Με τις εξαγωγές της να επελαύνουν σε όλο τον πλανήτη και τις επιχειρήσεις της να επιδεικνύουν αυτοσυγκράτηση ως προς τις δαπάνες τους για εισαγωγές, η Κίνα συγκέντρωσε το περασμένο έτος ένα ιλιγγιώδες και πρωτοφανές εμπορικό πλεόνασμα που άγγιξε το 1 τρισ. δολ.

Με την προσαρμογή στον πληθωρισμό, το εν λόγω πλεόνασμα είναι σαφώς υψηλότερο από οποιοδήποτε άλλο έχει καταγραφεί σε οποιαδήποτε άλλη χώρα στη διάρκεια του περασμένου αιώνα, ακόμη και στις παραδοσιακές υπερδυνάμεις των εξαγωγών, όπως η Γερμανία, η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ. Εν ολίγοις οι κινεζικές βιομηχανίες γνωρίζουν μια παγκόσμια κυριαρχία που δεν έχει γνωρίσει καμία άλλη χώρα, μετά από εκείνη που γνώρισαν οι ΗΠΑ στο τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου όταν οι αμερικανικές βιομηχανίες εγκατέλειψαν την παραγωγή τεθωρακισμένων και οπλικών συστημάτων και στράφηκαν στα αυτοκίνητα και στα πλυντήρια.

Ο καταιγισμός από φθηνά προϊόντα των κινεζικών βιομηχανιών έχει προκαλέσει επικρίσεις από όλους όσοι έχουν εμπορικές σχέσεις με την Κίνα. Ανεπτυγμένες και βιομηχανικές οικονομίες αλλά και αναπτυσσόμενες χώρες έχουν επιβάλει δασμούς στις εισαγωγές από την Κίνα σε μια προσπάθεια να ανακόψουν το κύμα των εισαγωγών κινεζικών προϊόντων. Δεδομένου, όμως, ότι και η Κίνα έχει προβεί σε αντίποινα, η ανταλλαγή δασμών φέρνει τον κόσμο όλο και κοντύτερα σε έναν εμπορικό πόλεμο που μπορεί να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την παγκόσμια οικονομία. Το περασμένο έτος οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. επέβαλαν υψηλότερους δασμούς στα εισαγόμενα κινεζικά αυτοκίνητα, αλλά τα πιο επιθετικά εμπόδια στα κινεζικά προϊόντα έθεσαν χώρες χαμηλότερου εισοδήματος, οι Βραζιλία, Τουρκία, Ινδία και Ινδονησία. Και η κλιμάκωση φαίνεται αναπόφευκτη καθώς ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, που αναλαμβάνει καθήκοντα την επόμενη εβδομάδα, απειλεί με επιθετικούς δασμούς στις εισαγωγές από την Κίνα. Εχει απειλήσει, μεταξύ άλλων, να επιβάλει δασμούς 60% σε όλα τα κινεζικά προϊόντα.

Ειδικότερα, η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων της Κίνας έδωσε χθες επίσημα στοιχεία για το εξωτερικό εμπόριο της χώρας, που φέρουν την αξία των εξαγωγών της να έχει ανέλθει πέρυσι στα 3,58 τρισ. δολ. και των εισαγωγών της στα 2,59 τρισ. δολ., και έτσι το εμπορικό της πλεόνασμα να ανέρχεται σε 990 δισ. δολ. Υπερέβη κάθε προηγούμενο ρεκόρ, συμπεριλαμβανομένου και του 2022 που είχε φθάσει στα 838 δισ. δολ. Τα επιμέρους στοιχεία για το εξωτερικό της εμπόριο φέρουν τη δεύτερη οικονομία του κόσμου να παρουσιάζει έλλειμμα ειδικότερα στις εισαγωγές πετρελαίου και άλλων πρώτων υλών, αλλά σε ό,τι αφορά το εμπορικό πλεόνασμα στα βιομηχανικά της προϊόντα να αντιπροσωπεύει το 10% της κινεζικής οικονομίας. Μοναδική αντίστοιχη περίπτωση στη σχετικά πρόσφατη Ιστορία ήταν εκείνη των ΗΠΑ, που παρουσίασαν εμπορικό πλεόνασμα αντίστοιχο του 6% της αμερικανικής οικονομίας στις αρχές του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες είχαν διακόψει κάθε εξαγωγική δραστηριότητα για να επικεντρωθούν στην παραγωγή των αναγκών του πολέμου.

Οι ασυναγώνιστες εξαγωγές της Κίνας σε όλο το φάσμα των βιομηχανικών προϊόντων, από τα ηλεκτροκίνητα οχήματα και γενικότερα τα αυτοκίνητα μέχρι τα φωτοβολταϊκά πάνελ, έχουν αποτελέσει πηγή πλούτου για τη χώρα. Οι εξαγωγικές της βιομηχανίες έχουν προσφέρει εκατομμύρια θέσεις εργασίας και όχι μόνο για τους βιομηχανικούς εργάτες, των οποίων οι αποδοχές έχουν σχεδόν διπλασιαστεί μέσα στην τελευταία δεκαετία, αλλά και σε ολόκληρες κατηγορίες επαγγελματιών συνδεδεμένων με τον κλάδο, όπως οι μηχανολόγοι, οι σχεδιαστές και οι ερευνητές. Στο μεταξύ, οι βιομηχανίες της Κίνας έχουν επιβραδύνει σημαντικά τις εισαγωγές τους, καθώς τις τελευταίες δύο δεκαετίες βρίσκεται σε εξέλιξη μια συντονισμένη προσπάθεια να κατακτήσει η κινεζική οικονομία αυτάρκεια στο πλαίσιο ειδικότερα της πολιτικής Made in China 2025 που προωθεί το Πεκίνο και έχει υποσχεθεί να δεσμεύσει 300 δισ. δολ. για να προωθήσει την εγχώρια βιομηχανική παραγωγή και ειδικότερα τη βιομηχανία υψηλής προστιθέμενης αξίας.

Την ίδια στιγμή, πάντως, η εγχώρια οικονομία της πάσχει. Το ασύλληπτο εμπορικό πλεόνασμα έχει αναπληρώσει μέρος της ζημίας που έχει υποστεί η κινεζική αγορά στέγης, προκαλώντας φόβο σε επιχειρήσεις και καταναλωτές. Εκατομμύρια υπάλληλοι των κατασκευαστικών έχουν χάσει τις θέσεις εργασίας τους και η μεσαία τάξη της Κίνας έχει χάσει μεγάλο μέρος από την αποταμίευσή της. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η επιφυλακτικότητα την οποία επιδεικνύουν καταναλωτές και νοικοκυριά της Κίνας που έχουν μειώσει τις δαπάνες τους σε εισαγόμενα αλλά και εγχώρια προϊόντα.

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")