και δεν είχε παρατηρηθεί σημαντική διακοπή σε αυτές τις προμήθειες μέχρι χθες, παρόλο που το Κίεβο στο πλαίσιο της εισβολής της στην περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας έχει πάρει τον έλεγχο της μοναδικής ενεργού σταθμού μέτρησης για την είσοδο του ρωσικού αερίου στην Ουκρανία, στη Sudzha.
Το τέλος της σύμβασης διαμετακόμισης σηματοδοτει μια σημαντική αλλαγή, επειδή το αέριο μέσω της Ουκρανίας που διέπεται από τη σύμβαση αντιπροσώπευε το ήμισυ των υπόλοιπων εξαγωγών φυσικού αερίου της Μόσχας προς την ΕΕ και το ένα τρίτο των συνολικών εξαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου του LNG . Ο αντίκτυπος από τη διακοπή θα γίνει αισθητός ιδιαίτερα στην Αυστρία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, για τις οποίες η ουκρανική οδός διαμετακόμισης κάλυπτε το 65% της ζήτησης φυσικού αερίου το 2023. Συνολικά, το μερίδιο της ουκρανικής διαμετακόμισης στις εισαγωγές φυσικού αερίου της ΕΕ ε'ιχε μειωθεί από 11% το 2021 σε περίπου 5%.
Η ΕΕ έχει έναν μη δεσμευτικό στόχο να σταματήσει όλες τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου έως το 2027 (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 2022). Το τέλος της διαμετακόμισης της Ουκρανίας θα μπορούσε να επιταχύνει αυτήν την αποσύνδεση και θα συνεπαγόταν επίσης απώλεια 6,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως για τη Ρωσία, εκτός εάν αυτή μπορεί να ανακατευθύνει αυτές τις ροές σε άλλους αγωγούς ή τερματικούς σταθμούς LNG.
Ωστόσο, η Ουκρανία πρόκειται να χάσει τέλη που ισοδυναμούν με περίπου 0,5% του ΑΕΠ από τη λήξη της σύμβασης διαμετακόμισης και κινδυνεύει να υπονομεύσει τον στρατηγικό της ρόλο ως ενεργειακού εταίρου για την Ευρώπη (για παράδειγμα, ως πάροχος αποθήκευσης αερίου). Επιπλέον, η υποδομή φυσικού αερίου της Ουκρανίας, η οποία είναι μέχρι στιγμής σε μεγάλο βαθμό άθικτη, θα μπορούσε να γίνει στρατιωτικός στόχος εάν το ρωσικό αέριο δεν βρίσκεται πλέον στους αγωγούς της Ουκρανίας. Ενώ ανεξάρτητες δοκιμές ακραίων καταστάσεων επιβεβαίωσαν την αξιοπιστία της υποδομής φυσικού αερίου της Ουκρανίας σε ακραία σενάρια, συμπεριλαμβανομένων πιθανών επιθέσεων, ο κίνδυνος στοχευμένων επιθέσεων πλέον παραμένει μια σοβαρή ανησυχία, ειδικά ενόψει του χειμώνα.
Επιπλέον, η διακοπή της διαμετακόμισης φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας βρίσκει αντίθετες την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και εν μέρει την Αυστρία υπό τον φόβο δυσανάλογων οικονομικών ζημιών σε ένα τέτοιο σενάριο. Για να αποφευχθούν υψηλότερες τιμές και διαταραχές στον εφοδιασμό φυσικού αερίου το 2025, αυτές οι χώρες θα ήθελαν να διατηρήσουν ορισμένες ροές φυσικού αερίου μέσω της Ουκρανίας. Φοβούνται ότι η διακοπή θα τερματίσει για πάντα την προνομιακή πρόσβαση στο ρωσικό αέριο, δυνητικά θέτοντάς τους σε ανταγωνιστικό μειονέκτημα σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ.
Ζελένσκι: Ηττα για την Ρωσία
Ο τερματισμός της διαμετακόμισης ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω Ουκρανίας αποτελεί «μία από τις μεγαλύτερες ήττες της Μόσχας», δήλωσε σήμερα ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, καταγγέλλοντας τον «κυνικό ενεργειακό εκβιασμό» της Μόσχας, παρά την ανησυχία πολλών χωρών της Ανατολικής Ευρώπης. Το Κίεβο και η Μόσχα επιβεβαίωσαν με χωριστές ανακοινώσεις τους ότι οι παραδόσειςρωσικού αερίου στην Ευρώπη μέσω της Ουκρανίας σταμάτησαν οριστικά σήμερα το πρωί, μετά την εκπνοή της ισχύος ενός πενταετούς συμβολαίου που είχε υπογραφεί στα τέλη του 2019 μεταξύ των δύο μερών.
«Όταν ο (Βλαντίμιρ) Πούτιν ανέλαβε την εξουσία στη Ρωσία πριν από περισσότερα από 25 χρόνια, ο ετήσιος όγκος αερίου που μεταφερόταν μέσω Ουκρανίας στην Ευρώπη ανερχόταν σε πάνω από 130 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Σήμερα, η διαμετακόμιση ρωσικού αερίου είναι στο μηδέν, κάτι που συνιστά μια από τις μεγαλύτερες ήττες της Μόσχας», τόνισε με ανάρτησή του σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Ζελένσκι.