Ο κατά κόσμον Αναστάσιος Γιαννουλάτος, Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος ήταν ο φωτισμένος ιεράρχης, ο διακεκριμένος πανεπιστημιακός δάσκαλος, που προτάθηκε για Νόμπελ Ειρήνης κατά τον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου, που αναγέννησε την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας και είχε σημαντικό ιεραποστολικό, κοινωνικό και συγγραφικό έργο.
Γεννήθηκε στον Πειραιά την 4η Νοεμβρίου 1929. Η μητέρα του ήταν από την Πρέβεζα, ο πατέρας του από τη Λευκάδα, ο παππούς του από την Κεφαλονιά. Μεγάλωσε στην Πρέβεζα κι αργότερα στον Πειραιά.
Σταθμοί στη ζωή του: το 1952, ολοκληρώνει αριστούχος τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών· το 1960, χειροτονείται διάκονος· τέσσερα χρόνια αργότερα πρεσβύτερος-αρχιμανδρίτης· το 1965-1969, σπουδάζει Θρησκειολογία, Ιεραποστολική και Εθνολογία στα Πανεπιστήμια Αμβούργου και Μαρβούργου· το 1972, εκλέγεται καθηγητής της Ιστορίας των Θρησκευμάτων του Πανεπιστημίου Αθηνών· το 1981-1990, ως τοποτηρητής της Μητροπόλεως Ειρηνουπόλεως (Κένυα, Τανζανία, Ουγκάντα) αναπτύσσει ευρύτατο ιεραποστολικό και κοινωνικό έργο· το 1991 γίνεται ομότιμος καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών· το 1992, εκλέγεται Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας· και, το 2005, γίνεται επίτιμο μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Θεολόγος, συγγραφέας, πρώην καθηγητής πανεπιστημίου και αρχιερέας. Ένας από τους προέδρους της κεντρικής επιτροπής του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών και επίτιμος πρόεδρος της Παγκόσμιας Διάσκεψης Θρησκευμάτων για την Ειρήνη. Διετέλεσε επίσκοπος Ανδρούσης και Γενικός Διευθυντής της Αποστολικής Διακονίας της Ελλάδος.
Ήταν 24 Ιουνίου του 1992 όταν το Οικουμενικό Πατριαρχείο εξέλεξε ως Αρχιεπίσκοπο της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας τον επίσκοπο Ανδρούσης Αναστάσιο Γιαννουλάτο και η Εκκλησία της Αλβανίας αποκτούσε και πάλι κεφαλή ύστερα από χρόνια.
Με σύνθημα το «Χριστός Ανέστη», ο Αρχιεπίσκοπος φθάνει στην Αλβανία από το 1991 ως Πατριαρχικός Έξαρχος προκειμένου να διαπιστώσει την κατάσταση στην οποία βρισκόταν τότε η Ορθόδοξη Εκκλησία στη χώρα. Η οργάνωσή της ξεκίνησε από μηδενική βάση. Το έδαφός της ήταν κατεξοχήν εχθρικό, καθότι υπήρχε μεγάλη καχυποψία λόγω της ελληνικής καταγωγής του και καμιά εξασφάλιση οικονομικών πόρων. Όμως, ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος εργάστηκε σκληρά όλα αυτά τα χρόνια και έδωσε ελπίδα -ελπιδοφόρο και το σύνθημά του «Χριστός Ανέστη»- και βοήθεια σε όλους ανεξαιρέτως στην Αλβανία, στα χρόνια που κράτησε το πηδάλιο της Εκκλησίας. Προχώρησε στην ανασύσταση και ανασυγκρότηση της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας, με τη διαμόρφωση αρχικά νέου καταστατικού χάρτη το 2006. Καθόρισε, επίσης, τις σχέσεις της Εκκλησίας με την Πολιτεία με επίσημη Συμφωνία, η οποία έγινε νόμος του κράτους το 2009. Παράλληλα, ξεκίνησε τους αγώνες διεκδίκησης της εκκλησιαστικής περιουσίας την οποία το αθεϊστικό κράτος του Χότζα είχε δεσμεύσει.
Η Αλβανία απέκτησε σχολεία, πανεπιστήμια, ναούς, χώρους εργασίας και παραγωγής έργου για τις υπηρεσίες της Εκκλησίας, οικοτροφεία, πνευματικά κέντρα, χώρους αγάπης και φιλοξενίας για ορφανά και ηλικιωμένους, θεολογική ακαδημία για την εκπαίδευση των στελεχών της, ενώ η Αρχιεπισκοπή άνοιξε την αγκαλιά της όχι μόνο για τους χριστιανούς για τους οποίους έγινε σημείο αναφοράς, αλλά και για όλους όσοι είχαν ανάγκες χωρίς διακρίσεις.
Ο ιεραπόστολος των εθνών ήταν αντεπιστέλλον μέλος της Aκαδημίας Aθηνών από το 1993 έως το 2005 και έκτοτε επίτιμο μέλος της.
