«Ουδέποτε άλλοτε ένας εχθρός του εμπορίου παρείχε υπηρεσίες εμπορικού συμβούλου» έγραφαν πρόσφατα οι «New York Times» αναφερόμενοι στον Πίτερ Ναβάρο. Ο 75χρονος έμπιστος συνεργάτης του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πέρυσι φυλακίστηκε κιόλας (επί τέσσερις μήνες) για περιφρόνηση του Κογκρέσου, επειδή αρνήθηκε να καταθέσει για τη διαβόητη επιδρομή του Ιανουαρίου 2021, θεωρείται ο εμπνευστής της πολιτικής δασμών του αμερικανού προέδρου.
Μια πολιτική που αμφισβητείται έντονα από οικονομολόγους αλλά και από ανθρώπους των επιχειρήσεων και των αγορών. Από ανθρώπους δηλαδή που στήριξαν αναφανδόν την επανεκλογή Τραμπ στον Λευκό Οίκο – μόνο για την τελετή ορκωμοσίας τού δώρισαν το ποσό-ρεκόρ των 239 εκατ. δολαρίων.
Και κατά την πρώτη θητεία του ο Τραμπ είχε στο πλευρό του, επίσης ως σύμβουλο σε θέματα εμπορίου, τον Ναβάρο. Αλλά τότε ο Ναβάρο είχε μείνει στη σκιά. Σύμφωνα με τους «ΝΥΤ» παρέμεινε στο παρασκήνιο καθώς πολλοί αξιωματούχοι της κυβέρνησης απέρριπταν ως λανθασμένες και επικίνδυνες τις θέσεις του περί διεθνούς εμπορίου.
Στη δεύτερη θητεία του ο σκεπτικιστής και αμφισβητίας της ιδέας των ανοικτών αγορών και της παγκοσμιοποίησης συνεργάτης του προέδρου επέστρεψε δριμύτερος. Και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση, καθώς ήταν φανερό ότι είχε πείσει τον επανακάμψαντα πρόεδρο για την ορθότητα των απόψεών του.
Ακριβέστερα, ο Τραμπ ανέκαθεν συμμεριζόταν την κεντρική άποψη του Ναβάρο ότι «ένα άδικο διεθνές εμπορικό σύστημα αναγκάζει την Αμερική να χρεώνεται για να καταναλώνει τα προϊόντα που παράγουν ξένοι». Και τη φορά αυτή φαινόταν ότι ο Ναβάρο είχε επιστρέψει στον Λευκό Οίκο αποφασισμένος να αλλάξει την «απαράδεκτη αυτή εξάρτηση των Ηνωμένων Πολιτειών από τις εισαγωγές». Και να «ξαναχαρίσει στα αμερικανικά εργοστάσια την παλαιά τους ισχύ».
Κάποιοι οικονομολόγοι που πιστεύουν στις αρχές του ελεύθερου εμπορίου συμμερίζονται την άποψη του Ναβάρο ότι η παγκοσμιοποίηση έχει καταστρέψει χιλιάδες αμερικανικές θέσεις εργασίας, στον δευτερογενή τομέα της οικονομίας κυρίως. Και ότι έχει συμβάλει στην ερημοποίηση ολόκληρων βιομηχανικών περιοχών των ΗΠΑ. Αλλά προειδοποιούν ότι η επιθετική πολιτική δασμών που απειλεί να εφαρμόσει ο Τραμπ θα εκτινάξουν τον πληθωρισμό στα ύψη και θα φρενάρουν την ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας, αν δεν τη βυθίσουν ακόμα και στην ύφεση.
Κατά την άποψη των κλασικών αυτών οικονομολόγων, το πρόβλημα δεν έγκειται τόσο με το φάρμακο – εν προκειμένω με τους δασμούς – όσο με τη δοσολογία του φαρμάκου. Με την ποσότητα δηλαδή που χορηγείται για να φέρει αποτελέσματα δίχως να σκοτώσει τον ασθενή. Δασμολογικοί συντελεστές έως και… 245% (στην περίπτωση της Κίνας), που έχει απειλήσει ότι θα επιβάλει ο πρόεδρος Τραμπ, απλώς θα «σκοτώσουν» τη σχέση της Αμερικής με τους εμπορικούς της εταίρους.
