Μία Ακόμη Καλύτερη Εικόνα του Σύμπαντος

Προηγούμενη προσπάθεια σύνδεσής τους τον περασμένο Μάρτιο είχε αποτύχει.

Η επιτυχημένη διασύνδεση, που ολοκληρώθηκε την περασμένη εβδομάδα, θα επιτρέψει στην επιστημονική κοινότητα να αποκτήσει ακόμη καλύτερη εικόνα του Σύμπαντος, χάρη στη μέθοδο της ιντερφερομέτρησης. Εκτός από τη δημιουργία ενός γιγάντιου κατόπτρου, η μέθοδος της ιντερφερομέτρησης βελτιώνει σημαντικά την ευκρίνεια των παρατηρήσεων και την ικανότητα του τηλεσκοπίου να «ζουμάρει» σε μακρινούς στόχους.

Η διασύνδεση των μονάδων VLT έγινε χάρη σε καινοτόμο συσκευή, γνωστή ως Pionier, που αντικαθιστά πολλά κάτοπτρα με ένα και μοναδικό οπτικό μικροτσίπ. Παρότι η πρώτη απόπειρα συνδυασμού των τεσσάρων τηλεσκοπίων στις αρχές Μαρτίου δεν είχε στεφθεί με επιτυχία, αυτή τη φορά η επιστημονική ομάδα ήταν έτοιμη για κάθε ενδεχόμενη δυσλειτουργία. «Την περασμένη φορά, οι ατμοσφαιρικές συνθήκες ήταν ιδιαίτερα κακές, ενώ οι δονήσεις στο σύστημα ήταν τέτοιες που τα δεδομένα ήταν εντελώς άχρηστα», λέει ο δρ Ζαν-Φιλίπ Μπερζέ, μέλος του προγράμματος.

Μετά τις πρώτες επιτυχημένες δοκιμές, η συστοιχία VLT θα προσφέρεται για χρήση από την κοινότητα των αστρονόμων, που θα μπορούν να επισκέπτονται ελεύθερα το παρατηρητήριο του Παρανάλ.

Το ιντερφερόμετρο VLT χρησιμοποιείται ήδη από το 2002 για τη διασύνδεση τριών τηλεσκοπίων VLT, καθώς και τεσσάρων μικρότερων βοηθητικών τηλεσκοπίων, που βρίσκονται στο ίδιο οροπέδιο της Χιλής.

Το κύριο εξάρτημα του οπτικού τηλεσκοπίου είναι ένα κάτοπτρο, που συλλαμβάνει την εικόνα αστρικού σώματος, όπως άστρου, νεφελώματος ή γαλαξία. Το είδωλο αυτό -καθώς και άλλα τρία είδωλα από αντίστοιχα κάτοπτρα- «μεταφέρεται» χάρη στο ιντερφερόμετρο μέσω σηράγγων σε ειδική συσκευή, που συνδυάζει τις εικόνες.

Η χρήση διαφορετικών τηλεσκοπίων επιτρέπει «ζουμ» είκοσι φορές μεγαλύτερο από εκείνο των συμβατικών οπτικών τηλεσκοπίων.

«Οσο περισσότερα τηλεσκόπια συνδυάσουμε στη συστοιχία, τόσο καλύτερα. Με δύο τηλεσκόπια μπορείς να παρατηρήσεις σφαιρικά άστρα, των οποίων θέλεις να μάθεις τη διάμετρο, ή δίδυμα άστρα, όπου θέλεις να μετρήσεις την απόσταση μεταξύ τους. Με τέσσερα τηλεσκόπια, όμως, μπορεί να στραφείς στα τριπλά άστρα ή τα νεαρά άστρα, που είναι περιτριγυρισμένα από πρωτοπλανητικούς δίσκους, δίσκους σκόνης και αερίων που ευθύνονται για τη δημιουργία πλανητών», λέει ο δρ Μπερζέ.

(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ", 14/02/2012)