Είχε αναγορευθεί επίτιμος διδάκτωρ Θεολογίας: της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού, ΗΠΑ (1989), του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1995) και του St. Vladimir's Theological Seminary (2003) και του Πανεπιστημίου Κραϊόβας (2006). Ακόμη, υπήρξε επίτιμο μέλος της Θεολογικής Aκαδημίας Mόσχας (1998) και εταίρος της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης (2001). Έλαβε Δίπλωμα π. Δημητρίου Στανιλοάε (η ανώτερη θεολογική διάκριση) του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου (2003). Ακόμη, αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ Φιλοσοφίας: του Tμήματος Iστορίας και Aρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Iωαννίνων (1996), του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Aθηνών (1996), του Tμήματος Πολιτικής Eπιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης της Σχολής των Nομικών, Oικονομικών και Πολιτικών Eπιστημών του Πανεπιστημίου Aθηνών και όλων των Tμημάτων της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Aθηνών (1998), του Tμήματος Διεθνών και Eυρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς (2001), του Tμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Kρήτης (2002), των Τμημάτων Φυσικής, Ιατρικής, Δημοτικής Εκπαιδεύσεως και Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών (2004), του Πανεπιστημίου Βοστώνης (2004), των Τμημάτων Ιατρικής και Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Επίσης, έλαβε το Χρυσούν Μετάλλιον (η ανώτατη διάκριση) του ως άνω Πανεπιστημίου (2005). Τέλος, υπήρξε επίτιμος διδάκτορας του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου (2007), του Πανεπιστημίου Κορυτσάς (2008), του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας καθώς και εκείνου της Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού των Παρευξείνιων Λαών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (2009).
Επιπρόσθετα, είχε παρασημοφορηθεί με τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος της Τιμής της Ελληνικής Δημοκρατίας από τον Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο, τον Μεγαλόσταυρο της Ρουμανικής Δημοκρατίας, τον Σταυρό του Αποστόλου Ανδρέου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, τον Μεγαλόσταυρο του Τάγματος των Ορθοδόξων Σταυροφόρων του Παναγίου Τάφου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, τον Τίμιο Σταυρό του Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου Α’ του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, τον Σταυρό του Ισαποστόλου Βλαδιμήρου Α’ του Πατριαρχείου Ρωσίας, τον Μεγαλόσταυρο του Αποστόλου Παύλου της Εκκλησίας της Ελλάδος, τον Σταυρό των Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Τσεχοσλοβακίας, τον Σταυρό της Αγίας Αικατερίνης της Ιεράς Μονής Σινά, τον Χρυσό Σταυρό μετά Δαφνών του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, το αργυρό μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών και το Χρυσό Κλειδί της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Λαμίας, μεταξύ άλλων.
Πάντα με ταπεινότητα, είχε λάβει πολλά βραβεία. Μεταξύ αυτών, το βραβείο Giuseppe Sciacca «για την ιεραποστολική δράση και την κοινωνική αλληλεγγύη», σε ειδική τελετή η οποία πραγματοποιήθηκε το 2015 στη Ρώμη.
Στην επίσημη αιτιολογία της βράβευσής του, το ίδρυμα Giuseppe Sciacca είχε υπογραμμίσει: «Πρόκειται για θεολόγο και ιστορικό των θρησκειών, ο οποίος έχει εκδώσει σειρά σημαντικών επιστημονικών μελετών που μεταφράστηκαν σε διάφορες γλώσσες. Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος αφιερώθηκε πολύ δυναμικά στην ιεραποστολική δράση στην Αφρική. Στη δράση του οφείλεται η οικοδόμηση 145 νέων εκκλησιών και η συντήρηση άλλων 70. Πραγματοποίησε, επίσης, και μεγάλα κοινωνικά έργα: σχολεία, νοσοκομεία και κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης, στοχεύοντας όχι μόνο σε παρεμβάσεις που να περιθάλπουν, αλλά και σε άλλες, ικανές να ελευθερώσουν τους ανθρώπους από τη φτώχεια, μέσω της συγκεκριμένων πρωτοβουλιών και απευθείας διαχείρισης από τους διάφορους πληθυσμούς».
Όταν του είχε απονεμηθεί από το ΑΠΘ η τιμητική διάκριση «Χρυσούς Αριστοτέλης», υπό το παρατεταμένο χειροκρότημα του κοινού που αναφωνούσε «Άξιος», ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος είχε τονίσει ότι «η παγκόσμια ειρήνη δεν αποτελεί ουτοπία, αλλά άμεση προτεραιότητα όλων όσοι πονούν και αγωνίζονται για έναν καλύτερο κόσμο». Είχε σημειώσει ότι το αντίθετο της ειρήνης δεν είναι πόλεμος αλλά ο εγωκεντρισμός, το αντίδοτο του οποίου είναι μόνο η αγάπη.
«Μόνο η εξουσία της αγάπης μπορεί να νικήσει την αγάπη για εξουσία» είχε υπογραμμίσει, ενώ είχε μιλήσει για μια αγάπη που φωλιάζει στις καρδιές των ανθρώπων δίχως να γνωρίζει σύνορα, δίχως να γνωρίζει προκαταλήψεις. Στην ομιλία του, μάλιστα, είχε αναφερθεί στον Ευαγγελιστή Ιωάννη, στον Απόστολο Παύλο, αλλά και στον Άλμπερτ Αϊνστάιν που ύμνησαν ο καθένας τους τη δύναμη της αγάπης με τον δικό του τρόπο.
