πλοίων του στόλου της SCF που μετακινούνται προς τη Γκαμπόν, σύμφωνα με τα στοιχεία: στις αρχές Φεβρουαρίου, η SCF είχε 42 δεξαμενόπλοια στον στόλο των 147 δεξαμενόπλοιων της που είχαν πρόσφατα μετακινηθεί στη σημαία της Γκαμπόν, κυρίως από τη Λιβερία και τον Παναμά.

Η SCF αρνήθηκε να σχολιάσει και το υπουργείο Μεταφορών της Ρωσίας δεν απάντησε σε αίτημα σχολιασμού.

Το νηολόγιο σημαίας της Λιβερίας δήλωσε στο Reuters ότι όλα τα πλοία με σημαία Λιβερίας στα οποία επιβλήθηκαν κυρώσεις βρίσκονται στη διαδικασία αφαίρεσης της σημαίας της Λιβερίας. "Ζούμε όλοι σε έναν διαφορετικό κόσμο αυτή τη στιγμή και τα νηολόγια πρέπει να προσαρμοστούν στην παγκόσμια κατάσταση που επικρατεί αυτή τη στιγμή", δήλωσε το νηολόγιο της Λιβερίας.

Το μητρώο αρνήθηκε να σχολιάσει τις προηγούμενες συναλλαγές του με την SCF.

Ένας Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι η Λιβερία είχε ενεργό συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών και ότι τα δεξαμενόπλοια στα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις έχουν περίπου τρεις μήνες προθεσμία για να μεταβούν σε άλλη σημαία.

Οι αξιωματούχοι του νηολογίου των Νήσων Μάρσαλ βρίσκονται επίσης σε επαφή με τις αμερικανικές υπηρεσίες για το θέμα, δήλωσε εκπρόσωπος του νηολογίου των Νήσων Μάρσαλ.

Ο υπουργός Μεταφορών της Γκαμπόν, Loic Moudouma, επιβεβαίωσε στο Reuters ότι πολλά δεξαμενόπλοια εγκατέλειψαν πρόσφατα το νηολόγιο της Λιβερίας με προορισμό τη Γκαμπόν και δήλωσε ότι η Γκαμπόν θα τα διαγράψει από τη λίστα αν διαπιστωθεί ότι εμπλέκονται σε παράνομες δραστηριότητες.

"Δεν είμαστε ένα νηολόγιο σημαίας για τους απατεώνες πλοηγούς ή μεταφορείς του κόσμου", δήλωσε.

"Εάν οποιοσδήποτε σύμμαχος, οποιοσδήποτε εταίρος στον κόσμο, αντιληφθεί ότι υπάρχει ένα πλοίο της Γκαμπόν που φέρει τη σημαία της Γκαμπόν και ασκεί παράνομες δραστηριότητες, το μόνο που έχει να κάνει είναι να μας στείλει τον πλήρη φάκελο και εμείς οι ίδιοι θα λάβουμε μέτρα για να αφαιρέσουμε τη σημαία από αυτό το πλοίο. Είτε πρόκειται για Ρώσους είτε για οποιασδήποτε άλλης εθνικότητας".

Οι αξιωματούχοι του Παναμά δεν απάντησαν σε αίτημα για σχολιασμό.

Σε κάθε περίπτωση, οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί μέχρι στιγμής έχουν προκαλέσει ανατριχίλα στη βιομηχανία που εμπλέκεται στο ρωσικό εμπόριο.

Πολλά από τα πλοία με σημαία Λιβερίας που δεν έχουν ακόμη αποσυρθεί από τη λίστα, για παράδειγμα, έχουν κολλήσει, παραμένοντας αγκυροβολημένα έξω από λιμάνια σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Μαύρης Θάλασσας, σύμφωνα με τα ναυτιλιακά στοιχεία, γεγονός που σηματοδοτεί μια δαπανηρή υποχρέωση για τους ιδιοκτήτες τους και όσους συνδέονται οικονομικά με τα φορτία τους.

Οι κυρώσεις του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών μπορεί να έχουν "μεταδοτικό" αποτέλεσμα στα δεξαμενόπλοια, αποτρέποντας τους παίκτες της αγοράς από το να συναλλάσσονται μαζί τους, σύμφωνα με τον Κένεντι του Χάρβαρντ.

"Στον κόσμο του εμπορίου πετρελαίου σε δολάρια, γιατί να θέσετε σε κίνδυνο μια συμφωνία αξίας δεκάδων εκατομμυρίων δολαρίων χρησιμοποιώντας ένα μπλοκαρισμένο δεξαμενόπλοιο; Απλώς προσκαλείς προβλήματα για όλους τους εμπλεκόμενους", δήλωσε.

Η μετάβαση στη σημαία της Γκαμπόν θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει πρόσθετους κινδύνους στα λιμάνια για τα δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο.

Ένας Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε ότι τα δεξαμενόπλοια που μετέφεραν ρωσικό πετρέλαιο άνω των 60 δολαρίων και τα οποία θα μεταπηδήσουν στη σημαία της Γκαμπόν θα μπορούσαν επίσης να αντιμετωπίσουν δυσκολότερες δυσκολίες με τις λιμενικές αρχές που ανησυχούν για την ασφάλεια των γερασμένων δεξαμενόπλοιων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο εξέδωσαν επιστολή στα τέλη του περασμένου έτους πιέζοντας τη Λιβερία, τις Νήσους Μάρσαλ και τον Παναμά να αυξήσουν την εποπτεία των πλοίων που φέρουν τη σημαία τους για να διασφαλίσουν ότι δεν μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο που πωλείται πάνω από το ανώτατο όριο τιμής, δήλωσε τότε πηγή στο Reuters.

Ενώ οι ΗΠΑ ήταν ο κύριος εφαρμοστής του ανώτατου ορίου τιμών, άλλες χώρες του μηχανισμού συνεργάζονται με την Ουάσινγκτον για να σφίξουν τον κλοιό.

"Δυσκολεύουμε τη Ρωσία να χρησιμοποιήσει τον σκιώδη στόλο της, γεγονός που με τη σειρά του θα αναγκάσει μεγαλύτερο όγκο να επιστρέψει στον στόλο των G7, όπου οι πάροχοι υπηρεσιών συμμορφώνονται με το ανώτατο όριο", δήλωσε η Olga Dimitrescu, αξιωματούχος στον βραχίονα επιβολής κυρώσεων OFSI του βρετανικού υπουργείου Οικονομικών, σε podcast της 1ης Φεβρουαρίου με την ασφαλιστική εταιρεία πλοίων NorthStandard.

Αμερικανοί αξιωματούχοι λένε ότι οι ναυτιλιακές πρακτικές που σχετίζονται με την εξαγωγή ρωσικού πετρελαίου πάνω από το ανώτατο όριο τιμών της Δύσης βρίσκονται στο στόχαστρό τους. "Ανησυχούμε πολύ για την φοροδιαφυγή, νομίζω ότι αυτό είναι σαφές από τις ενέργειες που έχουμε λάβει", δήλωσε τον περασμένο μήνα σε ναυτιλιακό συνέδριο της Νέας Υόρκης η Claire McCleskey, αξιωματούχος του βραχίονα επιβολής κυρώσεων OFAC του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών.

"Μπορείτε να προβλέψετε ότι θα συνεχίσουμε να αναλαμβάνουμε δράση".