Σειρά προτάσεων, η υλοποίηση των οποίων θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεγιστοποίηση του αποτυπώματος της ναυτιλίας των Ελλήνων στον τόπο, καταθέτει η McKinsey & Company.
Οι μελετητές, με τη συνεργασία της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, ανέλυσαν τα στοιχεία της ελληνόκτητης ναυτιλίας και τη συνεισφορά της στην ελληνική οικονομία, που φτάνει τα 14 δισ. ευρώ στο ΑΕΠ σε ετήσια βάση. Η ελληνόκτητη ναυτιλία είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο και αποτελεί, σύμφωνα με τους μελετητές, παράδειγμα προς μίμηση για άλλα μικρά κράτη. Είναι η ναυτιλία τόσο σημαντική για τη χώρα μας όπως η αυτοκινητοβιομηχανία για τη Γερμανία ή η ωρολογοποιία για την Ελβετία. Η Ελλάδα, η οποία αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 0,3% του παγκόσμιου ΑΕΠ, παρά το μικρό μέγεθος της οικονομίας της, ελέγχει περίπου το 20% της παγκόσμιας ποντοπόρου ναυτιλίας, αποδεικνύοντας τον κυρίαρχο ρόλο της στη διεθνή ναυτιλιακή αγορά. Αυτή η δυσανάλογη επιρροή τονίζει τη στρατηγική σημασία της ναυτιλίας για την Ελλάδα, με τον κλάδο να επηρεάζει μία στις 15 θέσεις εργασίας στον εγχώριο ιδιωτικό τομέα.
Μάλιστα, εκτιμάται ότι οι Έλληνες εφοπλιστές επανεπενδύουν ετησίως περίπου 1,4 δισ. ευρώ σε άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, όπως αυτούς των ακινήτων, της ενέργειας, του τουρισμού ή του αθλητισμού, ενώ προσφέρουν και σημαντικά κεφάλαια, που εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 400 εκατ. ευρώ ετησίως σε δράσεις κοινωνικής αλληλεγγύης.
Επειδή, όμως, εχθρός του καλού είναι το καλύτερο, η McKinsey επισημαίνει: «Σε ένα περιβάλλον που συνεχώς αλλάζει με βάση τις γεωπολιτικές δυναμικές, την ενεργειακή μετάβαση και την ψηφιοποίηση, η ελληνική ποντοπόρος ναυτιλία καλείται να εξελιχθεί και να προσαρμοστεί, προκειμένου να διατηρήσει την ηγετική της θέση στο παγκόσμιο στερέωμα και να ενισχύσει περαιτέρω τη συμβολή της στην ελληνική οικονομία. Προς αυτή την κατεύθυνση, η μελέτη της McKinsey & Company αναδεικνύει μια σειρά από παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να συμβάλουν ουσιαστικά όχι μόνο στη διατήρηση, αλλά και στην περαιτέρω ενίσχυση της θέσης της, αυξάνοντας κατά 3-4 δισ. ευρώ ετησίως το εγχώριο αποτύπωμα του κλάδου, μια αύξηση της τάξης του 20%-30% σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα».
Οι παρεμβάσεις
Οι αναλυτές θέτουν τέσσερις άξονες πολιτικών και σε καθέναν καταθέτουν σειρά προτάσεων, οι οποίες -αν υλοποιηθούν- θα δώσουν περαιτέρω ώθηση στον πλέον εξωστρεφή κλάδο της οικονομίας της χώρας.
*** Ειδικότερα όσον αφορά την αναβάθμιση υπηρεσιών διαχείρισης στόλου προτείνουν:
- Ενίσχυση του ναυτιλιακού cluster.
- Διείσδυση σε νέες και αναδυόμενες αγορές.
- Σύναψη στρατηγικών συνεργασιών και συμμαχιών.
- Ανάπτυξη καινοτόμων μοντέλων διακυβέρνησης και διαδοχής.
*** Για την ενίσχυση των υποδομών αναφέρουν:
- Εδραίωση της Ελλάδας ως βασικού κόμβου δεξαμενισμού πλοίων στη Μεσόγειο.
- Αναβάθμιση των ελληνικών λιμανιών με στόχο να μετατραπούν σε κόμβους εφοδιαστικής αλυσίδας.
- Κίνητρα με στόχο η ελληνική σημαία να καταστεί πρώτη επιλογή για τους ελληνόκτητους στόλους.
*** Αντίστοιχα για τον ψηφιακό μετασχηματισμό σημειώνουν:
- Εστίαση στην επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού του ναυτιλιακού κλάδου, καθιστώντας την Ελλάδα έναν διεθνή κόμβο καινοτομίας στη ναυτιλιακή τεχνολογία.
- Ανάπτυξη και υιοθέτηση ψηφιακών λύσεων για τη βελτίωση της επιχειρησιακής αποδοτικότητας.
*** Για το άλλο μεγάλο ζήτημα, την απανθρακοποίηση της ναυτιλίας. προτείνουν: Προώθηση της χώρας ως πρωτοπόρου δύναμης στη μείωση των εκπομπών άνθρακα μέσω επενδύσεων σε καινοτόμες πράσινες τεχνολογίες και βιώσιμες πρακτικές, με στόχο την επίτευξη των στόχων που έχουν οριστεί από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (IMO).
