της Τερέσα Ριμπέρα και του Ντάν Γιόργκενσεν, της εκτελεστικής αντιπροέδρου για την πράσινη μετάβαση και του αντίστοιχου μελλοντικού επιτρόπου για την ενέργεια, στις ακροάσεις τους ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την περασμένη εβδομάδα.
Οι δύο αυτοί υποψήφιοι βρέθηκαν στο στόχαστρο της πυρηνικής βιομηχανίας, δεδομένης της ιστορικά πυρηνικής-σκεπτικιστικής τους στάσης.
Το θέμα της πυρηνικής ενέργειας κατέλαβε μεγάλο μέρος των ακροάσεων λόγω της παρουσίας πολλών ευρωβουλευτών που τάσσονται υπέρ της πυρηνικής ενέργειας στο Κοινοβούλιο. Ωστόσο, η βιομηχανία πιστεύει ότι αυτή η εστίαση δεν μεταφράστηκε σε επαρκείς εγγυήσεις όσον αφορά τη μελλοντική της ανάπτυξη.
Κάποια κέρδη, πολλές αβεβαιότητες
Και οι δύο υποψήφιοι κράτησαν σε μεγάλο βαθμό τις δηλώσεις τους κοντά στις αντίστοιχες επιστολές καθηκόντων που τους απέστειλε η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλας φον ντερ Λάιεν ή στις ήδη υπάρχουσες ή διαμορφωμένες πολιτικές της ΕΕ.
Η Τερέσα Ριμπέρα ήταν πρόθυμη να υποστηρίξει την αρχή της «τεχνολογικής ουδετερότητας» – μια φράση-κλειδί για την πυρηνική βιομηχανία.
Σε γενικές γραμμές, η αρχή αυτή υποδηλώνει ότι η ρύθμιση δεν θα πρέπει να ευνοεί ή να κάνει διακρίσεις εις βάρος κάποιας συγκεκριμένης τεχνολογίας και ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει, αντίθετα, να επικεντρώνονται στα επιθυμητά αποτελέσματα.
«Αυτό είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε», δήλωσε η Βαλερί Φοντόν, γενική αντιπρόσωπος της Γαλλικής Εταιρείας Πυρηνικής Ενέργειας, στο Euractiv, «αλλά δεν υπάρχει καμία φιλοδοξία και κανένα σχέδιο», τόνισε.
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας, η τεχνολογική ουδετερότητα θα πρέπει να συνεπάγεται ίση ρυθμιστική και οικονομική μεταχείριση για όλες τις μορφές ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Τα ταμεία και οι κανόνες της ΕΕ, όπως το φορολογικό σύστημα πράσινων επενδύσεων, το Ταμείο Καινοτομίας και το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, θα πρέπει επομένως να είναι ανοικτά στην πυρηνική ενέργεια.
Γιόργκενσεν: δείξτε μου τα χρήματα
Ωστόσο, οι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας δεν βρήκαν τέτοιου είδους δεσμεύσεις στις δηλώσεις του Γιόργκενσεν κατά την ακρόασή του στις 5 Νοεμβρίου.
Ο Γάλλος ευρωβουλευτής των Φιλελευθέρων (Renew) Κριστόφ Γκρούντλερ, ο οποίος ηγείται μιας άτυπης ομάδας ευρωβουλευτών υπέρ της πυρηνικής ενέργειας, αναγνώρισε στο Euractiv ότι ο Δανός υποψήφιος πρότεινε την επικαιροποίηση του «Ενδεικτικού προγράμματος για την πυρηνική ενέργεια (PINC)» για την ενθάρρυνση της πρωτοβουλίας στον πυρηνικό τομέα, ενώ ταυτόχρονα εξέφρασε την υποστήριξή του στην ανάπτυξη μικρών αρθρωτών πυρηνικών αντιδραστήρων (SMR).
Ο Γκρούντλερ αναγνώρισε επίσης ότι ο Γιόργκενσεν έδειξε πρόθυμος να συμπεριλάβει την πυρηνική ενέργεια στη μελλοντική καθαρή βιομηχανική συμφωνία – η οποία αναμένεται στις πρώτες 100 ημέρες της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αλλά όσον αφορά τη χρηματοδότηση της πυρηνικής ενέργειας με κονδύλια της ΕΕ, που ο Γκρούντλερ θεωρεί ότι είναι το βασικό ζήτημα, ο Γιόργκενσεν «δεν είπε κάτι καινούργιο».
Η πυρηνική βιομηχανία παραμένει σε εγρήγορση
Η πυρηνική βιομηχανία είναι εξίσου επιφυλακτική απέναντι στο ζευγάρι της Ισπανίας και της Δανίας.