Επιπρόσθετα, είχε επισημάνει ότι κύριο συστατικό της ειρηνικής συνύπαρξης αποτελεί η καλλιέργεια μιας υγιούς θρησκευτικής συνείδησης, η οποία στηλιτεύει κάθε μορφή βίας και εμπνέει τον σεβασμό στη θρησκευτική ελευθερία. «Η βία στο όνομα της θρησκείας βιάζει την ουσία της θρησκείας», είχε πει χαρακτηριστικά. Και είχε συνεχίσει με τη δήλωση πως η ειρήνη συνδέεται με τη δικαιοσύνη, η οποία στην εποχή μας είναι συνώνυμο της ανάπτυξης. «Η φτώχεια είναι ο χειρότερος τύπος βίας».
Σε αναφορά του στη σημασία του διαθρησκευτικού διαλόγου, είχε επικαλεστεί το παράδειγμα της Αλβανίας όπου συμβιώνουν πέντε διαφορετικές θρησκευτικές κοινότητες. Όπως είχε κάνει γνωστό, στη χώρα υπάρχει πλέον διαθρησκευτικό συμβούλιο, ενώ οι διαφορετικές θρησκείες ενώνουν τις δυνάμεις τους για την ενίσχυση των αδυνάτων. Εμφατικά είχε σημειώσει ότι στόχος δεν είναι η θρησκευτική ανοχή μα η αρμονική συνύπαρξη.
Στις 14 Φεβρουαρίου 2020, στον ιστορικό καθεδρικό ναό του Άαχεν της Γερμανίας, είχε τιμηθεί με το διεθνές βραβείο «Κλάους Χεμέρλε» (ο οποίος ήταν επίσκοπος Άαχεν και καθηγητής Φιλοσοφίας των Θρησκειών), τιμητική διάκριση που απονέμεται ανά διετία από το Ρωμαιοκαθολικό Κίνημα Φοκολιάρ σε διεθνείς προσωπικότητες οι οποίες έχουν συμβάλει στην προσέγγιση και την κατανόηση κοινοτήτων με διαφορετικές πολιτιστικές και θρησκευτικές παραδόσεις.
«Το αντίδοτο στον εγωκεντρισμό, που τορπιλίζει την ειρηνική συμβίωση, είναι η ενδυνάμωση της αγάπης μέσα στις καρδιές των ανθρώπων, μέσα στην κοινωνία. Μιας πολυδιάστατης αγάπης, που δεν περιορίζεται από σύνορα, προκαταλήψεις ή άλλες διακρίσεις. Προς αυτή την κατεύθυνση καλείται να συμβάλει η υγιής θρησκευτική συνείδηση», λίγα από τα λόγια του.
Ανέπτυξε πλούσιο συγγραφικό έργο βιβλίων, 240 πραγματειών και μελετημάτων. Μεταξύ αυτών τα εξής: Τα πνεύματα M’μπάν’ντουα και τα πλαίσια της λατρείας των. Θρησκειολογική διερεύνησις πλευρών της αφρικανικής θρησκείας (1970), Ο Kύριος της Λαμπρότητος. O Θεός των παρά το όρος Κένυα φυλών (1971, 1981), Various Christian Approaches to the Other Religions: A Historical Outline (1971), Ο όρθρος της Oρθοδοξίας εις την Iαπωνίαν (1971). Mορφαί αφρικανικού τελετουργικού (1972, 1981), Iσλάμ. Θρησκειολογική Eπισκόπησις (1975), Pουχάν’γκα - O Δημιουργός (1975), Θέσεις των χριστιανών έναντι των άλλων θρησκειών (1975), Όψεις Iνδουϊσμού - Bουδδισμού (1985), Παγκοσμιότητα και Oρθοδοξία (2000, 2005), Ίχνη από την αναζήτηση του Yπερβατικού: Συλλογή θρησκειολογικών μελετημάτων (2004, 2006), Ιεραποστολή στα ίχνη του Χριστού. Θεολογικές μελέτες και ομιλίες (2007), Θεός εφανερώθη εν σαρκί... (2006). Κυκλοφόρησε επίσης στα αλβανικά: Perëndia u shfaq në mish... (2006), Μια άλλη άποψη. Τυπωμένο κείμενo και αφήγηση σε ψηφιακό δίσκο (CD) - (2006), Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός... (2007), που κυκλοφόρησε επίσης στα αλβανικά: Të gjitha u mbushën me dritë... (2007), Μοναχοί και ιεραποστολή κατά τους 4ο και 9ο αιώνες (2008), Έως εσχάτου της γης (2009), Στην Αφρική (2010), Στην Αλβανία: Σταυρός και Ανάσταση (2011), Συνύπαρξη: Ειρήνη, φύση, φτώχεια, τρομοκρατία, αξίες. Θρησκειολογική θεώρηση (2016). Επιπλέον, είχε δημοσιεύσει κατηχητικά βοηθήματα, είχε εκδώσει ελληνικά και αγγλικά κείμενα και είχε διευθύνει το περιοδικό «Πορευθέντες» (1960-70) και το περιοδικό «Πάντα τα Έθνη» (1981-92).
Ανακοίνωση της Ορθοδόξου Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας: Εκοιμήθη εν Κυρίω ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κυρός Αναστάσιος
Η Ορθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία της Αλβανίας με βαθύτατη οδύνη αναγγέλλει την εις Κύριον εκδημία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κυρού Αναστασίου. Ο Μακαριώτατος εκοιμήθη σήμερα, 25 Ιανουαρίου 2025, στις 8:30 π.μ. (ώρα Ελλάδος) σε ηλικία 95 ετών, στο Νοσοκομείο «Ο Ευαγγελισμός» των Αθηνών συνεπεία πολυοργανικής ανεπαρκείας. Είχε προηγηθεί πολυήμερη νοσηλεία στο Νοσοκομείο «Υγεία» των Τιράνων.
