Η απόφαση αυτή αποκόπτει ενδεχομένως τις ΗΠΑ από κρίσιμα ορυκτά ζωτικής σημασίας για πολλά καθημερινά προϊόντα, από τα smartphones έως τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Η Κίνα παράγει περίπου το 90% των σπάνιων γαιών στον κόσμο, μια ομάδα 17 στοιχείων που χρησιμοποιούνται σε όλους τους κλάδους της άμυνας, των ηλεκτρικών οχημάτων, της καθαρής ενέργειας, και των ηλεκτρονικών. Οι ΗΠΑ εισάγουν το μεγαλύτερο μέρος των σπάνιων γαιών τους, και οι περισσότερες προέρχονται από την Κίνα.
Επτά κατηγορίες μεσαίων και βαρέων σπάνιων γαιών, συμπεριλαμβανομένων του σαμαρίου, του γαδολινίου, του τερβίου, του δυσπρόσιου, του λουτετίου, του σκάνδιου και των ειδών που σχετίζονται με το ύτριο, θα τοποθετηθούν σε κατάλογο ελέγχου εξαγωγών από τις 4 Απριλίου, σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργείου Εμπορίου.
Η κίνηση αυτή, η οποία επηρεάζει τις εξαγωγές προς όλες τις χώρες, όχι μόνο προς τις ΗΠΑ, αποτελεί την τελευταία απόδειξη της ικανότητας της Κίνας να θέσει ως όπλο την κυριαρχία της στην εξόρυξη και την επεξεργασία των κρίσιμων ορυκτών. Το Πεκίνο έχει ήδη επιβάλει απόλυτες απαγορεύσεις στις εξαγωγές τριών μετάλλων στις ΗΠΑ και έχει επιβάλει εξαγωγικούς ελέγχους σε πολλά άλλα.
Το σημερινό μέτρο είναι πιθανό να κινητοποιήσει τις προσπάθειες στη Δύση για τη δημιουργία εναλλακτικών αλυσίδων εφοδιασμού, σύμφωνα με τον αναλυτή του Mercator Institute for China Studies, Jacob Gunter. «Όσο περισσότερο η Κίνα τραβάει αυτή τη σκανδάλη, ακόμη και αν περιορίζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, αυτό θα κάνει τις ευρωπαϊκές εταιρείες και τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και άλλες χώρες και τις κυβερνήσεις τους να σκεφτούν επίσης, ποιος είναι ο κίνδυνος να έχουμε και εμείς αυτούς τους εξαγωγικούς ελέγχους σε εμάς;».
Το Πεκίνο ανακοίνωσε τους ελέγχους νωρίτερα σήμερα στο πλαίσιο μιας ευρύτερης δέσμης δασμών και περιορισμών για τις εταιρείες σε αντίποινα για την απόφαση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αυξήσει τους δασμούς κατά των περισσότερων κινεζικών προϊόντων στο 54%.
Περίπου τα τρία τέταρτα των σπάνιων γαιών που εισάγουν οι ΗΠΑ προέρχονται από την Κίνα μεταξύ 2019 και 2022, σύμφωνα με το αμερικανικό γεωλογικό ινστιτούτο. Ενώ οι έλεγχοι των εξαγωγών δεν φτάνουν μέχρι την πλήρη απαγόρευση, το Πεκίνο μπορεί να περιορίσει τις αποστολές περιορίζοντας τον αριθμό των αδειών εξαγωγής που εκδίδει. Η Κίνα δεν είχε εξάγει καθόλου αντιμόνιο σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τον Μάρτιο μετά την επιβολή ελέγχων στις εξαγωγές του μετάλλου τον περασμένο Σεπτέμβριο.
Αν και είναι κοινό στον φλοιό της γης, η Κίνα κυριαρχεί στην πολύπλοκη διαδικασία εξευγενισμού των σπάνιων γαιών και ελέγχει την εξόρυξη και την παραγωγή μέσω ενός συστήματος ποσοστώσεων που έχει σταδιακά αυστηροποιήσει.