τις χώρες», δήλωσε ο Γουάνγκ στη συγκέντρωση ανώτερων διπλωματών στη Βραζιλία. «Αν κάποιος επιλέξει να παραμείνει σιωπηλός, να συμβιβαστεί και να δειλιάσει, το μόνο που θα κάνει τον νταή να θέλει να πιέσει περισσότερο την τύχη του».
Μάλιστα χθες το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών δημοσίευσε ένα βίντεο στο οποίο υπόσχεται ότι το Πεκίνο δεν θα υποχωρήσει, υποστηρίζοντας ότι είναι για το καλό του κόσμου! Η έκκληση του Γουάνγκ προς τη διεθνή κοινότητα γίνεται στο πλαίσιο της προσπάθειας της Κίνας να παρουσιαστεί ως ο υπερασπιστής του ελεύθερου εμπορίου την ώρα που οι Ηνωμένες Πολιτείες στρέφονται προς τον προστατευτισμό. Και το μήνυμα της Κίνας δεν αφορά μόνο τους BRICS. Ήδη το Πεκίνο κάνει μια επίθεση γοητείας στην ΕΕ, καλώντας της για συνεργασία. Είναι ενδεικτικό ότι ενώ ο Ελβετός πρόεδρος βρισκόταν στην Ουάσινγκτον την περασμένη εβδομάδα για να ασκήσει πιέσεις σε Αμερικανούς αξιωματούχους όσον αφορά την απειλή του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για δασμούς 31% σε ελβετικά προϊόντα, ο Ελβετός υπουργός Εξωτερικών βρισκόταν στο Πεκίνο, εκφράζοντας την προθυμία της χώρας του να ενισχύσει τη συνεργασία με την Κίνα και να αναβαθμίσει μια συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών.
Οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να κρατήσουν μια ισορροπία, χωρίς όμως να αποθαρρύνουν το Πεκίνο. Η συγκέντρωση 60 κρατών στο Λονδίνο την περασμένη εβδομάδα για να συζητήσουν το μέλλον της ενεργειακής ασφάλειας επιφύλασσε κάποια θερμά λόγια για την αμερικανική αντιπροσωπεία. Η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν αναγνώρισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση «δεν είχε ξεχάσει πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες παρενέβησαν αμέσως με ενέργεια όταν τη χρειαζόμασταν κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης». Με το αζημίωτο φυσικό, να υπενθυμίσουμε. Ωστόσο οι Ευρωπαίοι πολιτικοί επέμειναν ότι το μέλλον τους δεν περιλαμβάνει την ανταλλαγή ρωσικού φυσικού αερίου με αμερικανικές εισαγωγές LNG, αλλά καθοδηγείται κυρίως από την καθαρή ενέργεια. Χωρίς ωστόσο να υποτιμούν τον κίνδυνο που θέτει η κυριαρχία της Κίνας στις αλυσίδες εφοδιασμού καθαρής ενέργειας, ιδίως στην κατασκευή ηλιακών συλλεκτών, ηλεκτρικών οχημάτων, μπαταριών και των σπάνιων ορυκτών που χρησιμοποιούνται σε πολλές μηχανές υψηλής τεχνολογίας και χαμηλών εκπομπών άνθρακα. «Η συγκέντρωση των ενεργειακών πηγών είναι πάντα μια επικίνδυνη επιχείρηση», δήλωσε ο Φατίχ Μπιρόλ, επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας, ο οποίος συνδιοργάνωσε τη σύνοδο κορυφής. Ένα είναι όμως το μόνο σίγουρο: η ΕΕ είναι πλέον ανοικτή σε συνομιλίες με την Κίνα και το Πεκίνο φαίνεται έτοιμο να αδράξει την ευκαιρία.