Καλούμε το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας της Αλβανίας να προσεύχεται για την ανάπαυση της ψυχής του εκλιπόντος Προκαθημένου.
Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος κυρός Αναστάσιος υπήρξε ο αναστηλωτής και ανακαινιστής της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Αλβανίας, την οποία ανέστησε κυριολεκτικώς εκ των ερειπίων μετά την πτώση του αθεϊστικού καθεστώτος. Με το θεόπνευστο όραμα και την ακάματη εργασία του, ανοικοδόμησε εκ βάθρων την εκκλησιαστική ζωή, ανήγειρε εκατοντάδες ναούς, συνέστησε εκπαιδευτικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα και ανέδειξε νέο κλήρο, προσφέροντας αδιάλειπτη θυσιαστική διακονία επί 33 και πλέον έτη.
Αιωνία αυτού η μνήμη!
Σε λαϊκό προσκύνημα στη Μητρόπολη Αθηνών το σκήνωμα του Αναστάσιου - Στα Τίρανα η ταφή
Σε λαϊκό προσκύνημα, στη Μητρόπολη Αθηνών, θα εκτεθεί το σκήνωμα του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου, που εκοιμήθη σήμερα σε ηλικία 95 ετών, μετά από πολυήμερη νοσηλεία. Το λαϊκό προσκύνημα θα διαρκέσει έως τις πρωινές ώρες της Δευτέρας 27 Ιανουαρίου, οπότε και θα αναχωρήσει για την Αλβανία.
Η κηδεία του θα τελεστεί την Πέμπτη στα Τίρανα, όπως ο ίδιος επιθυμούσε.
Η μεταφορά της σορού στην Μητρόπολη αναμένεται να γίνει απόψε.
Σε ανακοίνωσή του το γραφείο Τύπου της Ιεράς Συνόδου αναφέρει:
«Άμα τω αγγέλματι της εις Κύριον εκδημίας του μακαριστού Αρχιεπισκόπου κυρού Αναστασίου, ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος τέλεσε Τρισάγιο στο Παρεκκλήσιο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του εκλιπόντος Πρωθιεράρχου.
Εν συνεννοήσει μετά της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Αλβανίας, ανακοινώνεται ότι αύριο, Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2025, θα τελεσθεί Θεία Λειτουργία στον Καθεδρικό Ιερό Ναό των Αθηνών, ενώπιον του σκηνώματος του μακαριστού Αρχιεπισκόπου κυρού Αναστασίου, της οποίας θα προστεί ο Αντιπρόεδρος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεος.
Άμα τω πέρατι της Θείας Λειτουργίας, θα τελεσθεί Τρισάγιο υπέρ αναπαύσεως του αοιδίμου Αρχιεπισκόπου Αναστασίου, υπό του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.
Το σκήνωμα του μακαριστού Προκαθημένου θα παραμείνει στον Καθεδρικό Ιερό Ναό των Αθηνών, όπου θα τεθεί σε λαϊκό προσκύνημα έως τις πρωινές ώρες της Δευτέρας 27 Ιανουαρίου, οπότε και θα αναχωρήσει για την Αλβανία».
ΠτΔ για εκδημία του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου: Με βαθιά θλίψη αποχαιρετώ μία από τις σπουδαίες μορφές της ορθόδοξης εκκλησίας
Με βαθιά θλίψη η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου αποχαιρετά τον Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας Αναστάσιο, κάνοντας λόγο για μια από τις σπουδαίες μορφές της ορθόδοξης εκκλησίας, έναν ιεράρχη που αντιτάχθηκε στην μισαλλοδοξία και τον θρησκευτικό φανατισμό, προσβλέποντας στην αλληλοκατανόηση, τον διάλογο, τη συναδέλφωση και την ειρηνική συνύπαρξη των λαών.
Ειδικότερα, στη δήλωσή της η κυρία Σακελλαροπούλου αναφέρει:
«Με βαθιά θλίψη αποχαιρετώ σήμερα μία από τις σπουδαίες μορφές της ορθόδοξης εκκλησίας, τον Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας Αναστάσιο. Μία κορυφαία προσωπικότητα που συνέδεσε τον θεολογικό στοχασμό με την πρακτική της άοκνης προσφοράς, καταλείποντας σπουδαίο ποιμαντικό, κοινωνικό, εκπαιδευτικό και φιλανθρωπικό έργο. Έναν ιεράρχη που αντιτάχθηκε στην μισαλλοδοξία και τον θρησκευτικό φανατισμό, προσβλέποντας στην αλληλοκατανόηση, τον διάλογο, τη συναδέλφωση και την ειρηνική συνύπαρξη των λαών. Οι θρησκειολογικές του σπουδές, οι επιστημονικές του μελέτες, η ιεραποστολική εμπειρία του στην Αφρική και ο ακάματος αγώνας του, παρά τις δυσκολίες, για την ανασυγκρότηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας συνιστούν μία υποδειγματική διαδρομή. Η διαρκής στήριξη στην Ελληνική Εθνική Μειονότητα, αλλά και το ενδιαφέρον του για την πρόοδο της αλβανικής κοινωνίας στο σύνολό της χωρίς θρησκευτικές ή φυλετικές διακρίσεις, αφήνουν ανεξίτηλα ίχνη στις καρδιές των ανθρώπων τους οποίους συνέτρεξε, στήριξε και αγάπησε. Οι υψηλές αξίες που όρισαν την πορεία του θα συνεχίσουν πάντα να μας συγκινούν».
