Ο Ισμαήλ Χανίγιε, ο οποίος τους τελευταίους μήνες είδε δεκάδες μέλη της οικογένειάς του να πέφτουν θύματα ισραηλινών επιδρομών στη Λωρίδα της Γάζας, σκοτώθηκε μαζί με τον σωματοφύλακά του τα ξημερώματα της Τετάρτης όταν στοχοποιήθηκε με ρουκέτες από ισραηλινό drone το διαμέρισμα που του είχε διατεθεί στην Τεχεράνη κατά την επίσκεψή του εκεί με την ευκαιρία της ορκωμοσίας του νέου Ιρανού προέδρου Μεσούντ Πεζεσκιάν.
Το πλήγμα για την ισλαμιστική οργάνωση που προϊσταται της αναμέτρησης με το Ισραήλ υπήρξε μεγάλο – αλλά όχι δυσαναπλήρωτο. Ο Χανίγιε, πρωθυπουργός μετά την εκλογική νίκη της Χαμάς το 2006 δεν είναι το πρώτο ηγετικό στέλεχος είτε της οργάνωσής του (αρχής γενομένης από τον ανάπηρο γέροντα ιδρυτή της σεϊχη Άχμαντ Γιασίν) είτε της παλαιστινιακής αντίστασης εν γένει που πέφτει θύμα ισραηλινής επιδρομής και μάλιστα σε τρίτη χώρα. Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και το μακρινό 1988 με τον υπαρχηγό της (κοσμικής) Φάταχ Αμπού Τζιχάντ στην Τύνιδα. Όμως σε αντίθεση με εκείνη την στοχοποίηση του κατεξοχήν εκφραστή της αδιάλλακτης γραμμής μεταξύ των Παλαιστινίων, το Ισραήλ στοχοποίησε αυτή τη φορά ένα στέλεχος χωρίς στρατιωτικό ρόλο, που περνούσε τον χρόνο του μεταξύ Κατάρ και Τουρκίας και εμφανιζόταν περισσότερο δεκτικός από τους οπλαρχηγούς της Γάζας προς την συμφιλίωση με την Φάταχ, αλλά και την αποδοχή μιας “λύσης δύο κρατών”, παρά τις μαξιμαλιστικές προβλέψεις του καταστατικού της Χαμάς. Κυρίως όμως, το Ισραήλ εξόντωσε τον κατεξοχήν εμπλεκόμενο από πλευράς Χαμάς στις πολύμηνες άκαρπες διαπραγματεύσεις υπό την μεσολάβηση των ΗΠΑ, του Κατάρ και της Αιγύπτου για τη σύναψη μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και ανταλλαγής ομήρων. Διότι τίποτε δεν είναι περισσότερο απειλητικό για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου αυτή τη στιγμή από την προοπτική έστω και παροδικής ειρηνεύσεως...
Όμως το πλήγμα της Τετάρτης υπήρξε πολύ βαρύτερο για την φιλοξενούσα τον Χανίγιε Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, η οποία βλέπει να καταρρακώνεται το κύρος της και να ακυρώνεται το “μήνυμα αποτροπής” από την απευθείας επίθεσή της (την πρώτη στα χρονικά) εναντίον της επικράτειας του Ισραήλ τον περασμένο Απρίλιο, σε απάντηση προς την ισραηλινή επιδρομή στο ιρανικό προξενείο της Βηρυτού. Αξιοσημείωτο τμήμα του ιρανικού πληθυσμού καγχάζει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι ο ογκώδης μηχανισμός άμυνας και ασφάλειας του Ιράν μοιάζει περισσότερο ικανός να ασχολείται με τη μαντίλα των γυναικών, παρά με την φύλαξη του εναέριου χώρου, την κατοχύρωση της ασφάλειας ενός υψηλού επισκέπτη και την αντιμετώπιση εχθρικών δικτύων συλλογής πληροφοριών.
Η μνήμη στρέφεται στις αλλεπάλληλες δολοφονίες εντός Ιράν κατά την προηγούμενη δεκαετία επιστημόνων εμπλεκόμενων με το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, ενώ αναδρομικά αποκτούν νέα ορμή οι συνομωσιολογικές ερμηνείες για το δυστύχημα με ελικόπτερο που στέρησε τη ζωή του προέδρου Ραϊσί και του υπουργού του των Εσωτερικών.
Ακόμη χειρότερα, η Ισλαμική Δημοκρατία, η οποίς προβάλλει ως ο μεγάλος προστάτης του λεγόμενου “άξονα της αντίστασης” κατά του Ισραήλ, εξωθείται (επί ποινή κατεξευτελισμού σε αντίθετη περίπτωση) να δώσει μία δυναμική απάντηση, που θα την ενέπλεκε, παρά τις προθέσεις της, σε μία “σπείρα κλιμακώσεως” και εντέλει σε έναν γενικευμένο περιφερειακό πόλεμο.
