Τώρα όμως, σύμφωνα με τις προβλέψεις που έδωσε στη δημοσιότητα, τις πρώτες μετά την ορκωμοσία του Τραμπ, αναδύεται η εικόνα μιας οικονομίας αλλοιωμένης από τους δασμούς του Τραμπ, που τείνουν να οδηγούν τις τιμές σε άνοδο, να αναστέλλουν τις επενδύσεις και τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα να κάμπτουν την ανάπτυξη και το οικονομικό αίσθημα.
Αν και ο επικεφαλής της Fed, Τζερόμ Πάουελ, μάλλον απέκλεισε το σενάριο της ύφεσης, οι προβλέψεις της Fed αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο του στασιμοπληθωρισμού καθώς αναθεώρησε προς τα κάτω την πρόβλεψη για ανάπτυξη στο 1,7% από το 2,1% που προέβλεπε τον Δεκέμβριο και την πρόβλεψη για πληθωρισμό στο 2,7% από το 2,5% του Δεκεμβρίου. Οπως χαρακτηριστικά υπογράμμισε στην ομιλία του, «τώρα έχουμε πληθωρισμό προερχόμενο από μια εξωγενή πηγή». Το χειρότερο όλων είναι ότι σχεδόν στο σύνολό τους τα στελέχη της ομοσπονδιακής τράπεζας τόνισαν πως αν διαψευσθούν οι προβλέψεις του, τότε απλώς τα πράγματα θα πηγαίνουν προς μια ακόμη χειρότερη κατεύθυνση, προς ακόμη μεγαλύτερη επιβράδυνση της ανάπτυξης, περισσότερη ανεργία και μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών.
Εν ολίγοις, είναι πιθανό να διολισθήσει η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου σε στασιμοπληθωρισμό, δηλαδή τον συνδυασμό χαμηλής ανάπτυξης και υψηλού πληθωρισμού, που σημαίνει ότι η Fed δεν θα μπορεί να προχωρήσει σε περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων και να τονώσει την ανάπτυξη. Προϊδεάζοντας την κοινή γνώμη, ο Πάουελ σημείωσε ότι η προοπτική αυτή του «πληθωρισμού λόγω δασμών» μάλλον δεν θα υπαγορεύει κάποια κίνηση της Fed, όπως μια αύξηση των επιτοκίων. Στη διάρκεια της ομιλίας του, οι επενδυτές στρέφονταν στα ασφαλή καταφύγια των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου που σημείωναν άνοδο. Ετσι, οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου υποχώρησαν κατά 0,04 εκατοστιαίες μονάδες στο 4,5%. Επιχειρώντας να καθησυχάσουν τους Αμερικανούς, ορισμένοι οικονομολόγοι, όπως ο Τζέι Μπρίσον της Wells Fargo, τόνιζαν πως θα πρόκειται για έναν ήπιο στασιμοπληθωρισμό και όχι για την αδιέξοδη κατάσταση που γνώρισε η αμερικανική οικονομία στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Δεν άργησε βέβαια να έρθει η παρέμβαση του Τραμπ, ο οποίος σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καλούσε επιθετικά τη Fed να μειώσει τα επιτόκια και «να κάνει το σωστό!».
Παράλληλα, ο οικονομολόγος Βίνσεντ Ράινχαρτ, πρώην στέλεχος της Fed που τώρα είναι στην BNY Investments, προειδοποίησε πως θα γίνει πολύ πιο δύσκολη για τη Fed η λήψη αποφάσεων για τη νομισματική της πολιτική, καθώς ο πληθωρισμός ο οφειλόμενος στους δασμούς μπορεί να αποδειχθεί πολύ πιο ουσιαστικός από όσο ελπίζει σήμερα η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ. Ας μην ξεχνάμε πως έχουν προηγηθεί στο πρόσφατο παρελθόν επεισόδια εσφαλμένης εκτίμησης της ομοσπονδιακής τράπεζας σχετικά με την πορεία του πληθωρισμού. Το 2021, για παράδειγμα, όταν άνοιξαν οι οικονομίες μετά τα lockdowns, ο πληθωρισμός πήρε την ανιούσα. Τα στελέχη της Fed πίστευαν τότε πως οι πληθωριστικές πιέσεις θα αποκλιμακώνονταν σύντομα και ότι ο πληθωρισμός ήταν «προσωρινός» ή «μεταβατικός», όπως είχαν εκτιμήσει, άλλωστε, και άλλες κεντρικές τράπεζες. Τελικά αναγκάστηκαν να κάνουν στροφή 180 μοιρών και να προχωρήσουν στον πιο επιθετικό κύκλο αυξήσεων των επιτοκίων των τελευταίων 40 ετών, καθώς έπρεπε να πολεμήσουν τον υψηλότερο πληθωρισμό των τελευταίων 40 ετών.
Και πάλι τώρα ο Πάουελ αναφέρθηκε στην πιθανότητα να είναι «μεταβατικός» ο πληθωρισμός που θα οφείλεται στους δασμούς. Και επέμεινε πως η τρέχουσα κατάσταση είναι διαφορετική από εκείνη της εποχής μετά την κορύφωση της πανδημίας. Οπως επισημαίνει ο Ντόναλντ Κον, οικονομολόγος και πρώην αντιπρόεδρος της Fed, «η οικονομία είναι πολύ σύνθετη και με πολλές παραμέτρους και είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς σε ποιο βαθμό είναι μεταβατικός ο πληθωρισμός ο οφειλόμενος στους δασμούς και σε ποιο βαθμό μπορεί να διαιωνιστεί εξαιτίας των λεγόμενων δευτερογενών πληθωριστικών πιέσεων». Και βέβαια δεν υπάρχει σαφής τρόπος για να το διακρίνει κανείς αυτό. Πέραν όλων αυτών, πάντως, τα στελέχη της Fed εκφράζουν φόβους ότι ο πληθωρισμός που προέκυψε μετά την πανδημία μπορεί να έχει εξοικειώσει τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές με τις μεγάλες αυξήσεις των τιμών. Και παρακολουθούν πολύ προσεκτικά τις προσδοκίες καταναλωτών και επιχειρήσεων σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό, γιατί έχουν διαπιστώσει ότι οι προσδοκίες αυτού του είδους συνήθως επιβεβαιώνονται.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")