Μετά την ολοκληρωτική εισβολή του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία το 2022, η αλυσίδα εφοδιασμού πυρηνικών καυσίμων γλίτωσε αρχικά από σαρωτικές κυρώσεις όπως αυτές που επιβλήθηκαν στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο, λόγω της δεσπόζουσας θέσης της Μόσχας, με περίπου 40% της παγκόσμιας αγοράς εμπλουτισμού.
Οι ΗΠΑ προχώρησαν φέτος στην απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών πυρηνικού καυσίμου, με πιθανές εξαιρέσεις μέχρι το 2028. Αλλά στην Ευρώπη η ιστορική εξάρτηση από τις ρωσικές προμήθειες για περισσότερους από 30 σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής ρωσικής κατασκευής στα ανατολικά της ηπείρου, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας, έχει καταστήσει πιο περίπλοκη την εξεύρεση συναίνεσης για τις κυρώσεις, αν και ορισμένες δυτικές εταιρείες κατασκευάζουν τώρα συγκροτήματα καυσίμων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα ρωσικά σχέδια.
Ο Maes δήλωσε ότι η κατασκευή νέων μονάδων εμπλουτισμού ουρανίου θα μπορούσε να διαρκέσει μόνο λίγα χρόνια.
Η Orano, ένας από τους λίγους δυτικούς αντιπάλους του ρωσικού προμηθευτή πυρηνικών καυσίμων Rosatom, μαζί με τη βρετανο-ολλανδο-γερμανική κοινοπραξία Urenco, επεκτείνει μια εγκατάσταση στη Γαλλία σε ένα έργο ύψους 1,7 δισ. ευρώ που θα αρχίσει την παραγωγή μέχρι το 2028.
Πρόσθεσε όμως ότι ενώ είναι τεχνικά εφικτό να αντικατασταθούν οι ρωσικές προμήθειες μέχρι την επόμενη δεκαετία, θα απαιτούσε τεράστιες επενδύσεις που οι πάροχοι θα εξέταζαν μόνο εάν η ζήτηση ήταν εγγυημένη.
«Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι αν έχετε ένα μέγιστο επίπεδο κυρώσεων, οι νέες επενδύσεις σε [εμπλουτιστικές] ικανότητες θα αναπτυχθούν σε μέγιστο επίπεδο», δήλωσε ο Maes.
«Αν δεν υπάρχουν καθόλου κυρώσεις, θα δούμε ορισμένους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας να συνεχίζουν να προμηθεύονται από τη Ρωσία όσο αυτό είναι δυνατό».
Προσθεσε επίσης ότι η Orano είχε προσυπογράψει συμβάσεις με αμερικανούς και ευρωπαίους πελάτες για να αγοράσει την παραγωγή από την επέκταση του γαλλικού εργοστασίου εμπλουτισμού της και ότι υπάρχουν και άλλα κράτη πυρηνικής ενέργειας που επιθυμούν να διαφοροποιήσουν τις προμήθειές τους από την έναρξη του πολέμου, από τη Νότια Κορέα και την Ιαπωνία μέχρι τη Νότια Αφρική και την Ινδία.
Ωστόσο, οι κυρώσεις μπορεί να μην είναι μια συνολική λύση για να δοθούν κίνητρα στους πελάτες να υπογράψουν νέα δυτικά συμβόλαια. Οι ΗΠΑ ερευνούν κατά πόσον η Ρωσία παρακάμπτει την απαγόρευσή της χάρη στη βοήθεια της Κίνας.
«Ένα σύστημα σύμφωνα με το οποίο οι άνθρωποι ενημερώνονται ότι δεν επιτρέπεται να αγοράζουν από τη Ρωσία, οπότε η Ρωσία πουλάει στην Κίνα, η οποία πουλάει το εμπλουτισμένο ουράνιο της στον δυτικό κόσμο - αυτό δεν θα έλυνε το πρόβλημα», δήλωσε ο Maes.
Με την υποστήριξη του γαλλικού κράτους, και γεννημένη από έναν όμιλο που κάποτε ήταν γνωστός ως Areva, η Orano διαφοροποιεί τις δραστηριότητές της τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένης μιας δευτερεύουσας δραστηριότητας στον ιατρικό τομέα με ραδιοφαρμακευτικά προϊόντα.
Ωστόσο, είχε ζημίες ύψους 133 εκατ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2024 λόγω προβλημάτων στον βασικό τομέα εξόρυξης, ιδίως στον Νίγηρα, όπου η παραγωγή ουρανίου διακόπηκε από πραξικόπημα πέρυσι.
Οι εξαγωγές της Orano από τη χώρα αυτή έχουν πλέον στερέψει εντελώς, γεγονός που κατάφερε να αντισταθμίσει με επιπλέον παραγωγή από τα ορυχεία της στον Καναδά. Ωστόσο, εξακολουθεί να προσπαθεί να διασώσει τις δραστηριότητες στον Νίγηρα, καθώς η Orano «δεν απαλλάσσεται από τις κοινωνικές και τοπικές επιπτώσεις της» εκεί, δήλωσε ο Maes.
Η εταιρεία δρομολογεί νομική αμφισβήτηση της απόφασης της κυβερνώσας χούντας το καλοκαίρι να αποσύρει την άδεια εκμετάλλευσης της περιοχής Imouraren, η οποία βρίσκεται υπό ανάπτυξη, πρόσθεσε ο Maes. Προσπαθεί επίσης να άρει τους εξαγωγικούς περιορισμούς που την ανάγκασαν να σταματήσει τις εργασίες στο ένα λειτουργικό ορυχείο της στη χώρα.
«Έχει προβλήματα ρευστότητας και δεν υπάρχουν μετρητά που να εισέρχονται», δήλωσε ο Maes, προσθέτοντας ότι η κατάσταση θα μπορούσε να οδηγήσει το ορυχείο σε χρεοκοπία.