Την πρόθεση των ΗΠΑ να συνεργαστoύν στενά με την Τουρκία, τη χώρα με τη μεγαλύτερη επιρροή στη μετα-Ασαντ Συρία, εξέφρασε ο Αντονι Μπλίνκεν κατά τη χθεσινή του συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν στην Αγκυρα.
Σε δηλώσεις του στους εκπροσώπους του Τύπου μετά τη συνάντηση, ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εκτίμησε ότι «υπάρχει μια ευρεία συμφωνία για το πώς θα πρέπει να προχωρήσουμε, ξεκινώντας από την προσωρινή κυβέρνηση της Συρίας, που πρέπει να εκπροσωπεί όλους και όχι μία μερίδα, και να προστατεύει τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των γυναικών».
Ωστόσο, τουρκικά μέσα ανέφεραν ότι η χθεσινή συνάντηση, όπως και εκείνη του Μπλίνκεν με τον Ταγίπ Ερντογάν αργά το βράδυ της Πέμπτης, δεν κατάφεραν να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές στο Κουρδικό, μια από τις μεγαλύτερες αβεβαιότητες της μετα-Ασαντ εποχής.
Εχοντας στο πλευρό του τον Αμερικανό φιλοξενούμενο, ο Χακάν Φιντάν κατέστησε σαφές ότι προτεραιότητα της Τουρκίας είναι η συντριβή της κουρδικής πολιτοφυλακής YPG, που ελέγχει μεγάλο μέρος της βόρειας και ανατολικής Συρίας και την οποία η Αγκυρα ταυτίζει με το παράνομο κόμμα των Κούρδων της Τουρκίας, ΡΚΚ.
«Οι προτεραιότητές μας είναι να σταθεροποιηθεί η Συρία το συντομότερο δυνατό, να εμποδίσουμε την τρομοκρατία να κερδίσει έδαφος και να εμποδίσουμε το Ισλαμικό Κράτος (ISIS) και το ΡΚΚ να κυριαρχήσουν εκεί», είπε ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας. Την προηγούμενη ημέρα ο Ταγίπ Ερντογάν είχε καταστήσει σαφές ότι «για λόγους εθνικής ασφαλείας η Τουρκία θα λάβει προληπτικά μέτρα εναντίον όλων των τρομοκρατικών οργανώσεων στη Συρία, κυρίως κατά του YPG/ΡΚΚ και του ISIS». Σε εντελώς διαφορετικό μήκος κύματος ο Μπλίνκεν τόνισε την καθοριστική συμβολή των κουρδικών δυνάμεων στην αναχαίτιση του ISIS. Οι ΗΠΑ έχουν περίπου 900 στρατιωτικούς που συνεργάζονται με τους Κούρδους στη βορειοανατολική Συρία και η κυβέρνηση Μπάιντεν διεμήνυσε ότι δεν εννοεί να τους αποσύρει.
Οπως γράφουν όμως οι Financial Times, οι Κούρδοι ανησυχούν ότι η επόμενη κυβέρνηση Τραμπ θα μπορούσε να τους εγκαταλείψει στο έλεος της Τουρκίας και των ισλαμιστών συμμάχων της μέσα στη Συρία. Εκπρόσωποί τους θυμίζουν ότι ο Τραμπ έμεινε αδρανής στην πρώτη θητεία του, όταν η Τουρκία εισέβαλε στις υπό κουρδικό έλεγχο περιοχές της βόρειας Συρίας.
«Να μην εμπλακούμε»
Την Κυριακή, η πρώτη αντίδραση του Τραμπ στην κατάρρευση του καθεστώτος Ασαντ ήταν μια ανάρτηση στην πλατφόρμα Χ όπου έγραψε: «Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να έχουν καμιά δουλειά εκεί… Να μην εμπλακούμε». Μια τοποθέτηση που άφηνε ανοιχτό το ενδεχόμενο αποχώρησης των αμερικανικών δυνάμεων.
Αντιθέτως, ο εκλεγμένος πρόεδρος φέρεται να εξετάζει σενάρια στρατιωτικής δράσης των ΗΠΑ κατά του Ιράν. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Wall Street Journal, ο Ντόναλντ Τραμπ εξετάζει εισηγήσεις για προληπτικά πλήγματα εναντίον του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, καθώς δεν θα ήθελε σε καμιά περίπτωση να γίνει ο Αμερικανός πρόεδρος επί των ημερών του οποίου το θεοκρατικό καθεστώς θα αποκτήσει ατομική βόμβα. Το ίδιο ρεπορτάζ διευκρινίζει, πάντως, ότι ο Τραμπ δεν θα ήθελε να οδηγηθεί σε ευθεία στρατιωτική σύγκρουση ΗΠΑ Ιράν και ότι ελπίζει να αναγκάσει την Τεχεράνη να διαπραγματευθεί από θέση ισχύος.