*** Τέλος, υπογραμμίζουν την ανάγκη ανάπτυξης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού. Πιο συγκεκριμένα τονίζουν ότι χρειάζεται η δημιουργία πρότυπου κέντρου ναυτικής εκπαίδευσης με διεθνή ακτινοβολία και αναγνώριση, με στόχο την αύξηση της προσφοράς, αλλά και της απορρόφησης Ελλήνων σε υψηλόβαθμες θέσεις στον κλάδο.
Η ναυτιλία με αριθμούς
Με περισσότερα από 5.000 πλοία στο νερό, τα οποία είναι υπό τον έλεγχο Ελλήνων εφοπλιστών, η Ελλάδα κατέχει την πρωτιά σε δεξαμενόπλοια μεταφοράς υγρών και υγροποιημένων αέριων φορτίων, ενώ βρίσκεται στη δεύτερη θέση παγκοσμίως σε ξηρά χύδην φορτία.
Η Αθήνα επίσης έχει εδραιωθεί σε ένα παγκόσμιο κέντρο διαχείρισης πλοίων, φιλοξενώντας πάνω από 750 διαχειρίστριες εταιρείες, εκ των οποίων άνω των 100 διαχειρίζονται περισσότερα από 10 πλοία. Αξίζει να σημειωθεί πως, εκτός από τις εταιρείες διαχείρισης, έχει δημιουργηθεί και ένα ευρύ cluster συναφών υπηρεσιών υψηλού επιπέδου.
Η ελληνική ναυτιλία, υποστηρίζοντας άμεσα 60.000 θέσεις εργασίας στην Ελλάδα και απασχολώντας περισσότερους από 200.000 ναυτικούς που υπηρετούν σε παγκόσμια ύδατα, αποτελεί έναν πολυεπίπεδο οικονομικό πυλώνα. Η επιρροή της, όμως, υπερβαίνει τα όρια του κλάδου, καθώς υποστηρίζει ένα ευρύ δίκτυο 90.000 επιπλέον θέσεων εργασίας σε διάφορους τομείς της ελληνικής οικονομίας, ενισχύοντας παράλληλα την επιχειρηματικότητα και τη φιλανθρωπία.
Διαδραματίζει επίσης κρίσιμο ρόλο στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, καθώς ελληνόκτητα πλοία μεταφέρουν μεγάλο μέρος των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου και αργού πετρελαίου. Για παράδειγμα, το 30% του όγκου LNG που εισήχθη στην Ευρώπη μέσω θαλάσσιων οδών το 2023, έγινε από ελληνόκτητα πλοία, ενώ το 40% των εισαγωγών αργού πετρελαίου στην Ευρώπη μέσω θαλάσσης έγινε από ελληνικά δεξαμενόπλοια.
Είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία δεκαετία οι Έλληνες πλοιοκτήτες έχουν επενδύσει περισσότερα από 100 δισ. ευρώ για νεότευκτα πλοία σε ναυπηγεία ανά τον κόσμο.
Παγκόσμια ισχύς
Η επιτυχία της ελληνικής ποντοπόρου ναυτιλίας οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων, όπως η μακρά παράδοση, η τεχνική εξειδίκευση, η επιχειρηματική διορατικότητα των Ελλήνων εφοπλιστών, καθώς και η στρατηγική γεωγραφική θέση της Ελλάδας. Αυτά τα στοιχεία επέτρεψαν στους Έλληνες πλοιοκτήτες να λάβουν αποφάσεις που ανταποκρίνονται στις εκάστοτε συνθήκες της αγοράς και να διασφαλίζουν την αδιάκοπη θαλάσσια μεταφορά, ακόμη και σε απαιτητικές συνθήκες, όπως η περίοδος της οικονομικής κρίσης του 2008, η περίοδος του Covid-19, καθώς και η σημερινή περίοδος με τις έντονες γεωπολιτικές διαταραχές στην ευρύτερη περιοχή μας.
Τα έσοδα της ελληνικής ποντοπόρου ναυτιλίας προέρχονται σχεδόν εξ ολοκλήρου από τη διεθνή δραστηριότητά της, με έναν μέσο εκτιμώμενο κύκλο εργασιών 40-50 δισ. δολαρίων ετησίως, ανάλογα με τις εκάστοτε συνθήκες της αγοράς. Αθροιστικά αποτελεί τον μεγαλύτερο και πιο εξωστρεφή οικονομικό κλάδο της Ελλάδας, αφήνοντας πίσω τομείς δραστηριότητας όπως οι μεταφορές, τα ακίνητα και το λιανεμπόριο, των οποίων τα έσοδα προέρχονται κυρίως από την εγχώρια αγορά.
Ταυτόχρονα, με έντονη παρουσία σε διεθνείς χρηματαγορές, μετρώντας πάνω από 20 εισηγμένες εταιρείες σε ξένα χρηματιστήρια και συνολική κεφαλαιοποίηση που υπερβαίνει τα 9 δισ. δολάρια, η ελληνική ναυτιλία αποδεικνύει τη δυναμική της στο παγκόσμιο στερέωμα.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")