Η ΕΕ είναι έτοιμη να θέσει επικεφαλής της ατζέντας της για το κλίμα και το περιβάλλον μία ένθερμη υποστηρικτή της μείωσης των εκπομπών, την ώρα που οι επικριτές λένε ότι τα σχέδια αποδυναμώνουν την ανταγωνιστικότητα του μπλοκ. Η Ισπανίδα σοσιαλίστρια Τερέζα Ριμπέρα είναι η επικρατέστερη για να γίνει η επόμενη Επίτροπος για το κλίμα και το περιβάλλον, αφού οι Πράσινοι και οι Σοσιαλιστές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δήλωσαν ότι θα την υποστηρίξουν για τη θέση.

Αφού υποστήριξαν την Ursula von der Leyen στην προσπάθειά της για μια δεύτερη θητεία ως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι δύο πολιτικές ομάδες αναμένουν ότι θα διορίσει έναν φιλόδοξο πράσινο επίτροπο σε αντάλλαγμα. Και οι 27 επίτροποι θα πρέπει να υποβληθούν σε κοινοβουλευτικές ακροάσεις και η συνέλευση μπορεί να πιέσει τη von der Leyen για τους διορισμούς.

Η Ribera, η οποία επί του παρόντος υπηρετεί ως μία από τις αναπληρώτριες πρωθυπουργούς της Ισπανίας και ως υπουργός οικολογικής μετάβασης, επιμένει ότι το ιστορικό της δείχνει ότι η οικονομική ανάπτυξη και τα πράσινα μέτρα μπορούν να συμβαδίσουν, εάν οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά λάβουν υποστήριξη. «Ο κατάλληλος συνδυασμός της κοινωνικής και της πράσινης ατζέντας είναι ο καλύτερος τρόπος για να δείξουμε ότι μπορούμε να εξασφαλίσουμε μακροχρόνιες οικονομικές επιδόσεις και βιωσιμότητα και να προσελκύσουμε νέες επενδύσεις και καινοτομία», δήλωσε.

Η ηγεσία της πράσινης μετάβασης ήταν ζωτικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα μπορούσε να «εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες» και όχι απλώς να ακολουθήσει τους άλλους, δήλωσε. Αυτό σήμαινε «μια πιο ειλικρινή και ανοιχτή συζήτηση με τα ενδιαφερόμενα μέρη» και μια «προσέγγιση από κάτω προς τα πάνω». Η Ribera είναι επί μακρόν περιβαλλοντολόγος, η οποία έχει συμβουλεύσει το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ και τον ΟΗΕ σε θέματα κλίματος.

Υποστήριξε ότι οι Βρυξέλλες θα έπρεπε να έχουν κάνει περισσότερα για να οικοδομήσουν υποστήριξη για τις πράσινες πολιτικές από τότε που ανακοίνωσαν τον νόμο για το κλίμα Green Deal το 2019. Οι αγρότες σε όλη την Ευρώπη πραγματοποίησαν μαζικές διαμαρτυρίες νωρίτερα φέτος, αφού τους επιβλήθηκαν περιορισμοί που αποσκοπούσαν στην προστασία του περιβάλλοντος. «Πρέπει να φέρουμε τους ανθρώπους μαζί μας, να πάμε στις τοπικές κοινότητες και στους ενδιαφερόμενους φορείς για να κατανοήσουμε [τις] απαιτήσεις τους ... και να μάθουμε πώς μπορούμε να τα καταφέρουμε καλύτερα», δήλωσε.

Απηχώντας τη von der Leyen, η υπουργός δήλωσε ότι η επόμενη φάση των σχεδίων της ΕΕ για το κλίμα θα απαιτήσει αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο το μπλοκ επικοινωνεί τις φιλοδοξίες του. «Πρέπει να είστε λιγότερο ιδεοληπτικοί και [να έχετε] περισσότερο ρεαλισμό και να εξηγήσετε πώς όλο το κόστος στο μέλλον θα είναι υψηλότερο». Η φον ντερ Λάιεν έχει δεσμευτεί να εισαγάγει μια «καθαρή βιομηχανική συμφωνία» κατά τις πρώτες 100 ημέρες της νέας θητείας της, ώστε να συνδέσει τους πράσινους στόχους πιο στενά με τις βιομηχανικές ανησυχίες.