Κυρ. Μητσοτάκης για τον Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιο: Η προσφορά του στην Ορθοδοξία είναι ανεκτίμητη
Την οδύνη του για την απώλεια του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιου εκφράζει σε γραπτή δήλωση του ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης επισημαίνοντας μεταξύ άλλων ότι η προσφορά του στην Ορθοδοξία είναι ανεκτίμητη.
Ακολουθεί ολόκληρη η δήλωση του πρωθυπουργού:
Εκφράζω την οδύνη μου για την απώλεια του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιου. Η προσφορά του στην Ορθοδοξία είναι ανεκτίμητη. Με τη σφραγίδα του να μένει ανεξίτηλη όχι μόνο στη γειτονική χώρα. Αλλά σε κάθε γωνιά της γης όπου ζει και αναπνέει ο Ελληνισμός. Μία φωνή που μπορεί να σίγασε. Που θα εκπέμπει, ωστόσο, για πάντα μηνύματα ζωής και ειρηνικής συνύπαρξης.
Γιατί ο Αναστάσιος υπήρξε ταυτόχρονα πνευματικός ταγός και ενεργός υπηρέτης του ανθρώπου και των δικαιωμάτων του. Πότε ως αρωγός των παιδιών της Αφρικής και πότε ως συμπαραστάτης των Ελλήνων φοιτητών που αντιστέκονταν στη δικτατορία. Και, ασφαλώς, ως πρωτεργάτης της Εκκλησίας στην Αλβανία. Πρώτος Αρχιεπίσκοπος εκεί και πρώτος αγωνιστής για τα συμφέροντα της εθνικής μας Ομογένειας.
Είχα την τύχη να γνωρίσω από κοντά και να συνεργαστώ με τον Ιεράρχη που συνδύαζε τον δυναμισμό της πίστης με την φυσική ευγένεια. Όπως και το εθνικό καθήκον με τον αλτρουϊσμό. Μία προσωπικότητα που έγινε γέφυρα συνεννόησης μεταξύ δύο κρατών. Πρόκειται για χαρακτηριστικά που κάνουν το πένθος μας βαρύτερο. Αλλά και την κληρονομιά του Αρχιεπισκόπου ακόμη πιοπολύτιμη για όλους.
Σήμερα οι ομογενείς της Αλβανίας, η πατρίδα και σύσσωμος ο Ελληνισμός θρηνούν για την εκδημία του Αναστάσιου. Είναι σίγουρο, όμως, ότι από αύριο θα εμπνέονται από την ακτινοβόλα δράση και τη διαχρονική σοφία του. Σε μία διαρκή προσπάθεια να μεταφέρουν, όπως έλεγε και ο ίδιος, «από καρδιά σε καρδιά το φως της ελπίδας». Είθε η μνήμη του να είναι αιώνια. 'Ασβεστη και δημιουργική.
Γ. Γεραπετρίτης για την εκδημία του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου: Η Ελληνική Πολιτεία δεν θα λησμονήσει ποτέ την προσφορά του
«Εκφράζω τη βαθύτατη θλίψη μου για την απώλεια του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας, Αναστασίου», αναφέρει ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης σε δήλωση του.
«Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας ήταν ένας λαμπρός πνευματικός ηγέτης, ένας διανοούμενος Ιεράρχης, μία από τις πιο φωτεινές και σεβάσμιες προσωπικότητες της Ορθόδοξης Εκκλησίας», σημειώνει και προσθέτει:
«Ανέπτυξε ένα πλούσιο ιεραποστολικό και ακαδημαϊκό έργο και διακρίθηκε για την ευρύτητα των αντιλήψεών του με τεράστια συμβολή στον διαθρησκειακό διάλογο και με πρωτοβουλίες που στόχευαν στην ειρηνική συνύπαρξη των θρησκειών και των λαών».
«Ως Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας, επί 33 χρόνια, διετέλεσε, παρά τις δυσκολίες, ένα αξιοθαύμαστο, ανιδιοτελές εκκλησιαστικό και κοινωνικό έργο και ανέπτυξε πολυσχιδή ποιμαντική δράση».
«Η Ελληνική Πολιτεία δεν θα λησμονήσει ποτέ την προσφορά του. Αιωνία του η μνήμη», καταλήγει.
Ν. Δένδιας: Βαθύτατη θλίψη για την εκδημία του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιου
Εκφράζω τη βαθύτατη θλίψη μου για την εκδημία ενός από τους πλέον φωτισμένους Ιεράρχες της Ορθοδοξίας, του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιου.
Αυτό τόνισε με ανάρτησή στο Χ ο υπουργός Εθνικής 'Αμυνας Νίκος Δένδιας.
«Ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος», υπογράμμισε, «υπήρξε χαρισματική προσωπικότητα οικουμενικής εμβέλειας. Το ιεραποστολικό και φιλανθρωπικό του έργο στην Αφρική και η αναγέννηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αλβανία, αποτελούν παραδείγματα προσφοράς στον συνάνθρωπο».
