Μια νεόκοπη ελληνική εταιρία υψηλής τεχνολογίας κατασκευάζει στην Πάτρα, σε πειραματική ακόμα βάση, τα πρώτα τζάμια νέας γενιάς, τα οποία παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από το φως που δέχονται, μέρα και νύχτα. Χάρη στην καινοτομική τεχνολογία που ενσωματώνουν, θα είναι λίγο μόνο ακριβότερα από τα σημερινά τζάμια, αφήνοντας πολλές υποσχέσεις για σημαντική συμβολή στην ενεργειακή αυτονομία των κτηρίων όπου θα τοποθετηθούν.
Είτε μας αρέσουν είτε όχι, τα γυάλινα κτήρια αποτελούν σήμερα σημαντικό ποσοστό στις μεγαλουπόλεις των εκατομμυρίων κατοίκων ανά τον κόσμο, στεγάζοντας, συνήθως επαγγελματικούς χώρους.
Αρκετά από αυτά, μάλιστα, χάρη στην ιδιαίτερη μορφή τους η οποία εξαρτάται άμεσα από το τάλαντο και την καλαισθησία του αρχιτέκτονα που τα σχεδίασε, θεωρούνται σημαντικά τοπόσημα και η παρουσία τους χαρακτηρίζει ολόκληρες περιοχές.
Βέβαια, οι καιροί αλλάζουν, οι κλιματικές συνθήκες (αν πιστέψουμε τις στατιστικές και τους περιβαλλοντολόγους) βαθμιαία επιδεινώνονται και η ζωή πίσω από τα τζάμια αυτών των γυάλινων «πύργων» δεν μπορεί παρά να επηρεάζεται αρνητικά: το εσωτερικό τους «βράζει» ταχύτερα και ευκολότερα (ιδιαίτερα στα παλαιότερης κατασκευής κτήρια) παρά την επιστράτευση του κλιματισμού.
Είναι γεγονός ότι έχουμε καλομάθει στις ανέσεις μας, μόνο που οι εν λόγω ανέσεις αποδεικνύονται ιδιαίτερα ενεργοβόρες, μ' όλες τις βελτιώσεις που πετύχαμε τα τελευταία χρόνια στο βαθμό απόδοσης των συστημάτων. Και η ενέργεια, ως γνωστόν κοστίζει πολύ!
Εκτός κι αν... μπορούσαμε να πάρουμε ένα μέρος της ενέργειας που χρειαζόμαστε με κάποιο έξυπνο τρόπο από το περιβάλλον, αξιοποιώντας κάποια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, με κάποια μέθοδο η οποία αφενός θα συνέβαλε στην αειφόρο ανάπτυξη του τόπου, αφετέρου θα εξοικονομούσε σημαντικούς πόρους και χρήματα για λογαριασμό μας!
Το όνειρο και το θάμα
Αυτό το «όνειρο» ίσως να μην απέχει πια πολύ από του να γίνει πραγματικότητα και μάλιστα από ελληνικά μυαλά: Οι ερευνητές της Brite Solar, μιας μικρής και νεόκοπης (με έτος ίδρυσης μόλις το 2009) ελληνικής εταιρίας υψηλής τεχνολογίας υπόσχονται να φέρουν στην αγορά μέσα στα δυο επόμενα χρόνια νέας μορφής υαλοπίνακες, οι οποίοι θα ενσωματώνουν φωτοβολταϊκά πάνελ τρίτης γενιάς!
Όντας διαφανή, σε αντίθεση με τα συμβατικά φωτοβολταϊκά που όλοι ξέρουμε, τα νέα πάνελ θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε πλήθος εφαρμογές, από την επικάλυψη κτηρίων και θερμοκηπίων ως τα (άχαρα στην πλειοψηφία τους και άχρηστα, πλην της προσφερόμενης στους περιοίκους ηχομόνωσης) ηχοπετάσματα των αυτοκινητοδρόμων, παρέχοντας ως «παραπροϊόν» πολύτιμη ηλεκτρική ενέργεια!