Η Ριμπέρα διχάζει. Οι σύμμαχοι λένε ότι είναι τελειομανής που απαιτεί πολλά από την ομάδα της και τον εαυτό της, αλλά ότι σέβεται τους αντιπάλους της και δεν επαίρεται για τις νίκες της. «Είναι πολύ ενημερωμένη ... και σέβομαι πολύ τον επαγγελματισμό της», δήλωσε ο Βόπκε Χούκστρα, νυν επίτροπος της ΕΕ για το κλίμα, ο οποίος ηγήθηκε της αντιπροσωπείας της ΕΕ μαζί με τη Ριμπέρα στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα COP28 τον περασμένο Δεκέμβριο. Αλλά ένας υπουργός που συνεργάστηκε μαζί της κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης της ΕΕ που προκλήθηκε από την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, δήλωσε ότι ήταν «πολύ ακτιβίστρια και πολύ σοσιαλίστρια».

Όταν η Ισπανία είχε την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ το 2023, η Ριμπέρα προώθησε μέτρα κατά της ρύπανσης, συμπεριλαμβανομένης της πάταξης των αποβλήτων συσκευασίας και των χαμηλότερων προτύπων εκπομπών για τα οχήματα. Αλλά οι ηγέτες της βιομηχανίας δήλωσαν ότι θα δυσκολευτούν να τα εφαρμόσουν.

Η Ριμπέρα συγκρούστηκε επίσης με αντιπάλους της βιομηχανίας. Το 2022, ο Ιγκάθιο Γκαλάν, εκτελεστικός πρόεδρος του ισπανικού ενεργειακού ομίλου Iberdrola, επέκρινε μια ισπανική κίνηση για τη μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας με την αποσύνδεση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας από τις χονδρικές ευρωπαϊκές τιμές του φυσικού αερίου, λέγοντας ότι ήταν λάθος να αποφεύγονται οι κοινές ευρωπαϊκές λύσεις. Η Ριμπέρα απάντησε τότε ότι ο Γκαλάν «υπερασπίζεται πάντα τα συμφέροντα και τα κέρδη των μετόχων του». Ο Γκαλάν δήλωσε πιο πρόσφατα ότι στα 20 χρόνια που γνωρίζει τη Ριμπέρα «έχει πάντα επιδείξει πλήρη δέσμευση για τη βιωσιμότητα και την πράσινη ατζέντα».

Ανώτερο στέλεχος επιχείρησης που επενδύει σημαντικά στις ΑΠΕ δήλωσε ότι η Ισπανία έχει τους σωστούς στόχους αλλά τις λάθος πολιτικές στο εθνικό της ενεργειακό σχέδιο. Η Ριμπέρα έτεινε να λέει τα σωστά πράγματα, αλλά απέτυχε να τα ακολουθήσει, δήλωσε το στέλεχος, προσθέτοντας ότι η Μαδρίτη πρέπει να κάνει περισσότερα για την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ηλεκτρικό δίκτυο και την προώθηση των ηλεκτρικών οχημάτων. Η Ριμπέρα ηγήθηκε της εκστρατείας του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Ισπανίας στις φετινές εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ισπανία αναμένεται να επιβεβαιώσει τον διορισμό της για τη θέση της Επιτροπής μέχρι την 30ή Αυγούστου.