«Εκφράζω τα ειλικρινή συλλυπητήριά μου στον Ιερό Κλήρο και στο χριστιανικό ποίμνιο της Αλβανίας, όπως και στους οικείους του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου. Να είναι η μνήμη του αιώνια» κατέληξε στην ανάρτησή του ο κ. Δένδιας.
Ο Πρόεδρος της Αλβανίας για τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο: «Eκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στην Εκκλησία και σε όλους τους πιστούς, που έχασαν τον πατέρα τους και τον ποιμένα, έναν αγαπημένο και έντιμο ηγέτη»
Συλλυπητήριο μήνυμα εξέδωσε ο Πρόεδρος της Αλβανίας Μπαϊράμ Μπεγκάι, για τον θάνατο του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου. Σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα εκφράζει θερμά συλλυπητήρια στην Εκκλησία και σε όλους τους πιστούς, που έχασαν τον πατέρα τους και τον ποιμένα, έναν αγαπημένο και έντιμο ηγέτη.
«Σήμερα η Αλβανία έχασε τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Καθ. Ο Δρ. Αναστάσιο, πνευματικός ηγέτης και εξέχουσα μορφή της Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας.
Κατά τη διάρκεια της ηγεσίας του, ο Μακαριστός, καθοδήγησε την Εκκλησία με σοφία, αφοσίωση και αγάπη για τους ανθρώπους, συμβάλλοντας στην ενίσχυσή της και στη δημιουργία ενός νέου δρόμου για την Αλβανική Ορθόδοξη πίστη, ιδιαίτερα μετά τη δύσκολη περίοδο που πέρασε.
Ήταν ένα ακούραστο παράδειγμα πνευματικής αφοσίωσης και οδηγός όλων όσων τον ακολουθούσαν. Σε αυτή την οδυνηρή στιγμή, εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια στην Εκκλησία και σε όλους τους πιστούς, που έχασαν τον πατέρα τους και τον ποιμένα, έναν αγαπημένο και έντιμο ηγέτη. Η κληρονομιά της Τύχης του θα παραμείνει πάντα ζωντανή στις καρδιές όσων τον τίμησαν και τον αγάπησαν. Ευχόμαστε ο Θεός να του αναπαύσει στις σκηνές των δικαίων και ας είναι αιωνία η μνήμη του!»
Ανδρουλάκης: Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος ανασυγκρότησε την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας, διδάσκοντας την αξία της αλληλεγγύης και συνέβαλε καθοριστικά στις ελληνοαλβανικές σχέσεις
Ο Νίκος Ανδρουλάκης, δήλωσε για την εκδημία του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας, Αναστάσιου, ότι με τον μειλίχιο λόγο του και το μεγάλο του έργο άνοιγε δρόμους αλληλεγγύης και αγάπης παραμερίζοντας διακρίσεις και μισαλλοδοξίες.
«Ο Αναστάσιος είχε βαθιά μόρφωση και υπήρξε ένας από τους πιο επιδραστικούς ιεράρχες σε όλη του την διαδρομή.
Εμβληματική μορφή της Ορθοδοξίας ανασυγκρότησε την Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας διδάσκοντας την αξία της αλληλεγγύης και συνέβαλε καθοριστικά στις ελληνοαλβανικές σχέσεις», συμπλήρωσε ο κ. Ανδρουλάκης.
Επισήμανε τη βαθιά πνευματικότητα του μακαριστού Αρχιεπισκόπου ο οποίος «συμβόλισε την ταπεινότητα και την ακάματη ιεραποστολική δράση και ήταν πρότυπο για τους ορθόδοξους χριστιανούς σε όλο τον κόσμο».
ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τον Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας Αναστάσιο: «Υπήρξε μια σπουδαία εκκλησιαστική προσωπικότητα διεθνούς κύρους»
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ εκφράζει τη βαθύτατη λύπη του για την εκδημία του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου.
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του: «Ο μακαριστός Αναστάσιος υπήρξε μια σπουδαία εκκλησιαστική προσωπικότητα διεθνούς κύρους, σταθερός υπερασπιστής της ειρήνης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πρόσωπο υψηλής μόρφωσης και με αποδεδειγμένες δημοκρατικές ευαισθησίες.
Ανασύστησε την Ορθόδοξη εκκλησία στην Αλβανία, εργάστηκε άοκνα για την ελληνική μειονότητα αλλά και όλους τους Ορθόδοξους στη χώρα του, άφησε πίσω του τεράστιο ιεραποστολικό έργο στην Αφρική καθώς και ένα ανεκτίμητο συγγραφικό και πνευματικό έργο που θα τροφοδοτεί για πολλά χρόνια γόνιμες συζητήσεις.
Εκφράζουμε τα συλλυπητήρια μας στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας και στους οικείους του μακαριστού Αρχιεπισκόπου. Ελπίζουμε το παράδειγμα του να αποτελέσει φωτεινό φάρο για όσους τον διαδεχθούν».
Ανάρτηση για την εκδημία του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου έκανε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Σωκράτης Φάμελλος, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι: «Η ζωή και το έργο του υπήρξαν ζωντανή μαρτυρία της ανιδιοτελούς προσφοράς προς την Εκκλησία, την κοινωνία και τον άνθρωπο», η απώλειά του αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό, το παράδειγμά του όμως, αποτελεί πυξίδα για τις επόμενες γενιές.