«Κινεζοφάγος»
Γόνος μικροαστικής οικογένειας, ο Πίτερ Ναβάρο πήρε διδακτορικό στην Οικονομία από το Χάρβαρντ και δίδαξε Διοίκηση Επιχειρήσεων και Οικονομικά στα Πανεπιστήμια του Σαν Ντιέγκο και της Καλιφόρνιας για περισσότερα από 20 χρόνια. Θα έλεγε κανείς ότι μικρός – μέχρι περίπου τα 50 του – ήταν «άλλος άνθρωπος». Το 1984 δημοσίευσε το πρώτο του βιβλίο στο οποίο περιέγραφε τα οφέλη του ελεύθερου εμπορίου.
Αλλά τον Ιανουάριο σε συνέντευξή του αποκήρυξε το βιβλίο του αυτό. Κατά τη δεκαετία του 1990, η οποία χαρακτηρίστηκε από την πλήρη απελευθέρωση των οικονομιών, των αγορών και του εμπορίου, που εισήγαγαν οι τότε πρόεδροι των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον και της Fed Αλαν Γκρίνσπαν αντίστοιχα, ο Ναβάρο δεν ήταν μόνο οπαδός της παγκοσμιοποίησης αλλά και υποστηρικτής των Δημοκρατικών. Είχε μιλήσει και σε συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος! Εντάξει, θα πει κανείς.
Και άλλοι στενοί συνεργάτες του Τραμπ και διαπρύσιοι υποστηρικτές των πλέον συντηρητικών πολιτικών και κοινωνικών αντιλήψεων του προέδρου, ξεκινώντας από τον Ιλον Μασκ και φθάνοντας μέχρι τον αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς, υπήρξαν φιλελεύθεροι έως και ελευθεριάζοντες. Και επίσης υπήρξαν υποστηρικτές των Δημοκρατικών στα νιάτα τους. Η ζωή τα έφερε έτσι και διέβησαν τον πολιτικό Ρουβίκωνα.
Αλλά στην περίπτωση του Ναβάρο το «κλικ» έγινε στην αλλαγή της χιλιετίας με αφορμή την ένταξη της Κίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) το 2001. Από την προηγούμενη κιόλας χρονιά, από το 2000, ο Ναβάρο προειδοποιούσε τους φοιτητές του ότι οι Κινέζοι θα κλέψουν τις δουλειές των πατεράδων τους και αργότερα τις δικές τους. Και ότι θα τους βυθίσουν στη φτώχεια.
Ιφιγένεια;
Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις που αποτυπώνουν τον βαθμό αποδοχής των πολιτικών Τραμπ κατά τις πρώτες 100 ημέρες της δεύτερης θητείας του είναι αναλόγως απογοητευτικές με την πορεία που ακολουθούν οι δείκτες της Wall Street, το δολάριο και τα αμερικανικά ομόλογα. Είναι φανερό ότι ούτε το Κολωνάκι αλλά ούτε και ο λαός εγκρίνουν τα μέχρι στιγμής πεπραγμένα της νέας διακυβέρνησης.
Ηδη ο Ιλον Μασκ απέδωσε στον Ναβάρο τις δασμολογικές αστοχίες του Λευκού Οίκου, «στολίζοντάς» τον μάλιστα αλύπητα με τα κοσμητικά επίθετα που εκείνος γνωρίζει καλά.
Μετά την αναστολή των 90 ημερών που ανακοίνωσε πριν από το Πάσχα ο Ντόναλντ Τραμπ για την επιβολή των επαπειλούμενων δασμών στους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ πλην της Κίνας, την περασμένη Τετάρτη ο πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίστηκε διαλλακτικός και με το Πεκίνο. Ολα δείχνουν ότι η εμπορική πολιτική της Ουάσιγκτον αλλάζει.
«Θα είμαι καλός με την Κίνα» δήλωσε ο πρόεδρος. Και η «Wall Street Journal» δημοσίευσε πληροφορίες ότι οι συντελεστές φορολόγησης των κινεζικών εισαγωγών θα μειωθούν από το 245% στο 65% ή και στο 50%. Μήπως χτυπά η καμπάνα για τον Πίτερ Ναβάρο;
(από ot.gr)