Ο λόγος για τη Northvolt, το μέχρι πρότινος διαμάντι της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, που την περασμένη εβδομάδα υπέβαλε αίτηση πτώχευσης παίρνοντας μαζί της στην πτώση τις φιλοδοξίες της Ευρώπης να αναπτύξει τη δική της παραγωγή μπαταριών και να απεξαρτηθεί από τις κινεζικές και γενικότερα τις ασιατικές βιομηχανίες του είδους.
Η πρωτοβουλία της Ε.Ε. να επιχειρήσει τη δημιουργία ευρωπαϊκής εφοδιαστικής αλυσίδας μπαταριών εγκαινιάστηκε το 2017 με τη Northvolt στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Εκτοτε η Ε.Ε. έχει δαπανήσει πάνω από 6 δισ. ευρώ από τον κοινοτικό προϋπολογισμό για να υποστηρίξει διασυνοριακές επενδύσεις σε μπαταρίες και στη σχετική έρευνα και καινοτομία. Πέτυχε, έτσι, να αυξήσει το μερίδιό της στην παγκόσμια αγορά μπαταριών από το πενιχρό 3% στο 17% και σε έναν ετήσιο κύκλο εργασιών 81 δισ. ευρώ – με στοιχεία του περασμένου έτους. Ωστόσο, οι ασιατικές βιομηχανίες, με προεξάρχουσες τις CATL, BYD, LG Energy Solution και SK On, εξακολουθούν να ελέγχουν περίπου το 70% της παγκόσμιας αγοράς μπαταριών. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι πολλά από τα 30 γιγάντια έργα του κλάδου στην Ευρώπη έχουν σχεδιαστεί και κατασκευαστεί με τη βοήθεια κινεζικών και κορεατικών εταιρειών.
Σε σχετικό δημοσίευμά της η εφημερίδα Financial Times παραθέτει συνομιλία ανάμεσα στον Νικολάι Τάνγκεν, επικεφαλής του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Νορβηγίας και τον Ρόμπιν Ζενγκ, ιδρυτή και επικεφαλής της CATL, που έγινε δύο μήνες προτού υποβάλει αίτημα πτώχευσης η Northvolt. Ο Τάνγκεν ρώτησε τον Ζενγκ για ποιον λόγο δυσκολεύονται τόσο οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες και ο «βασιλιάς της μπαταρίας», όπως αποκαλείται συχνά ο Ζενγκ ως επικεφαλής της μεγαλύτερης βιομηχανίας μπαταριών στον κόσμο, του απάντησε χωρίς περιστροφές: Οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες μπαταριών «έχουν λάθος σχεδιασμό, ακολουθούν λάθος διαδικασίες και χρησιμοποιούν λάθος εξοπλισμό».
Η αντίστροφη μέτρηση για τη Northvolt άρχισε τον περασμένο Ιούνιο, όταν η BMW, ένας από τους κυριότερους χρηματοδότες της, της «τράβηξε το χαλί κάτω από τα πόδια» ακυρώνοντας ένα συμβόλαιο πολλών εκατομμυρίων δολαρίων. Λίγοι αντελήφθησαν τότε τη σημασία της κίνησης, αλλά έκτοτε η Northvolt αγωνιζόταν επί μήνες για να διασφαλίσει την απαιτούμενη χρηματοδότηση. Και την ίδια στιγμή επιτείνονταν τα προβλήματα της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, καθιστώντας όλο και πιο σαφές ότι η Northvolt θα έβλεπε τις παραγγελίες να εξανεμίζονται.
Η εταιρεία προσπάθησε να αντιμετωπίσει τη μείωση των εσόδων της με απολύσεις και περιορισμό των σχεδίων της για επέκταση. Σύντομα, όμως, οι επενδυτές που είχαν διοχετεύσει 10 δισ. δολ. στη Northvolt ανακάλυψαν ότι δεν της είχαν μείνει παρά μόνον 30 εκατ. δολ. Σύμφωνα με εκτιμήσεις που δημοσίευσε προ ημερών η εφημερίδα Financial Times, funds που διαχειρίζεται η Goldman Sachs θα χάσουν 900 εκατ. δολ. εξαιτίας της πτώχευσης.
Σημειωτέον ότι ο αμερικανικός επενδυτικός κολοσσός κατέχει το 19% των μετοχών της Northvolt.
Η πτώχευση της Northvolt είναι από τις πλέον ηχηρές αποτυχίες μιας γενναίας απόπειρας της ευρωπαϊκής βιομηχανίας να ανταγωνιστεί τις φθηνότερες και πιο ευέλικτες κινεζικές και νοτιοκορεατικές. Προς το παρόν, πάντως, η Ευρώπη δεν παραιτείται από την προσπάθεια, καθώς συνεχίζουν προς την ίδια κατεύθυνση δύο νεοφυείς: η γαλλική Verkor και η PowerCo της Volkswagen. Αντιμετωπίζουν, όμως, και οι δύο αφενός τις μειωμένες προσδοκίες, συνεπακόλουθη της πτώχευσης της Northvolt, όπως και τις δυσκολίες στην ανεύρεση χρηματοδότησης.
Ηδη η PowerCo σχεδιάζει να περιοριστεί στην ανέγερση μόνον της μιας εκ των δύο γραμμών παραγωγής που προόριζε για τη μονάδα της στο Σαλτζγκίτερ της Γερμανίας επειδή έχει διαπιστώσει πως η ζήτηση επιβραδύνεται.
Σε ό,τι αφορά τη Verkor, υπολογίζει ως βασικό της πελάτη τη Renault, ενώ προσφάτως κατόρθωσε να αντλήσει κεφάλαια ύψους 1,3 δισ. ευρώ για την κατασκευή μονάδας της στην πόλη Ντινκίρκ στη βόρεια Γαλλία. Οπως υπογραμμίζει όμως ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Μπενουά Λεμενιάν, οι συνομιλίες για τη χρηματοδότηση αποδεικνύονται σκληρές, καθώς έχουν προηγηθεί τα δεινά της Northvolt, ενώ έχει καταγραφεί η επιβράδυνση των πωλήσεων ηλεκτροκίνητων. Οπως χαρακτηριστικά τόνισε ο ίδιος, «δεν είναι κάτι που γίνεται αυτομάτως σήμερα το να βρει κανείς χρηματοδότη, το θέμα πηγαίνει πολύ πέραν της Verkor και επηρεάζει τη χρηματοδότηση όλων των βιομηχανιών που έχουν σχέση με την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή».
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")