Στην πραγματικότητα, η σημερινή τεχνολογία, όπως και όλες οι προηγούμενες μορφές της, είναι κάθε άλλο παρά άυλη.
Αντιθέτως, η εντυπωσιακή παγκόσμια διασύνδεση που βιώνουμε οφείλεται σε τεράστιες υλικοτεχνικές υποδομές. Η διαφορά είναι ότι αυτές οι υποδομές είναι “αόρατες” για τον μέσο άνθρωπο.
Αν θέλει κανείς να μιλήσει για τις υλικοτεχνικές υποδομές που κρατούν τον πλανήτη μας συνδεδεμένο και είναι απαραίτητες για το μεγαλύτερο φάσμα των (ψηφιακών) εργασιών που εκτελούμε καθημερινά, τότε οφείλει να αναφερθεί στα υποθαλάσσια καλώδια. Σύμφωνα με υπολογισμούς, το 99% της διαδικτυακής “κίνησης” πραγματοποιείται μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων. Τα καλώδια αυτά συνδέουν γειτονικές χώρες αλλά και ολόκληρες ηπείρους μεταξύ τους. Με άλλα λόγια, τα καλώδια αυτά επιτρέπουν σε κάποιον που βρίσκεται στην Ελλάδα να παρακολουθήσει μία ζωντανή μετάδοση από την Αυστραλία και κάποιον που βρίσκεται στην Κίνα να αγοράσει μετοχές στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα.
Χάρτης με τα υποθαλάσσια καλώδια. Πηγή: Telegeography.
Με αυτά τα δεδομένα, μία ζημιά σε κάποιο από αυτά τα καλώδια θα προκαλούσε ντόμινο συνεπειών. Και οι ζημιές δεν είναι δυνητικές: Από τη λανθασμένη αγκυροβόληση ενός πλοίου μέχρι ένα ισχυρό τσουνάμι, υπάρχουν δεκάδες παράγοντες που μπορούν να πλήξουν αυτά τα καλώδια. Ευτυχώς, λοιπόν, που οι διαχειριστές των δικτύων φροντίζουν να διορθώνουν εγκαίρως τα συχνά μικροπροβλήματα που προκύπτουν. Σε ετήσια βάση επισκευάζονται περίπου 200 ζημιές στα 500 μεγάλα καλώδια που βρίσκονται σε λειτουργία. Ωστόσο, τα υφιστάμενα μέτρα μπορεί να είναι ανεπαρκή, ειδικά σε μία περίοδο διεθνών εντάσεων.
Με την ψηφιακή σφαίρα να κυριαρχεί όλο και περισσότερο στην καθημερινότητα δισεκατομμυριούχων ανθρώπων, είναι αναμενόμενο πως οι υποδομές που τη στηρίζουν αποτελούν στόχο για οποιονδήποτε επιθυμεί να προκαλέσει πραγματικό πανικό σε διεθνές επίπεδο. Μέχρι το τέλος της προηγούμενης δεκαετίας, οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούσαν πως οι ανθρωπογενείς απειλές περιορίζονται σε τρομοκρατικές επιθέσεις. Όμως καθώς οι διεθνείς εντάσεις κλιμακώνονται, η πιθανότητα μίας καλά οργανωμένης κρατικής επίθεσης εναντίον αυτών των καλωδίων φαντάζει όλο και πιο ρεαλιστική. Εντός του 2024, τόσο το ΝΑΤΟ, όσο και η Ρωσία έχουν θέσει το ζήτημα των επιθέσεων στα υποθαλάσσια καλώδια— προφανώς από διαφορετική σκοπιά.
Η αντίδραση του ΝΑΤΟ και του Αμερικανικού στρατού ήταν να προτάξουν περισσότερη στρατιωτική προστασία για αυτά τα καλώδια. Φυσικά το πρώτο ένστικτο των στρατιωτικών θα ήταν η περαιτέρω στρατικοποίηση του ζητήματος. Εντούτοις, ακόμα και ένα πλούσιο και πολυπληθές ναυτικό όπως αυτό των ΗΠΑ θα ήταν δύσκολο να περιφρουρεί όλα αυτά τα καλώδια, πραγματοποιώντας ταυτόχρονα τις υπόλοιπες αποστολές του. Για τους αναλυτές εκτός της αμυντικής βιομηχανίας, η βιώσιμη λύση είναι πολύ πιο “φθηνή”: Νέα χρηματοδότησης ύψους 5 δις δολαρίων για την ανάπτυξη και ανανέωση του στόλου των πλοίων που εκτελούν τις επισκευές. Και μία νέα κεντρική διοίκηση που θα έχει την εξουσία να οργανώνει άμεσες λύσεις σε περίπτωση έκτακτων προβλημάτων.
Αξίζει να σημειωθεί πως για τους περισσότερους ερευνητές του ζητήματος, μία μεγάλη βλάβη στα υποθαλάσσια καλώδια, είτε εξαιτίας ατυχήματος, είτε εξαιτίας σαμποτάζ, είναι θέμα χρόνου και όχι υπόθεση. Επομένως, το διακύβευμα για τη διαμόρφωση ενός δικτύου προστασίας είναι πολύ πιο επείγον. Δεδομένου ότι το πρόσφατο πρόβλημα της Crowdstrike επηρέασε μόλις το 1% όλων των υπολογιστών που λειτουργούν με Windows παγκοσμίως αλλά προκάλεσε διεθνές χάος στις μεταφορές, είναι εύκολο να φανταστούμε τις συνέπειες της ζημιάς σε ένα μόνο από αυτά τα καλώδια.