Το σήμα για την επιτάχυνση των τεχνολογιών που θα είναι ικανές να μειώσουν δραστικά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG), καθώς συνδέονται με την κλιματική αλλαγή, δίνουν οι συμμετέχοντες στην 29η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα που διεξάγεται στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.
Με το μήνυμα ότι δεν υπάρχει πράσινη μετάβαση χωρίς τη ναυτιλία, οι συνομιλίες στο πλαίσιο της COP29 συνεχίζονται με εντατικούς ρυθμούς και στο προσκήνιο έρχονται μια σειρά από λύσεις που μπορούν να συνδράμουν στην αντιστροφή του κλίματος. Μεταξύ άλλων, προωθείται το πράσινο υδρογόνο και η χρήση της αμμωνίας ως καυσίμου, η οποία θα μπορούσε να «πρασινίσει» τον τομέα της ναυτιλίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, πάνω από 50 ηγέτες του κλάδου, εκπροσωπώντας εταιρείες κολοσσούς απ’ όλο το φάσμα της ναυτιλιακής βιομηχανίας, όπως οι Anglo-Eastern, Fortescue, Mitsui OSK Lines, Ocean Network Express, Trafigura και X-Press Feeders, υπέγραψαν ένα κείμενο - προτροπή για δράση, με στόχο την επιτάχυνση της υιοθέτησης καυσίμων μηδενικών εκπομπών. Μεταξύ των εταιρειών που υπογράφουν το σχετικό κάλεσμα είναι και η GasLog, συμφερόντων Πήτερ Λιβανού, η οποία φιλοδοξεί να καταστεί πρωτοπόρος παγκοσμίως στην ανάπτυξη εφοδιαστικής αλυσίδας υγροποιημένου υδρογόνου.
Της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας ηγούνται η ΜΚΟ RMI, το Ινστιτούτο Ενέργειας UCL και το Ίδρυμα του ΟΗΕ, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και το momentum της βιομηχανίας για επενδύσεις. Ουσιαστικά, γίνεται λόγος για την ανάγκη ταχύτερης και πιο τολμηρής δράσης με τελικό σκοπό την υιοθέτηση καυσίμων μηδενικών και σχεδόν μηδενικών εκπομπών, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης, αποθήκευσης και αξιοποίησης του άνθρακα για επενδύσεις σε πλοία και για την παγκόσμια ανάπτυξη πράσινων υποδομών υδρογόνου.
Το πρώτο βήμα
Η προτροπή για δράση έρχεται καθώς η ναυτιλιακή βιομηχανία αναμένει τη σύγκληση της MEPC τον Απρίλιο του 2025, οπότε και αναμένεται να πραγματοποιηθεί το πρώτο βήμα προς τη δημιουργία ενός παγκόσμιου μηχανισμού τιμολόγησης εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Υπενθυμίζεται πως μετά την ολοκλήρωση της 82ης συνόδου της Επιτροπής Προστασίας Θαλάσσιου Περιβάλλοντος του ΙΜΟ (MEPC 82), που διεξήχθη στο Λονδίνο από τις 30 Σεπτεμβρίου έως τις 4 Οκτωβρίου 2024, προέκυψε το συμπέρασμα ότι η ναυτιλιακή βιομηχανία βαδίζει σε «καλό δρόμο» στο θέμα της επίτευξης του «καθαρού μηδενός» και της ενεργειακής μετάβασης γενικότερα, αφού συνεχίζει τις προσπάθειές της για τον περιορισμό των επιβλαβών ρυπογόνων εκπομπών.
Όπως τονίζεται, οι υπογράφοντες υπογραμμίζουν πληθώρα βασικών συστάσεων για την επιτάχυνση της υιοθέτησης καυσίμων που προέρχονται από το υδρογόνο. Στο επίκεντρο αυτών βρίσκεται η ανάγκη για σαφή, φιλόδοξα, μεσοπρόθεσμα μέτρα, αλλά και η θέσπιση μιας ισορροπημένης προσέγγισης για την αξιοποίηση των εσόδων από την τιμολόγηση εκπομπών άνθρακα, προκειμένου να μειωθεί η διαφορά μεταξύ του κόστους συμβατικών και εναλλακτικών καυσίμων. Παράλληλα, οι «50» στέλνουν ένα μήνυμα προς τις αρμόδιες αρχές ότι απαιτείται η δημιουργία ενός ξεκάθαρου ρυθμιστικού πλαισίου, το οποίο θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την επιτάχυνση των πράσινων πρωτοβουλιών.
