Τα «Ήξεις-Αφήξεις» της Λευκωσίας για τον “Great Sea Interconnector” και η Αντίδραση του ΑΔΜΗΕ

Τα «Ήξεις-Αφήξεις» της Λευκωσίας για τον “Great Sea Interconnector” και η Αντίδραση του ΑΔΜΗΕ
Του Αδάμ Αδαμόπουλου
Πεμ, 25 Ιουλίου 2024 - 08:38

Mάλλον, τα σήματα από την Λευκωσία όσον αφορά στην απόφαση που καλείται να πάρει η Ρυθμιστική Αρχή Κύπρου σχετικά με το εάν αποδέχεται την νέα ολοκληρωμένη μελέτη κόστους – οφέλους για την πολύπαθη ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου- Ελλάδας (Great Sea Interconnector, πρώην EuroAsia Interconnector) δεν θα πρέπει να είναι καλά

Ειδάλλως, δεν θα έσπευδε ο Μανούσος Μανουσάκης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ να προειδοποιήσει, με πρόσφατη δήλωσή του στο ΚΥΠΕ, για τα επίχειρα της αρχικής –απορριπτικής- απόφασης της ΡΑΕΚ ότι «Δημιουργεί αρνητική παρούσα αξία άνω των 100 εκατ. ευρώ για το project.

Δημιουργεί θέμα ασφάλειας δικαίου για την επένδυση και θέμα εμπιστοσύνης στις διοικητικές αποφάσεις και πρέπει να αναθεωρηθεί άμεσα προκειμένου να συνεχιστεί το έργο».

Οι παλινωδίες των Κύπριων Ρυθμιστών ανάγκασε τον επικεφαλής της  Great Sea Interconnector -θυγατρικής εταιρείας ειδικού σκοπού που σύστησε ο ΑΔΜΗΕ τον περασμένο Γενάρη για να υλοποιήσει και χρηματοδοτήσει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Κύπρο και το Ισραήλ- να τους καλέσει να αλλάξουν στάση, εξηγώντας ότι με την  απόφαση που έλαβαν, «κανένας επενδυτής δεν θα γινόταν μέτοχος (στο project)».

«Αν η απόφαση δεν αλλάξει τις αμέσως επόμενες ημέρες, το έργο θα σταματήσει. Η εξέλιξη αυτή θα ήταν ιδιαίτερα αρνητική για τους καταναλωτές της Κύπρου, καθώς θα χαθεί η ευκαιρία να μειωθεί το πολύ υψηλό κόστος ενέργειας που πληρώνουν σήμερα», τόνισε ο κ. Μανουσάκης.

«Η Ελλάδα έχει ήδη δεσμευτεί μέσω της απόφασης της ΡΑΑΕΥ ώστε οι Έλληνες καταναλωτές να πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί στην ηλεκτρική διασύνδεση κατά τη διάρκεια της κατασκευής της ώστε να είναι το έργο βιώσιμο. Αναμένουμε μία αντίστοιχη απόφαση και από την κυπριακή πλευρά», πρόσθεσε για να καταλήξει: «Θέλω επίσης να ξεκαθαρίσω ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει την οικονομική ευρωστία να κατασκευάσει το έργο, αλλά υπό τα δεδομένα που δημιουργεί αυτή η ρυθμιστική απόφαση κανένας επενδυτής δεν θα γινόταν μέτοχος. Συνεπώς αν η απόφαση δεν αλλάξει τις αμέσως επόμενες ημέρες, το έργο θα σταματήσει. Η εξέλιξη αυτή θα ήταν ιδιαίτερα αρνητική για τους καταναλωτές της Κύπρου, καθώς θα χαθεί η ευκαιρία να μειωθεί το πολύ υψηλό κόστος ενέργειας που πληρώνουν σήμερα».

Ωστόσο, στην “άλλη άκρη της γραμμής”, οι συνομιλητές από την Λευκωσία εμφανίζονται πεισματικά αμετακίνητοι στη θέση ότι θα πρέπει, πρώτα να αναλυθούν όλα τα νέα δεδομένα που εμπεριέχει η ολοκληρωμένη μελέτη του ελληνικού Διαχειριστή ώστε να καταλήξουν αν συμφέρει, πράγματι, να κατασκευαστεί το καλώδιο με την Κρήτη, ή αν ο Great Sea Interconnector ανατρέψει τον σχεδιασμό για το φυσικό αέριο στο Βασιλικό και για την μεγαλύτερη συμμετοχή στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής, των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Σημειώνουμε ότι η Λευκωσία θέλει να επιταχύνει τις εργασίες για την κατασκευή του τερματικού σταθμού επαναεριοποίησης LNG στο Βασιλικό και ότι έχει θέσει ως προτεραιότητα να παραλάβει όσο το δυνατό πιο γρήγορα την απαραίτητη προς αυτό, πλωτή μονάδα FSRU που είχε παραγγείλει από τα ναυπηγεία της Cosco.

