Έμμεσες αναφορές σε πιθανή «αναπροσαρμογή» της Συνθήκης του Μοντρέ για τα Στενά, λόγω αλλαγών στις συνθήκες και στις ανάγκες ασφάλειας των κρατών της Μαύρης Θάλασσας, χωρίς όμως να αμφισβητηθεί ο καθοριστικός ρόλος της Τουρκίας στην εφαρμογή της συνθήκης, έκανε χθες ο έμπειρος Τούρκος διπλωμάτης Γιασάρ Γιακίς, ομιλητής στην ετήσια εκδήλωση του Διεθνούς Κέντρου Μελετών Εύξεινου Πόντου.
Ο κ. Γιακίς, που σήμερα είναι πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκής Εναρμόνισης της Τουρκίας, στη μακρά ομιλία του, αν και δεν αμφισβήτησε «τη σοφία των διαπραγματεύσεων» για τη Συνθήκη του Μοντρέ, με την Αγκυρα να επιβλέπει τις διατάξεις περιορισμού κυκλοφορίας πλοίων στα Στενά, προς και από τη Μαύρη Θάλασσα, άφησε να εννοηθεί ότι οι επιπτώσεις της κρίσης στη Γεωργία, αλλά και η στρατιωτική συνεργασία των ΗΠΑ με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία «μπορούν να θέσουν σε δοκιμασία τη Συνθήκη του Μοντρέ».
Ο Τούρκος διπλωμάτης παρατήρησε ότι με τις Τουρκία, Βουλγαρία και Ρουμανία μέλη του ΝΑΤΟ, «η Μαύρη Θάλασσα έχει γίνει και θάλασσα του ΝΑΤΟ, και αυτό θα έχει επιπτώσεις στις ναυτικές ασκήσεις που θα γίνονται εκεί». Παράλληλα, αυξάνεται το ενδιαφέρον και της Ε.Ε. για την περιοχή με τα κράτη-μέλη της (Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρουμανία). Ωστόσο, επέμεινε ο κ. Γιακίς, «οι σημαντικοί παίκτες» στη Μαύρη Θάλασσα είναι η Τουρκία και η Ρωσία, αφήνοντας όμως αιχμές για τον κίνδυνο χαλαρής συνεργασίας τους.
Τέλος, παρουσιάστηκε επικριτικός απέναντι στη Μόσχα για τις ενέργειές της στη Γεωργία, υπενθυμίζοντας ότι από τη Γεωργία περνούν βασικές ενεργειακές οδοί που καταλήγουν στην Τουρκία.
(Από την εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, 14/11/2008)