Σύμφωνα με τις σχετικές προτάσεις, για να παραμείνει η παγκόσμια οικονομία εντός του στόχου της Συμφωνίας του Παρισιού, η παγκόσμια παραγωγή πράσινου υδρογόνου θα πρέπει να διπλασιαστεί έως το 2030, ενώ στη ναυτιλία πρέπει να αξιοποιηθούν κατ’ ελάχιστο πέντε εκατ. τόνοι. Όμως, όπως επισημαίνεται, για να επιτευχθεί αυτό, απαιτείται συντονισμένη δράση κατά μήκος ολόκληρης της αλυσίδας εφοδιασμού για την επέκταση της προσφοράς και της υιοθέτησης ναυτιλιακών καυσίμων μηδενικών ή σχεδόν μηδενικών εκπομπών. «Η ναυτιλία μάς επηρεάζει όλους και πρέπει να τεθούν κανόνες που να ωφελούν όλες τις οικονομίες. Κανείς δεν μπορεί να μείνει πίσω», δήλωσε η Nigar Aparadarai, η οποία ηγείται της Ομάδας Πρωταθλητών Υψηλού Επιπέδου του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή.
Αμμωνία
Αξίζει να σημειωθεί ότι στις εργασίες της 29ης Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα τέθηκε και το θέμα της αμμωνίας, η οποία βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη του κλάδου εδώ και αρκετά χρόνια ως μία από τις ισχυρότερες εναλλακτικές λύσεις.
Στο πλαίσιο αυτό, η νορβηγική Hoegh Autoliners που έχει ανακοινώσει ότι σκοπεύει να λειτουργεί κλιματικά ουδέτερα μέχρι το 2040, ένωσε τις δυνάμεις της με τον αυστραλιανό κολοσσό Fortescue, ζητώντας από τις παγκόσμιες ρυθμιστικές αρχές να επισπεύσουν την υιοθέτηση της πράσινης αμμωνίας ως το μόνο καύσιμο ναυτιλίας που μπορεί να επιταχύνει την απανθρακοποίηση.
Η Fortescue και η Hοegh Autoliners έχουν δεσμευτεί να συνεργαστούν για να διερευνήσουν τις τεχνικές και εμπορικές απαιτήσεις για μια αλυσίδα εφοδιασμού πράσινης αμμωνίας. Μάλιστα, όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο διευθύνων σύμβουλος της Fortescue, Mark Hutchinson, «χρειαζόμαστε κίνητρα για τα καύσιμα που προέρχονται από υδρογόνο και αμμωνία». Από την πλευρά του, ο CEO της Hοegh Autoliners Andreas Enger ανέφερε ότι «με αυτή τη συνεργασία, αφαιρούμε τον άνθρακα από έναν από τους τομείς που είναι πιο δύσκολο να μειωθούν, στέλνοντας ένα ισχυρό μήνυμα για την πράσινη αμμωνία».
Πρόσφατα, η Fortescue, σε συνεργασία με την Αρχή Λιμένων της Σιγκαπούρης (MPA) και με υποστήριξη από κυβερνητικές υπηρεσίες, ερευνητικά ινστιτούτα και βιομηχανικούς εταίρους, ολοκλήρωσε με επιτυχία τις δοκιμές πρόωσης και ναυσιπλοΐας του πλοίου «Fortescue Green Pioneer» στο λιμάνι της Σιγκαπούρης, χρησιμοποιώντας αμμωνία ως καύσιμο. Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, εξετάστηκαν εκτενώς τα συστήματα αποθήκευσης αμμωνίας, το σύστημα παροχής καυσίμου και οι τροποποιημένοι κινητήρες. Χρησιμοποιήθηκαν 6,4 κυβικά μέτρα (4,4 τόνοι) υγρής αμμωνίας σε συνδυασμό με πετρέλαιο και υδρογονωμένο φυτικό έλαιο (HVO) ως θαλάσσιο καύσιμο. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η Hοegh Autoliners, η οποία έχει εξασφαλίσει την τεχνολογία για τους δίχρονους κινητήρες αμμωνίας από τη MAN, ενισχύοντας έτσι τη στρατηγική της για μείωση των εκπομπών CO2.