«Μας ανησυχεί βαθύτατα το γεγονός ότι ο υποψήφιος επίτροπος προτίθεται να αποκλείσει τα νέα πυρηνικά εργοστάσια από τις ευκαιρίες χρηματοδότησης», δήλωσε ο φινλανδικός ενεργειακός γίγαντας Fortum στο Euractiv.
«Παραμένουμε ακλόνητοι και σε εγρήγορση», πρόσθεσε η Fortum.
Οι φορείς της βιομηχανίας παρακολουθούν επίσης στενά την κατ’ εξουσιοδότηση πράξη της Επιτροπής για το υδρογόνο χαμηλών εκπομπών άνθρακα, την οποία ένας φορέας περιέγραψε ως «την πρώτη δοκιμή στην πραγματική ζωή της προσέγγισης της Επιτροπής για την πυρηνική ενέργεια».
Το προσχέδιο του νομοθετήματος, το οποίο βρίσκεται αυτόν τον καιρό σε δημόσια διαβούλευση, δεν επιτρέπει τον ορισμό του υδρογόνου που παράγεται αποκλειστικά με χρήση πυρηνικής ενέργειας ως «χαμηλών εκπομπών άνθρακα».
Η Ριμπέρα δεν πείθει
Εξίσου, η ακρόαση του Ριμπέρα στις 12 Νοεμβρίου ελάχιστα καθησύχασε τη βιομηχανία.
«Παρά τις πολυάριθμες ερωτήσεις που τέθηκαν σχετικά με την πυρηνική ενέργεια, δεν πιστεύουμε ότι οι απαντήσεις της παρείχαν και σαφήνεια», δήλωσε στο Euractiv ένας σημαντικός λομπίστας της πυρηνικής ενέργειας στις Βρυξέλλες.
«Παρέμεινε επιφυλακτική σε ορισμένα σημεία», πρόσθεσε ο Γκρούντλερ. Όσον αφορά τις κρατικές ενισχύσεις, για την παρακολούθηση των οποίων θα είναι υπεύθυνη η υπηρεσία της (DG COMP) «επέμεινε στο ισχύον δόγμα ‘κατά περίπτωση’», πρόσθεσε ο ευρωβουλευτής.
Ο Γκρούντλερ θα προτιμούσε κανόνες που θα έδιναν στις εθνικές κυβερνήσεις μεγαλύτερη ελευθερία να στηρίζουν την πυρηνική ενέργεια, χωρίς να χρειάζεται να ζητούν κάθε φορά την έγκριση της Επιτροπής.
Το μόνο που ίσως παρηγορεί είναι οτι η Ριμπέρα υποστήριξε την ιδέα ενός μεγάλου έργου κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος (PIIEC) για τους SMR, με στόχο τη χρηματοδότηση έργων σε ευρωπαϊκή κλίμακα.
Ανεπαρκής, λέει ο κλάδος
Συνολικά, όμως οι δεσμεύσεις των νέων επιτρόπων δεν είναι επαρκείς, δήλωσαν οι λομπίστες της βιομηχανίας.
«Δεν είναι αυτός ο τρόπος για να φτάσουμε τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα», υποστήριξε η Φοντόν.
Οι αρχές της άλλης πλευράς του Ατλαντικού μόλις ανακοίνωσαν ένα σχέδιο για τον τριπλασιασμό της πυρηνικής τους ισχύος σε 200 GW έως το 2050.
Στην Ευρώπη, τα κράτη μέλη της «Πυρηνικής Συμμαχίας» στοχεύουν σε 150 GW μέχρι την ίδια ημερομηνία, χωρίς ωστόσο ειδική υποστήριξη, προς το παρόν, από τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Κατά ειρωνικό τρόπο, ο πυρηνικός στόχος της Ευρώπης θα μπορούσε εν μέρει να υλοποιηθεί με αμερικανικά δημόσια χρήματα.
«Το αμερικανικό ισοδύναμο του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης παρέχει στήριξη σε αρκετές περιοχές της ΕΕ προκειμένου να τις βοηθήσει να μεταβούν από τον άνθρακα στους SMR, [με ταμείο 900 εκατομμυρίων δολαρίων που προέρχεται εν μέρει από τον νόμο περί υποδομών του δικομματισμού], ενώ το JTF (Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης) αποκλείει προς το παρόν τα κεφάλαια που χρησιμοποιούνται για πυρηνικούς σταθμούς», δήλωσε στο Euractiv η Nuclear Europe, ο κύριος λομπίστας της ΕΕ για τα πυρηνικά.
Ενώ ο Γιόργκενσεν εγκρίθηκε από τους ευρωβουλευτές αμέσως μετά την ακρόασή του, η απόφαση για την Ριμπέρα έχει γίνει αντικείμεννο μιας ευρύτερης διαμάχης μεταξύ των μεγάλων πολιτικών ομάδων του Κοινοβουλίου.
Η απόφαση μπορεί να μην ληφθεί πριν από την επόμενη εβδομάδα.
euractiv.com