Βρυξέλλες και Πεκίνο
Ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ επιχειρεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, παρουσιάζοντας το Πεκίνο ως τον πιο αξιόπιστο εταίρο. Βρυξέλλες και Πεκίνο βρίσκονται σε συνομιλίες για την άρση των αντιποίνων που επέβαλαν οι δύο πλευρές το 2021 λόγω πολιτικών διαφορών σχετικά με παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην κινεζική περιοχή Σιντζιάνγκ. Η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις σε τέσσερις Κινέζους αξιωματούχους και σε μια οντότητα στο σύνολό της εν μέσω κατηγοριών για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων. Η Κίνα απάντησε με κυρώσεις σε πέντε τότε ευρωβουλευτές και τέσσερις οντότητες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Υποεπιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής Πολιτικής και Ασφάλειας (PSC) του Συμβουλίου της ΕΕ. «Ως δύο μεγάλες οικονομίες του κόσμου, η Κίνα και η Ευρώπη θα προστατεύσουν από κοινού το πολυμερές εμπορικό σύστημα», ανέφερε το κινεζικό ΥΠΕΞ, αποφεύγοντας ωστόσο να σχολιάσει απευθείας την άρση των κυρώσεων. Εντούτοις η επαναπροσέγγιση ΕΕ- Κίνας δεν θα είναι εύκολη. Τα τελευταία τρία χρόνια, η ΕΕ έχει επικρίνει τόσο τη στάση του Πεκίνου να μην λαμβάνει σαφή θέση όσον αφορά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, την οποία αναφέρει σταθερά ως «κρίση», όσο και τις στενές σχέσεις μεταξύ του Σι Ζινπίνγκ και του Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Σι αναμένεται να παραστεί στους εορτασμούς της 9ης Μαΐου στη Μόσχα κατόπιν πρόσκλησης του Πούτιν. Αντίθετα, έχει αρνηθεί να ταξιδέψει στο Βέλγιο για τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Κίνας τον Ιούλιο. Αν και ορισμένοι ηγέτες όπως ο Πέδρο Σάντσεθ της Ισπανίας και ο Βίκτορ Όρμπαν της Ουγγαρίας υποστηρίζουν μια επανεκκίνηση των σχέσεων, άλλοι παραμένουν βαθιά επιφυλακτικοί. Η συμφωνία συνασπισμού της επόμενης γερμανικής κυβέρνησης, με επικεφαλής τον Φρίντριχ Μερτς, αναφέρει: «Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι τα στοιχεία της συστημικής αντιπαλότητας έχουν πλέον έρθει στο προσκήνιο ως αποτέλεσμα των ενεργειών της Κίνας».
Οι αντιφάσεις στον δημόσιο διάλογο - οι εκκλήσεις για στενότερη συνεργασία δίπλα στην έντονη κριτική - συμπυκνώνουν τη διαρκή δυσκολία στην εύρεση μιας κοινής γραμμής δράσης για την Κίνα μεταξύ των 27 κρατών μελών. Η αμφιθυμία παρέμεινε ακόμη και όταν το Πεκίνο στάθηκε στο πλευρό της ίδιας χώρας που το μπλοκ θεωρεί τον κύριο αντίπαλό του - τη Ρωσία - και πρόκειται να συνεχιστεί καθώς η ΕΕ αναζητά νέους εταίρους για να αντιμετωπίσει την αβεβαιότητα που έχει προκαλέσει η αμερικανική πολιτική. «Οι τρέχουσες εμπορικές συνομιλίες με την Κίνα δεν αφορούν απαραίτητα στενότερη συνεργασία με το Πεκίνο: αφορούν μάλλον την αξιοποίηση αυτής της στρατηγικής στιγμής αβεβαιότητας για τη διαπραγμάτευση νέων όρων και ενός νέου πλαισίου συνεργασίας με την Κίνα», δήλωσε χαρακτηριστικά η Alicja Bachulska, πολιτική συνεργάτιδα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR). Και ενώ κανείς δεν ξέρει που και αν θα καταλήξουν κάπου οι συνομιλίες μεταξύ Πεκίνου και Βρυξελλών, το μόνο σίγουρο είναι ότι οι δύο πλευρές τις έχουν ανάγκη ακόμη και ως μοχλό πίεσης απέναντι στις ΗΠΑ.