Η εταιρία, που βρίσκεται σε διαδικασία πιστοποίησης πρωτότυπων δειγμάτων πάνελ βασισμένων στην τεχνολογία της, απασχολεί σήμερα 10 μηχανικούς στα γραφεία της στην Αθήνα και στην Πάτρα (στο τοπικό Επιστημονικό Πάρκο), κυρίως ηλεκτρολόγους και μηχανικούς υλικών, ενώ στα σχέδιά της για το εγγύς μέλλον είναι να προσλάβει και χημικούς
Eλληνική προστιθέμενη αξία
Η τεχνολογία DSSC (dye-sensitized solar cell), που αξιοποιεί η Brite, δεν είναι κάτι καινούριο στο χώρο των φωτοβολταϊκών... Ο εφευρέτης της Μίκαελ Γκρέτζελ (που είχε συνεργαστεί για το τελικό αποτέλεσμα με τον Μπράιαν Ο' Ρέγκαν στη διάσημη Ομοσπονδιακή Πολυτεχνική Σχολή της Λωζάννης, το 1991) τιμήθηκε, μάλιστα, για την ανακάλυψή του αυτή με το Millennium Technology Prize το 2010, καθώς το φωτοβολταϊκό του πέτυχε εξαρχής καλές επιδόσεις, με χαμηλό κόστος υλικών, χωρίς να απαιτούνται ιδιαίτερες και δαπανηρές υποδομές για την κατασκευή του.
Η ελληνική πρόταση, όμως, πάει τα πράγματα ένα και δυο βήματα παραπέρα, καθώς όχι μόνο ανέπτυξε διάφανα συστήματα, αλλά και τα ενσωμάτωσε με τέτοιο τρόπο στους υαλοπίνακες, που να παράγουν ηλεκτρική ενέργεια αξιοποιώντας τη φωτεινή ενέργεια που δέχονται είτε απευθείας είτε από διάχυτο φωτισμό, τόσο στη διάρκεια της ημέρας (από τον ήλιο), όσο και στη διάρκεια της νύχτας (από τον εσωτερικό φωτισμό των χώρων μας)...
Μάλιστα, η ελληνική ερευνητική ομάδα προχώρησε σε δυο ακόμα καινοτομίες που διαφοροποιούν ουσιαστικά το προϊόν της από τον ανταγωνισμό, όπως μας εξήγησε ο πρόεδρος και διευθ. σύμβουλος της εταιρίας, Δρ. Νίκος Κανόπουλος: «Αρχικά, καταφέραμε να πετύχουμε την εναπόθεση των περισσότερων συστατικών των στοιχείων με την κοινή τεχνολογία εκτύπωσης μελάνης (inkjet printing), αν και με ειδικό εκτυπωτή, η οποία εξασφαλίζει διαπερατότητα άνω του 70% - μ' άλλα λόγια, δίνουν την εντύπωση ενός χρωματιστού γυαλιού, το οποίο παράγει ενέργεια!»
Τα καλύτερα έρχονται!
«Κατά δεύτερο, σε αντίθεση με τον ανταγωνισμό, όπου γίνεται χρήση ηλεκτρολύτη σε υγρή μορφή (με όποιες συνέπειες μπορεί να έχει αυτή η μέθοδος στη μακροβιότητα του στοιχείου αλλά και στο κόστος του, που αυξάνεται αφού δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στη μόνωση ώστε να μη διαρρεύσει ο ηλεκτρολύτης και πάψει το στοιχείο να λειτουργεί) σ' εμάς, τα δυο ηλεκτρόδια συγκολλούνται πολύ ευκολότερα μεταξύ τους, χάρη στην ύπαρξη στερεού ηλεκτρολύτη», προσθέτει ο συνομιλητής μας.