Στο Τελ Αβίβ ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας Ισραελ Κατς κάλεσε τους στρατιώτες του που κατέλαβαν μετά την πτώση του Ασαντ το όρος Ερμών, στην ουδέτερη ζώνη με τη Συρία, να ετοιμαστούν να ξεχειμωνιάσουν στη στρατηγικής σημασίας κορυφή, που «βλέπει» τη Δαμασκό από απόσταση 40 χιλιομέτρων. Οι αραβικές χώρες και η Τουρκία καταδίκασαν την προώθηση του Ισραήλ στη Συρία, ενώ οι ΗΠΑ τη δικαιολόγησαν για λόγους ασφαλείας, αλλά ζήτησαν να είναι «προσωρινή».
Στο μεταξύ, μαχητές της ισλαμικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, που εκπροσωπεί τις νέες αρχές της Δαμασκού, ανακοίνωσαν ότι ανακάλυψαν εκατομμύρια χάπια του ναρκωτικού Captagon, που άφησαν πίσω τους σε στρατιωτικές βάσεις και αποθήκες οι δυνάμεις του παλιού καθεστώτος. Σύμφωνα με ειδικούς που μίλησαν στη γερμανική εφημερίδα Bild, τα τελευταία χρόνια το καθεστώς Ασαντ είχε κάνει τη Συρία «ναρκοκράτος», μετατρέποντας τα υπολείμματα της χημικής του βιομηχανίας σε κέντρα παραγωγής της αμφεταμίνης Captagon. Μόνο στη Γερμανία υπολογίζεται ότι μπήκαν από τη Συρία το 2023 πάνω από 3,6 εκατομμύρια χάπια.
Αλλοι γιορτάζουν και άλλοι φεύγουν
Χιλιάδες Σύροι κατέκλυσαν χθες τον χώρο γύρω από το μεγάλο τζαμί των Ομεϊαδών, στο ιστορικό κέντρο της Δαμασκού, στην πρώτη προσευχή της Παρασκευής μετά την πτώση του καθεστώτος Ασαντ.
Η θρησκευτική τελετή μετατράπηκε σε ενθουσιώδες εορταστικό συλλαλητήριο «για τη νίκη της επανάστασης», σύμφωνα με την έκκληση που είχε απευθύνει νωρίτερα ο νέος ισχυρός άνδρας της Συρίας και ηγέτης της οργάνωσης HTS, Αχμεντ αλ Σάρα, ο οποίος είχε εκφωνήσει την πρώτη του πανηγυρική ομιλία μετά την πτώση του Ασαντ μέσα από το ίδιο τζαμί την περασμένη Κυριακή.
Σε βίντεο που διαδόθηκε μέσω Διαδικτύου, ο αλ Σάρα συνεχάρη τον συριακό λαό «για τη νίκη του σε αυτή την ευλογημένη επανάσταση» και κάλεσε τους πολίτες «να εκφράσουν τη χαρά τους στις πλατείες, χωρίς πυροβολισμούς που φοβίζουν τον κόσμο», για να προσθέσει: «Στη συνέχεια θα εργαστούμε όλοι για την ανοικοδόμηση αυτής της χώρας και θα είμαστε νικητές, θεού θέλοντος». Ανδρες, γυναίκες και παιδιά, όχι μόνο από τη Δαμασκό, αλλά από διάφορες περιοχές της χώρας, ακόμη και από το μακρινό Ιντλίμπ, οχυρό της αντιπολίτευσης επί εποχής Ασαντ, ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά του.
Εντελώς διαφορετικά συναισθήματα επικρατούν σε τμήματα των μειονοτήτων της Συρίας (Χριστιανοί, Σιίτες, Αλαουίτες, Δρούζοι), που ανησυχούν για πράξεις αντεκδίκησης από τους σουνίτες ισλαμιστές που βρίσκονται τώρα στην εξουσία.
Σύμφωνα με το γραφείο ανθρωπιστικών υποθέσεων του ΟΗΕ (OCHA), οι εκτοπισμένοι υπερβαίνουν ήδη το 1,1 εκατομμύριο. Ανώτερος αξιωματούχος ασφαλείας του Λιβάνου που μίλησε στο πρακτορείο Reuters εκτιμούσε ότι περισσότεροι από 100.000 Σύροι, κυρίως από τις θρησκευτικές μειονότητες της χώρας, έχουν διασχίσει τα σύνορα με τον Λίβανο, αναζητώντας ασφαλές καταφύγιο.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" - πηγή: Reuters, ΑP)