Ολόκληρη η ανάρτηση έχει ως εξής:
«Με βαθιά θλίψη πληροφορήθηκα την εκδημία του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας, κυρού Αναστασίου. Η ζωή και το έργο του υπήρξαν ζωντανή μαρτυρία της ανιδιοτελούς προσφοράς προς την Εκκλησία, την κοινωνία και τον άνθρωπο. Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ανέλαβε την ανασύσταση της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας δημιουργώντας εκ του μηδενός μια ζωντανή και δραστήρια Εκκλησία, με πλούσιο πνευματικό και κοινωνικό έργο. Πρωτοπόρος στον τομέα της Ιεραποστολής, αφιέρωσε χρόνια από τη ζωή του στην Αφρική, συμβάλλοντας στην πνευματική και κοινωνική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Παράλληλα, πολύτιμη υπήρξε η προσφορά του στα θεολογικά γράμματα, τόσο μέσα από τη διδασκαλία του όσο και από το συγγραφικό του έργο. Η εμβάθυνσή του στη μελέτη άλλων θρησκειών και η δράση του στις διορθόδοξες, διαχριστιανικές και διαθρησκειακές σχέσεις ανέδειξε την πίστη του στον διάλογο, την ειρήνη και τη συναδέλφωση των λαών. Με την ίδια αφοσίωση εργάστηκε για την κοινωνική δικαιοσύνη και την παγκόσμια ειρήνη. Στις κρίσιμες στιγμές των γεγονότων του Πολυτεχνείου, στάθηκε με θάρρος στο πλευρό των αγωνιζόμενων φοιτητών, υπερασπιζόμενος τις αξίες της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Η απώλειά του αφήνει δυσαναπλήρωτο κενό, το παράδειγμά του ωστόσο που αποτελεί πυξίδα για τις επόμενες γενιές».
Η «ΟΜΟΝΟΙΑ» για τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο: «Η μνήμη του θα μείνει ζωντανή μέσα από το παράδειγμά του»
Το Γενικό Συμβούλιο της ΔΕΕΕΜ-ΟΜΟΝΟΙΑ, σε ανακοίνωσή του, εκφράζει τη βαθιά του θλίψη και αποχαιρετά τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο.
Κάνει λόγο για «μια σπάνια προσωπικότητα που αφιέρωσε τη ζωή του στην πίστη, την αγάπη και τη διακονία του ανθρώπου. Με το έργο του, έγινε σύμβολο ειρήνης, ταπεινότητας και αφοσίωσης, αφήνοντας ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην Εκκλησία και την κοινωνία. Η μνήμη του θα μείνει ζωντανή μέσα από το παράδειγμά του και το αληθινό πνεύμα χριστιανικής αγάπης που ενέπνεε.
"Είτε ζώμεν είτε αποθνήσκομεν του Κυρίου εσμέν".
Αιωνία του η μνήμη!».
Ο πρόεδρος του ΚΕΑΔ Β. Ντούλες και η νεολαία της «Ομόνοιας» αποχαιρετούν τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο
Ο πρόεδρος του ΚΕΑΔ (Κόμμα Ένωσης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων) βουλευτής Βαγγέλης Ντούλες, ο οποίος από την πρώτη στιγμή της άφιξης του Αρχιεπισκόπου Αναστάσιου στην Αλβανία, στάθηκε στο πλευρό του, στη δύσκολη πορεία της αναστήλωσης της Εκκλησίας, αναφέρει σε μήνυμα του:
«Μακαρία η οδός, η πορεύει σήμερον Μακαριώτατε Αρχιποιμένα μας Αναστάσιε! Συνέχισε, σε ικετεύουμε, από εκεί ψηλά, στα δεξιά του Κυρίου και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού, να μας φώτιζεις, να μας στηρίζεις και να μας καθοδηγείς αδιάλειπτα στο δρόμο που μας δίδαξες!
Αιωνία η μνήμη!»
Η Νεολαία της οργάνωσης «Ομόνοια» στην Αλβανία αποχαιρετά τον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο με ανάρτηση στα κοινωνικά δίκτυα.
«Στην μνήμη μας θα παραμείνετε πάντα χαμογελαστός. Θα θυμόμαστε πάντα τις συμβουλές σας για τους νέους, ως μία ιερή παρακαταθήκη για το μέλλον μας. Ως Νεολαία Ομόνοιας, θέλουμε να εκφράσουμε την βαθιά θλίψη μας για την εκδημία, εις Κύριον, του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου. Από σήμερα ο πνευματικός κόσμος της επίγειας Ορθοδοξίας είναι φτωχότερος».
Φρ. Μπελέρης για την εκδημία του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστασίου: «Ημέρα θλίψης και οδύνης για την ορθόδοξη πίστη μας και τον απανταχού ελληνισμό»
«Ημέρα θλίψης και οδύνης για την ορθόδοξη πίστη μας και τον απανταχού ελληνισμό», αναφέρει σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, ο ευρωβουλευτής της ΝΔ και του ΕΛΚ, Φρέντη Μπελέρης για την εκδημία του Αρχιεπισκόπου Αναστασίου.
«Ο αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιος, αποτέλεσε, άλλωστε, επί σειρά ετών προπύργιό του (του ελληνισμού) στην Αλβανία», συνεχίζει ο κ. Μπελέρης, προσθέτοντας ότι «η διαπερατότητα του κηρύγματός του θεμελίωσε τον διαθρησκευτικό διάλογο, ενώ ο ίδιος ήταν πάντοτε εκεί ως στήριγμα για την κατατρεγμένη μειονότητά μας και τα δικαιώματά της».