Πρόκειται για το είδος της “φυγής προς τα εμπρός”, το οποίο οραματίζεται ο Νετανιάχου μετά από δέκα μήνες καταστροφικών, αλλά στρατηγικώς άκαρπων, εχθροπραξιών στη Λωρίδα της Γάζας και χαμηλότερης κλίμακος ανταλλαγών πληγμάτων με την Χεζμπολλάχ του Λιβάνου, τους Χούθι της Υεμένης και τις σιιτικές πολιτοφυλακές του Ιράκ. Σύμφωνα με αυτή τη γραμμή σκέψης, είναι προτιμότερο να αναμετρηθεί κανείς απευθείας με την “κεφαλή” του “'άξονα της αντίστασης” σε έναν πόλεμο, παρά με τα παρακλάδια του σε “αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις”. Το δε στρατιωτικό πλεονέκτημα (διόλου εγγυημένο απέναντι σε τόσους συγκεντρωμένους και ασκημένους αντιπάλους) το δίνει η πεποίθηση ότι σε μια τέτοια σύρραξη θα συρθεί εκούσα άκουσα και η Ουάσιγκτον, εγκλωβισμένη καθώς είναι πολιτικά σε μία θέση απεριορίστης στήριξης του Ισραήλ, μολονότι δεν ελέγχει τις πρωτοβουλίες του.
Δεν είναι τυχαίο ότι η δολοφονία Χανίγιε ήλθε την επαύριο της επισκέψεως Νετανιάχου στη Ουάσιγκτον, όπου ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, πέρα από την αποθέωση που του επεφύλαξαν τα μέλη του Κογκρέσου, θα διαπίστωσε ασφαλώς την γενικότερη αμηχανία της υπερδύναμης, ενόσω η προεδρία Μπάιντεν οδεύει προς τη δύση της και η μονομαχία Τραμπ-Χάρις δεν έχει ακόμη κριθεί. Από αυτή την άποψη, το διάστημα μέχρι την εγκατάσταση του νέου ενοίκου του Λευκού Οίκου τον Ιανουάριο είναι επικίνδυνο.
Η λεπτότητα της επιχειρήσεως εξοντώσεως του Χανίγιε, καθιστά πολύ πιθανή, παρά τις επίσημες διαψεύσεις, την εμπλοκή και των ΗΠΑ από τεχνικής πλευράς. Άλλωστε και η πολύ παρόμοια δολοφονία του Ιρανού στρατηγού των Φρουρών της Επαναστάσεως Κάσεμ Σολεϊμανί και των συντρόφων του στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης τον Ιανουάριο 2020 ξεκίνησε, σύμφωνα με τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος και την διέταξε, ως κοινή αμερικανο-ισραηλινή “έμπνευση”.
Επιπλέον, η δολοφονία Χανίγιε δεν υπήρξε μεμονωμένη κίνηση. Είχε προηγηθεί κατά μία ημέρα ισραηλινή επιδρομή στην Βηρυτό κατά την οποία έχασε τη ζωή του ο ανώτερος στρατιωτικός διοικητής της Χεζμπολλάχ (και καταζητούμενος από τις ΗΠΑ εδώ και σαράντα χρόνια) Φουάντ Σουκρ, ενώ την Πέμπτη ο στρατός του Ισραήλ επιβεβαίωσε ότι ο Μοχάμαντ Ντέιφ, εγκέφαλος των επιθέσεων της Χαμάς την 7η Οκτωβρίου, περιλαμβάνεται μεταξύ των θυμάτων της πολύνεκρης επιθέσεως της 13ης Ιουλίου στη Χαν Γιούνις της Λωρίδας της Γάζας. Παράλληλ, αμερικανικές δυνάμεις βρήκαν την ευκαιρία να στοχοποιήσουν θέσεις σιιτικών πολιτοφυλακών.
Μένει να φανεί ποιο το πραγματικό περιεχόμενο της δηλώσεως του ηγέτη της Χεζμπολλάχ Χασάν Νασράλλα την Πέμπτη ότι τα τελευταία αυτά πλήγματα συνιστούν “αλλαγή φάσης” στον πόλεμο. Πόσω μάλλον όταν την ίδια στιγγμή προσθέτει: “θα αντιδράσουμε με σοφία και όχι με συναίσθηνα”, άρα όχι άμεσα.
Την ίδια στιγμή, η Ουάσιγκτον διαπιστώνει ότι η κλιμάκωση “δεν είναι αναπόφευκτη” και ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ακόμη ευελπιστεί ότι μπορεί να επιτύχει μια κατάπαυση του πυρός. Ίσως οι “νίκες” τις οποίες πλέον μπορεί να επιδεικνύει ο Νετανιάχου στο ακροατήριό του να διευκολύνουν μιαν ευθυγράμμισή του με τις αμερικανικές επιθυμίες.
Προς το παρόν, πάντως, ο ίδιος εξαπέλυσε ένα “βλήμα”, το οποίο δεν πέτυχε μόνο τον Χανίγιε, αλλά και τις συνομιλίες για εκεχειρία (και σωτηρία των Ισραηλινών ομήρων), την κινεζική πρωτοβουλία συμφιλιώσεως της Χαμάς με την Φάταχ, τις προειδοποιήσεις της Μόσχας ότι το Ισραήλ τίθεται εκτός διεθνούς νομιμότητος με την απόρριψη της “λύσεως δύο κρατών”, την σταθερότητα του Λιβάνου και του Ιράκ, καθώς και την Δημοκρατική υποψήφια πρόεδρο των ΗΠΑ Κάμαλα Χάρρις, η οποία δελεάζεται λόγω πιέσεων από τη βάση της να φανεί αυστηρότερη έναντι του Νετανιάχου.
(από την εφημερίδα “ΕΣΤΙΑ”)