«Υστερα από 970 ημέρες πολέμου, ο Πούτιν δεν έχει επιτύχει ούτε έναν στρατηγικό στόχο. Η Μόσχα δεν θα επικρατήσει ποτέ στην Ουκρανία», ισχυρίστηκε ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Λόιντ Οστιν κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο Κίεβο στις 21 Οκτωβρίου. Αυτή η δημόσια δήλωση βεβαιότητας και αυτοπεποίθησης, ωστόσο, δεν συνάδει με τις έντονες ανησυχίες αξιωματούχων του Πενταγώνου και της Δύσης σχετικά με τις δυνατότητες της Ουκρανίας να συγκρατήσει επιτυχώς τη ρωσική προέλαση στα ανατολικά μέσα στους επόμενους μήνες.
Οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν καταφέρει να κρατήσουν τις θέσεις τους στην κομβικής σημασίας πόλη του Ποκρόβσκ, στο Ντονέτσκ. Παρά το γεγονός αυτό, κατά μήκος του μετώπου ο ρωσικός στρατός συνεχίζει να λογχίζει τις ουκρανικές άμυνες.
Στο Κουπιάνσκ στα βόρεια του μετώπου, τα ρωσικά στρατεύματα έχουν κόψει τους ουκρανικούς σχηματισμούς στα δύο στον ποταμό Οσκίλ. Στο Τσάσιβ Γιαρ οι Ρώσοι κατάφεραν και διέσχισαν το κύριο κανάλι της περιοχής, ύστερα από έξι μήνες προσπαθειών. Πιο νότια, τα ρωσικά στρατεύματα έχουν καταλάβει το Βούχλενταρ και κινούνται προς το Κουράχοβο από δύο κατευθύνσεις. Στο Κουρσκ, στο εσωτερικό της Ρωσίας, η Ουκρανία έχει πλέον χάσει περίπου το ήμισυ του εδάφους που κατέλαβε κατά την επίθεση του Αυγούστου.
Το πρόβλημα, σχολιάζει ο Economist, δεν είναι τόσο η απώλεια εδαφών, η οποία έχει έρθει με τεράστιο ανθρώπινο και υλικό κόστος για τη Ρωσία, όσο η σταθερή υποβάθμιση του μεγέθους και της ποιότητας των στρατιωτικών δυνάμεων της Ουκρανίας. Οι ουκρανικές μονάδες είναι υποδεέστερες σε σχέση με τις ρωσικές και έχουν διασπαρεί στο πεδίο της μάχης, ενώ μετρούν εξαιρετικά μεγάλες απώλειες.
Παρά τον νέο νόμο για την επιστράτευση που τέθηκε σε ισχύ τον Μάιο, ο ουκρανικός στρατός, εκτός από μερικές ταξιαρχίες, δυσκολεύεται στη διαδικασία της στρατολόγησης, καθώς οι νέοι άνδρες εμφανίζονται απρόθυμοι να ενταχθούν στον στρατό. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι οι δυτικοί εταίροι παροτρύνουν κατ’ ιδίαν το Κίεβο να μειώσει άμεσα το κατώτερο όριο επιστράτευσης που είναι σήμερα τα 25 έτη ώστε να αυξηθεί η δυνητική δεξαμενή νεοσύλλεκτων στρατιωτών. Ωστόσο, το πολιτικό κόστος ακόμα και η ανησυχία για ενδεχόμενη δημογραφική κρίση στον ουκρανικό πληθυσμό έχουν προς το παρόν εμποδίσει μια τέτοια εξέλιξη.