Το σκηνικό πίσω από τις αντιδράσεις των Κυπρίων στο θέμα, περιπλέκεται καθώς έρχονται στο φως και νέες απόψεις που αναφέρονται σε ζητήματα όπως το αν ο αγωγός κατά την όδευσή του από το Ισραήλ προς την Κύπρο και την Κρήτη διέρχεται μέσα από την περιοχή που διεκδικεί, - παράνομα –  στην κυπριακή ΑΟΖ, η Τουρκία. 

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Φιλελεύθερου, εάν η όδευση του αγωγού θα παρακάμπτει αυτή τη ζώνη τότε είναι πιθανό να αυξηθεί το μήκος του και κατ’ επέκταση το κόστος του. Αλλά το σκεπτικό πίσω από αυτή την άποψη είναι ακόμη πιο βαθύ, αφού, οι διακινητές αυτή της θέσης αναρωτιούνται μήπως με αυτή την παράκαμψη, εφόσον τεθεί στο τραπέζι, θα υπάρχει παραδοχή ότι η εν λόγω περιοχή είναι πράγματι πεδίο αμφισβήτησης μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας…

Ομοίως, τονίζεται ότι θα σε αυτή την περίπτωση, ήτοι, εάν τελικά ο αγωγός ακολουθήσει την πιο σύντομη όδευση, δηλαδή μέσα από το διεκδικούμενο από την Άγκυρα τμήμα της κυπριακής «έχει εξασφαλιστεί από τις εμπλεκόμενες χώρες (Ελλάδα, Κύπρο, Ισραήλ και Ε.Ε) ότι η Τουρκία δεν θα…αντιδράσει και δεν θα προκαλέσει την αναστολή του προγράμματος», με κίνδυνο να διακοπούν τα έργα και να χαθούν τα χρήματα που θα έχουν δαπανηθεί έως εκείνη τη στιγμή…

Οι απόψεις αυτές από την Λευκωσία, φθάνουν ακόμη και σε σημείο να θέτουν το ερώτημα τί θα συμβεί στην περίπτωση που οι εμπλεκόμενες εταιρείες, οι χώρες προέλευσης τους και η Ε.Ε εξασφαλίσουν έστω και σιωπηρά την «άδεια» της Τουρκίας στο θέμα της όδευσης του αγωγού, εάν δηλαδή, «έχουν εκτιμηθεί οι μελλοντικές επιπτώσεις όσον αφορά την κατοχύρωση των δικαιωμάτων στην ΑΟΖ Κύπρου και Ελλάδας με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας στη μέση γραμμή μεταξύ των κρατών και των νήσων τους;»

Όπως γίνεται αντιληπτό, αυτές οι «φωνές» ρίχνουν νερό στο μύλο της κωλυσιεργίας που λειτουργεί στην Λευκωσία και «δικαιολογούν» την στάση των κυπριακών αρχών που αναβάλει διαρκώς και με κάθε αφορμή, την λήψη της τελικής απόφασής της για το αν συμφέρει να δαπανήσει αυτά τα 100 εκατ. ευρώ που απαιτεί το σχέδιο του ΑΔΜΗΕ για την ανάκτηση του κόστους κατασκευής, που θα επωμισθούν –δυνητικά- οι καταναλωτές στο Νησί. ( Σημειώνουμε ότι αυτό το κόστος έχει προσδιοριστεί σε 25 εκατ. ευρώ ετησίως από το 2025 έως το 2030 που θα διαρκέσει η φάση της κατασκευής του καλωδίου, με τους Κύπριους καταναλωτές να καλούνται να καταβάλουν κάθε χρόνο ολόκληρα 30 ευρώ ως αντίτιμο για την ενεργειακή τους ανεξαρτησία και ασφάλεια.)

Στο energia.gr που παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στο θέμα (εδώ και εδώ) αναμένουμε με ενδιαφέρον τις επόμενες κινήσεις της Λευκωσίας…