Η ερώτηση προκύπτει άμεση και αυθόρμητη: «Καλά και άγια όλα αυτά, αλλά ποιό είναι τελικά το κόστος των νέων τζαμιών;» Εξ ίσου άμεση και η απάντηση εκ μέρους του: «Χάρη στην τεχνολογία που προωθούμε, το συγκεκριμένο είδος τζαμιού μπορεί να παραχθεί πολύ εύκολα σε γραμμή παραγωγής με κόστος περίπου το 1/10 του αντίστοιχου μιας γραμμής παραγωγής λεπτού υμενίου, τεχνολογία που είναι η πιο κοντινή στη δική μας, από την πλευρά των συμβατικών φωτοβολταϊκών.
Τελικός μας στόχος είναι τα νέα τζάμια να μην κοστίζουν περισσότερο από 25% έναντι εκείνων που χρησιμοποιούμε στα κτήρια, σήμερα....»
Μιλήσαμε ώρα πολλή με τον Νίκο Κανόπουλο και τους συνεργάτες του, στην Πάτρα, εκείνο το πρωί. Μας εξήγησαν τα βασικά σημεία της τεχνολογίας τους, μας έδειξαν τον τρόπο λειτουργίας του ειδικού (και μάλλον ακριβού, αφού το κόστος του φτάνει τις 50.000 €!) inkjet printer, που δεν σταμάτησε να τυπώνει όσην ώρα είμασταν εκεί, μας είπαν για το επιχειρηματικό μοντέλο που προωθούν (οι ίδιοι θέλουν να αφοσιωθούν μόνο στην ανάπτυξη της τεχνολογίας και η παραγωγή να γίνεται μόνο μέσω συνεργασιών με τρίτους κατασκευαστές υαλοπινάκων και χημικών), για τις πιλοτικές συνεργασίες που έχουν ήδη ξεκινήσει (όπως αυτή με τη δεύτερη μεγαλύτερη κατασκευάστρια υαλοπινάκων στον κόσμο), για τη χρήση φωτοβολταϊκών τζαμιών στα θερμοκήπια, όπου οι υπολογισμοί δείχνουν ότι με την παραγόμενη ενέργεια μπορεί να καλυφθεί το σύνολο των αναγκών τους, με τεράστιο οικονομικό και οικολογικό όφελος...
Καινοτομία made in Greece...
Μας είπαν για τις σκληρές και επίπονες προσπάθειές τους προκειμένου να αυξήσουν στο 7% το βαθμό απόδοσης των πανελ, για τις εξαιρετικές προοπτικές που υπάρχουν στο συγκεκριμένο τομέα στη διεθνή αγορά (στα 7 δις δολάρια θα φτάσει ως το 2016, επιμένουν οι ειδικοί), για την συμμετοχή τους στο φετινό διαγωνισμό «Η Ελλάδα καινοτομεί» των ΣΕΒ/Eurobank όπου προκρίθηκαν στην τελική δεκάδα, για την ηθική και υλική στήριξή τους από το Corallia, για την αναζήτηση νέου επενδυτή με στόχο να επιταχυνθεί η διαδικασία εισόδου της τεχνολογίας σε μαζική παραγωγή...
Μαζεύοντας τα πράγματά μας, πια, μια τελευταία ερώτηση τι σημαίνει, αλλά και τι αποδεικνύει η επιτυχία σας για τους Έλληνες επιστήμονες; Χαμόγελο μετριοφροσύνης: «Κατ' αρχήν είναι νωρίς ακόμα για να θεωρήσουμε την προσπάθειά μας επιτυχημένη αυτό θα το κρίνει αργότερα, η αγορά.
Όμως, το εγχείρημά μας ίσως πρέπει να λειτουργήσει σαν ενθάρρυνση και απόδειξη στους νέους επιστήμονες ότι υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας βασισμένης στην επιστήμη τους, με προοπτικές πολύ καλύτερες από μια θέση στο δημόσιο τομέα και με πολύ μεγαλύτερο - κατά κανόνα - ενδιαφέρον στην καθημερινή δουλειά...»
(Pathfinder, 17/10/2011)