Ο Ίμον Ράιαν, υπουργός για το κλίμα της Ιρλανδίας, δήλωσε τον Ιούνιο ότι θα πρέπει να βρίσκεται σε «προνομιακή θέση» για να αντικαταστήσει τον Χόεκστρα. Η νέα επίτροπος θα έχει να αντιμετωπίσει ένα τρομακτικό τελάρο, επιβλέποντας την εφαρμογή περισσότερων από 70 νομοσχεδίων που έχουν ήδη συμφωνηθεί από τους φορείς χάραξης πολιτικής και αποσκοπούν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ κατά 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990. Τα μέτρα περιλαμβάνουν μια έντονα αμφισβητούμενη απαγόρευση των νέων κινητήρων εσωτερικής καύσης, που πρόκειται να τεθεί σε ισχύ το 2035, και μια νομοθεσία για τη μείωση των εκπομπών από τη γεωργία, με κίνδυνο να υπάρξουν περαιτέρω διαμαρτυρίες από τους αγρότες.

Η Ριμπέρα υπερασπίστηκε τα διαπιστευτήριά της για τη θέση αυτή, λέγοντας ότι επί των ημερών της η Ισπανία είχε μέχρι στιγμής διαχειριστεί την πράσινη μετάβαση με «λογική επιτυχία», δημιουργώντας εμπιστοσύνη για επενδύσεις και δημιουργία θέσεων εργασίας. Εκτός από την αποσύνδεση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου, ανακοίνωσε επίσης μεγάλες επιδοτήσεις για το πράσινο υδρογόνο και δρομολόγησε μέτρα για την αντιμετώπιση της ξηρασίας που πλήττει τους αγρότες της χώρας. «Φυσικά και έχουμε δυσκολίες. Αλλά καταφέραμε να εξασφαλίσουμε την πρόσβαση σε νερό σε κάθε [πληγείσα] πόλη ... και να δώσουμε στους αγρότες υποστήριξη [για επενδύσεις στην αφαλάτωση νερού και την αποδοτικότητα]», δήλωσε η ίδια.

Η Ισπανία είναι πλέον ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς αιολικής και ηλιακής ενέργειας στο μπλοκ ως ποσοστό του μείγματος ηλεκτρικής ενέργειας. Όμως, σε μια ένδειξη των πιθανών εσωτερικών μαχών με τα γεράκια της ΕΕ για την Κίνα, η Ριμπέρα δήλωσε ότι το μπλοκ χρειάζεται να εισάγει φτηνό κινεζικό εξοπλισμό -όπως ηλιακούς συλλέκτες- για να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους του. Πήρε επίσης επιφυλακτική θέση σχετικά με τους επερχόμενους δασμούς της ΕΕ στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα. «Δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό [οι δασμοί] είναι αποτελεσματικοί», δήλωσε. «Πρέπει να βεβαιωθούμε ότι ανταγωνιζόμαστε και ότι παρέχουμε ίσους όρους ανταγωνισμού, αλλά να είμαστε προσεκτικοί με τα εμπορικά μέτρα που θα μπορούσαν να μας γυρίσουν μπούμερανγκ».

Ο μακροχρόνιος σκεπτικισμός της απέναντι στην πυρηνική ενέργεια θα μπορούσε επίσης να αποδειχθεί προβληματικός για την έγκρισή της από νομοθέτες από χώρες που τάσσονται έντονα υπέρ της πυρηνικής ενέργειας, όπως η Γαλλία και η Τσεχία.

Εάν διοριστεί η Ριμπέρα, πολλοί στις Βρυξέλλες λένε ότι θα εκλάβουν την κίνηση αυτή ως μήνυμα ότι η von der Leyen διατηρεί την όρεξή της για μια ισχυρή Πράσινη Συμφωνία. «[Η Ριμπέρα] είναι ίσως ένας από τους πιο έμπειρους και υψηλόβαθμους πολιτικούς για το κλίμα στην Ευρώπη», δήλωσε ο Ράϊαν. «Αν πρόκειται να πάρουμε στα σοβαρά την Πράσινη Συμφωνία, γιατί να μην βάλουμε αυτό το άτομο επικεφαλής;»