«Το κοινωνικό του έργο μιλά και θα μιλά από μόνο του», υπογραμμίζει, καθώς «σχολεία όλων των βαθμίδων, γηροκομεία, μοναστήρια και εκκλησίες ανεγέρθηκαν χάρη στη δική του επιμονή και ακούραστη φύση» και ήταν «αφοσιωμένος πάντοτε στη θεόπνευστη αποστολή του σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης».
«Όμως, και η συνολική αναγέννηση της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας εκ της τέφρας της, φέρει την υπογραφή του. Όταν ο Χριστιανισμός βαλλόταν στη γειτονική χώρα, ήταν εκεί για να υπερασπιστεί και να παλινορθώσει τη θρησκεία μας. Με οδηγό την πνευματικότητά του, μετέφερε το μήνυμα της αγάπης “ από καρδιά σε καρδιά”, φράση που χρησιμοποιούσε και ο ίδιος συχνά», προσθέτει.
«Για όλους εμάς, που υπήρξε πνευματικός πατέρας, η απώλεια είναι τεράστια. Θα τον θυμόμαστε πάντοτε με το μειλίχιο χαμόγελο που ακτινοβολούσε την καλοσύνη και το σθένος του. Αιωνία η μνήμη του», καταλήγει στην ανάρτησή του ο κ. Μπελέρης.
Κ. Καραμανλής για εκδημία του Αρχιεπισκόπου Αναστάσιου: Με συγκίνηση αποχαιρετώ μια μεγάλη μορφή της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού
Ο πρώην Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, για την εκδημία του Αρχιεπισκόπου Αλβανίας Αναστάσιου, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Με συγκίνηση αποχαιρετώ τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου και Πάσης Αλβανίας Αναστάσιο. Έναν σοφό, σεμνό και πράο άνθρωπο, έναν χαρισματικό Ιεράρχη, μια μεγάλη μορφή της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.
Το πλούσιο συγγραφικό του έργο, η ιεραποστολική διακονία του στην Αφρική, η πεφωτισμένη ποιμαντορία του στην Αλβανία και η υπό την ηγεσία του ανασύσταση και ανασυγκρότηση της ορθόδοξης αυτοκέφαλης εκκλησίας της είναι μερικά μόνο από τα αδιάψευστα τεκμήρια της μακρόχρονης προσφοράς του. Πάνω απ' όλα ο λόγος αγάπης, οι δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης, η συμβολή του στον διαθρησκευτικό διάλογο και οι πρωτοβουλίες για την ειρηνική συνύπαρξη και την εμπέδωση της συνεργασίας στην ευαίσθητη περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων. Θα τον θυμόμαστε με αγάπη και ευγνωμοσύνη. Αιωνία του η μνήμη!»
Αντ. Σαμαράς: Φωτεινός φάρος της Ορθοδοξίας ο Αναστάσιος
Ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς σε δήλωσή του εξήρε το έργο του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αναστασίου στην Αλβανία, και τον χαρακτήρισε «φωτεινό φάρο της οικουμενικής ορθοδοξίας».
Στη δήλωση του ανέφερε συγκεκριμένα:
«Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας Αναστάσιος υπήρξε μία χαρισματική προσωπικότητα, μία από τις σημαντικότερες σύγχρονες μορφές της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. Λόγιος, πολυγραφότατος, Πανεπιστημιακός Καθηγητής με ειδίκευση στη Θρησκειολογία, προσέφερε τεράστιο ιεραποστολικό έργο πρώτα στην Αφρική και στη συνέχεια στην Αλβανία.
Ως Αρχιεπίσκοπος της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας επιτέλεσε ένα θαυμαστό έργο πνευμτικής οικοδομής. Αναστήλωσε κυριολεκτικά την Ορθόδοξη Εκκλησία μετά από τη λαίλαπα των καταπιεστικών αθεϊστικών καθεστώτων του Χότζα και του Αλία. Βοήθησε την αλβανική κοινωνία στο σύνολό της και ιδιαιτέρως την Ελληνική Εθνική Μειονότητα, η οποία είχε υποστεί αμείλικτους διωγμούς από το κομμουνιστκό καθεστώς. Χειροτόνησε ιερείς, ανήγειρε Ναούς, διαφύλαξε τα ιερά λείψανα και τη διδασκαλία του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Ξεκίνησε από το μηδέν και παρέδωσε μία οργανωμένη Εκκλησία με λατρευτική ζωή, εκπαιδευτική δραστηριότητα, κοινωνικό έργο.
Γλυκύς και ήπιος ως άνθρωπος ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος ακτινοβολούσε πνευματικότητα, τόσο απαραίτητη για την εποχή μας. Είχα την ευλογία να τον γνωρίσω προσωπικά και να συνεργασθώ μαζί του από το 1991, για την ανάδειξη της Ελληνορθόδοξης κληρονομιάς σην Αλβανία, για την προστασία των δικαιωμάτων της Ελληνικής Μειονότητας και για την εδραίωση της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών στα Βαλκάνια. Τον ευγνωμονώ, διότι με τίμησε με τη φιλία του.
Ο Αναστάσιος υπήρξε φωτεινός Φάρος της Οικουμενικής Ορθοδοξίας και του Ελληνικού Πνεύματος. Αιωνία η μνήμη του!»