Η απόφαση του Κιέβου να διακόψει τη ροή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη από τους αγωγούς που διατρέχουν το ουκρανικό έδαφος αναβαθμίζει κάθετα τη γεωπολιτική σημασία του Αζερμπαϊτζάν, από το οποίο η Ε.Ε. εισάγει ήδη σημαντικές ποσότητες. Για την Αθήνα η συγκεκριμένη εξέλιξη έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Από τη μια πλευρά αυξάνει τη σημασία της Ελλάδας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, καθώς το αζερικό αέριο προωθείται προς την ευρωπαϊκή αγορά μέσα από τον αγωγό ΤΑΡ. Από την άλλη, ωστόσο, αυξάνεται εντός του ευρωατλαντικού συστήματος ακόμα περισσότερο η σημασία της Τουρκίας, καθώς το Αζερμπαϊτζάν αποτελεί μια χώρα συμμαχική προς αυτήν που, μάλιστα, κατόρθωσε να ανακτήσει το Καραμπάχ από τις αρμενικές δυνάμεις μετά πολύ σημαντική στρατιωτική βοήθεια από την Αγκυρα.
Για την Αθήνα η αναβάθμιση του Αζερμπαϊτζάν λόγω του ρόλου που διαδραματίζει στη διαμετακόμιση ενέργειας, ενισχύεται από το γεγονός ότι η χώρα του νότιου Καυκάσου αποτελεί κόμβο φυσικού αερίου, οδικών δικτύων και σιδηροδρόμων, που επιτρέπει στο Μπακού να προβάλει ρόλο γεφυροποιού και με την Κεντρική Ασία. Η πραγματικότητα αυτή αναβαθμίζει, προφανώς, και τον ρόλο της Αγκυρας, η οποία εμφανίζεται ως αναντικατάστατο κομμάτι του παζλ της προσπάθειας που κάνει η Ε.Ε. για την –κατά το δυνατόν– διαφοροποίηση πηγών ενέργειας, δηλαδή την απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Οφέλη και για την Αγκυρα, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με το Μπακού.
Το Αζερμπαϊτζάν ήδη έχει αυξήσει τη συνεργασία του με την ευρύτερη περιοχή, καθώς έχουν υπογραφεί ενεργειακές συμφωνίες με τα περισσότερα κράτη των Βαλκανίων. Λόγω της κατάστασης που διαμορφώνεται, το Αζερμπαϊτζάν και το Καζακστάν θα επαναλειτουργήσουν τον αγωγό Μπακού-Σούσπα στην Κασπία Θάλασσα, προκειμένου να αυξήσουν και τον όγκο του μεταφερόμενου πετρελαίου στην Ευρώπη. Επιπλέον σχεδιάζεται η κατασκευή ενός ακόμα αγωγού, του Trans Caspian Pipeline (TCP), που θα μεταφέρει πετρέλαιο μέσω της Κασπίας Θάλασσας. Το Αζερμπαϊτζάν έχει, επίσης, εισέλθει και στον αγώνα για την «καθαρή» ενέργεια, καθώς πρόσφατα υπεγράφη μνημόνιο κατανόησης για την κατασκευή υποθαλάσσιου ηλεκτρικού καλωδίου 1.195 χιλιομέτρων στη Μαύρη Θάλασσα δυναμικότητας 1.000 μεγαβάτ. Η συμφωνία έχει υπογραφεί ανάμεσα σε Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία, Ουγγαρία και Ρουμανία.
Η αξία του Αζερμπαϊτζάν για την Ε.Ε. έγινε σαφέστατα αντιληπτή από τις εξαιρετικά υποτονικές αντιδράσεις των Βρυξελλών κατά τον πόλεμο του Καραμπάχ. Επιπλέον η Ε.Ε. μπορεί κατά καιρούς να απευθύνει εκκλήσεις αλλά και προειδοποιήσεις για την ανάγκη σεβασμού των ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Αζερμπαϊτζάν, ωστόσο ουδέποτε έχει γίνει κάποια σοβαρή συζήτηση περί επιβολής κυρώσεων. Αντιθέτως, οι οικονομικές σχέσεις Ε.Ε. – Αζερμπαϊτζάν διευρύνονται, όπως δείχνει και το μνημόνιο του 2022 για την αύξηση δυναμικότητας του αγωγού ΤΑΡ, ώστε να φτάσει από τα 10 στα 20 δισ. κυβικά. Παράλληλα, το Μπακού διατηρεί ισορροπίες και με τη Ρωσία. Στην αγορά του Αζερμπαϊτζάν πωλείται ρωσικό φυσικό αέριο αλλά και αργό πετρέλαιο, το οποίο χρησιμοποιείται από το Μπακού για τις εγχώριες ανάγκες του, γεγονός το οποίο επιτρέπει την εξαγωγή των δικών του κοιτασμάτων προς τη Δύση.
(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)