Παρατηρώ ότι η εγκατάσταση ανεμογεννητριών προκαλεί παντού στην Ελλάδα ανεξήγητες, σχεδόν υστερικές, αντιδράσεις. Παραγνωρίζεται ότι οι ανεμογεννήτριες τοποθετούνται αναγκαστικώς εκεί όπου υπάρχουν άνεμοι. Παραγνωρίζεται επίσης ότι ενώ για το φυσικό αέριο μοσχοπληρώνουμε και εξαρτόμαστε από τρίτους, ο άνεμος μας προσφέρεται χωρίς αντάλλαγμα για την παραγωγή ενέργειας. Το ίδιο και ο ήλιος.
Το πρόβλημα της λειψυδρίας στα νησιά αντιμετωπίζεται (ή σωστότερα θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί) με την εγκατάσταση μεγάλων μονάδων αφαλάτωσης θαλασσινού νερού (που και αυτό διατίθεται χωρίς αντάλλαγμα) που να καλύπτει όχι μόνο όλες τις ανάγκες για πόσιμο νερό τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά και τις αρδευτικές ανάγκες του πρωτογενούς τομέα.
Εκτιμάται ότι για την αφαλάτωση 1.000 κυβικών μέτρων θαλασσινού νερού χρειάζονται περίπου 4.000 kWh ενέργειας. Οι σημαντικές ενεργειακές ανάγκες μιας μεγάλης μονάδας αφαλάτωσης ή και περισσοτέρων μπορούν και πρέπει να καλυφθούν από ΑΠΕ.
Για κάθε νησί των Κυκλάδων πρέπει να εκπονηθεί ειδική μελέτη που να προβλέπει τις ανάγκες για τα επόμενα τουλάχιστον δέκα χρόνια σε νερό και ενέργεια. Ενα τέτοιο έργο ξεπερνάει τις δυνατότητες, τεχνικές και διοικητικές, ενός κυκλαδίτικου δήμου. Για να πραγματοποιηθεί θα πρέπει να συσταθεί ειδική κρατική υπηρεσία που με τη σύμφωνη γνώμη του δήμου θα παρακολουθήσει την εκπόνηση των αναγκαίων μελετών και στη συνέχεια των τεχνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών μελετών (σημαντική και δύσκολη είναι η διάθεση των λυμάτων της αφαλάτωσης και η χωροθέτηση των εργοστασίων αφαλάτωσης).
Η γνώμη μου είναι η αρχή να γίνει από τη Νάξο. Είναι σημαντικό να διατηρηθεί ο τουρισμός της αλλά και η παραγωγή πατάτας και τα τυροκομεία της και όλα όσα εξαρτώνται από το νερό. Οπως έγραψα και παραπάνω, το νερό της θάλασσας μπορεί να γίνει πόσιμο με τη βοήθεια των ανέμων και του ήλιου. Εκτιμώ ότι από την παραγωγή των ανεμογεννητριών το 20% θα καταναλώνεται για τη λειτουργία της αφαλάτωσης και ενδεχομένως ενός συστήματος αποθηκευτικών ταμιευτήρων.
Στην ηλικία μου δεν έχω πια την αισιοδοξία ότι θα δω να εφαρμόζεται μια πρόταση σαν αυτή. Εχω όμως την απόλυτη βεβαιότητα ότι αυτή είναι η ενδεδειγμένη αντιμετώπιση του προβλήματος. Φαντάζομαι τη Νάξο και τους Ναξιώτες να ευημερούν χάρη στο άφθονο καλό νερό που θα καλύπτει όλες τους τις ανάγκες, στηριζόμενοι στην καθαρή ενέργεια των ανέμων. Η ευημερία σίγουρα θα αντιστρέψει τις αρνητικές δημογραφικές εξελίξεις. Ελπίζω να ξεπεράσει η κυβέρνηση τον έμφυτο αρνητισμό της –«αυτά δεν γίνονται»– και να δοκιμάσει να μελετήσει την πρόταση.
*Ο κ. Στέφανος Μάνος είναι πρώην υπουργός.
(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)