Σε πρόσφατη μελέτη, ο Τζακ Γουότλινγκ του Royal United Services Institute, μιας δεξαμενής σκέψης στο Λονδίνο, εντοπίζει διάφορους λόγους για τη δυσμενή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Ουκρανία. Ενας από αυτούς είναι η έλλειψη πυραύλων αναχαίτισης, γεγονός που επιτρέπει στα ρωσικά αναγνωριστικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη να διαθέτουν «συνεχή επιτήρηση» του πεδίου. Η επιτήρηση αυτή βοηθά βαλλιστικούς πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη να πλήττουν στόχους του ουκρανικού πυροβολικού στα μετόπισθεν και επιτρέπει στη Ρωσία αργές αλλά σταθερές προελάσεις, συχνά χρησιμοποιώντας μοτοσικλέτες επειδή τα άρματα μάχης είναι πολύ εύκολο να εντοπιστούν.
Το περιορισμένο απόθεμα βλημάτων της Ουκρανίας (η Ρωσία έχει σήμερα πλεονέκτημα δύο προς ένα στα βλήματα, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Αμυνας της Ουκρανίας) καθώς και οι ελλείψεις σε άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματα επιδεινώνουν το πρόβλημα. Οσο λιγότερη δύναμη πυρός και θωράκιση είναι διαθέσιμη για έναν στρατό, τόσο μεγαλύτερη είναι η εξάρτηση από το πεζικό και ως εκ τούτου τόσο μεγαλύτερες είναι και οι απώλειες.
Από την πλευρά της, η Ρωσία στο πεδίο της μάχης συνεχίζει τακτικές οι οποίες οδηγούν σε μαζικές απώλειες. Η απόφαση να σταλούν Βορειοκορεάτες στρατιώτες στα μέτωπα, οι οποίοι πιστεύεται ότι προορίζονται για το μέτωπο του Κουρσκ, δείχνει ότι οι ρωσικές μονάδες βρίσκονται επίσης σε δυσμενή θέση. Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, το γενικό επιτελείο και το υπουργείο Αμυνας της Ρωσίας έχουν ασκήσει «ισχυρές πιέσεις» στο Κρεμλίνο να κινητοποιήσει περισσότερους άνδρες.
Στο πλαίσιο αυτό, καθίσταται σαφές ότι παρά τις όποιες επιτυχίες στο πεδίο, η Ρωσία δεν μπορεί να πολεμάει για πάντα στην Ουκρανία. Ωστόσο, η ανησυχία μεταξύ Αμερικανών, Ευρωπαίων και Ουκρανών αξιωματούχων είναι ότι, με βάση τα σημερινά δεδομένα, η χρονική στιγμή της κατάρρευσης της Ουκρανίας είναι πιθανό να έρθει πρώτη. «Η Μόσχα φαίνεται να εκτιμά ότι μπορεί να επιτύχει τους στόχους της στο Ντονμπάς το επόμενο έτος και να επιτύχει απώλειες και υλική υποβάθμιση του ουκρανικού στρατού σε τέτοιο βαθμό που δεν θα μπορεί να αποτρέψει περαιτέρω την προέλαση», γράφει ο Γουότλινγκ. Μια τέτοια εξέλιξη, εκτιμά ο ειδικός, θα δώσει στη Ρωσία σημαντικό πλεονέκτημα σε οποιεσδήποτε διαπραγματεύσεις ακολουθήσουν.
«Αυτή τη στιγμή σκεφτόμαστε όλο και περισσότερο το πώς θα μπορέσει να επιβιώσει η Ουκρανία», αναφέρει πηγή του Πενταγώνου που ασχολήθηκε στο παρελθόν με το σχέδιο ανάκτησης των ουκρανικών εδαφών από τη Ρωσία. Αλλοι πάλι θέτουν το πρόβλημα πιο διακριτικά: «Οι επόμενοι μήνες είναι μια ευκαιρία για να επιβεβαιώσουμε ότι η Ουκρανία μπορεί να παραμείνει στο πεδίο της μάχης για τα επόμενα δύο χρόνια», ανέφερε ο Τζιμ Ο’Μπράιεν, κορυφαίος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, σε συνέδριο στη Ρίγα στις 19 Οκτωβρίου.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")