Κάπου μέσα στο σπίτι μου, μάλλον σε
κάποιο συρτάρι που έχει όλα εκείνα τα πράγματα που δεν βρίσκω, υπάρχει μια μικρή
κάρτα με το μοναδικό αυτόγραφο που απέκτησε ποτέ. Ανήκει στον Σερ Έντμουντ Χίλαρι,
τον πρώτο άνθρωπο που ανέβηκε στο Έβερεστ. Φύλαξα την κάρτα για πάνω από 40 χρόνια
διότι υπήρχε μόνο ένα ακόμη αυτόγραφο το οποίο ήθελα να μπει επάνω της. Ήταν το
μόνο αυτόγραφο που άξιζε να μπει σε εκείνο το χώρο.
Το πρόσωπο αυτό όμως ήταν ντροπαλό
και δεν μιλούσε πολύ και την Κυριακή, σε μια σιωπηλή στιγμή εν μέσω θορυβωδών
καιρών, σε μια περίοδο που η φιλοδοξία των ΗΠΑ είναι μικρή, ο Νηλ Άρμστρονγκ πέθανε
σε ηλικία 82 ετών.
Θεέ μου, παραλίγο να τον χάσουμε ήδη
δύο φορές πριν κάνει τις παλάμες του Κρονκάιτ να ιδρώσουν το 1969. Το 1966, ως
πιλότος του Τζέμινι 6, με το διαστημόπλοιο δεμένο σε ένα πύραυλο, κάποιο σύστημα
κόλλησε και το όλο σύμπλεγμα άρχισε να περιστρέφεται τόσο γρήγορα που ο Άρμστρονγκ
και ο Ντέιβ Σκοτ σχεδόν λιποθύμησαν από την ροπή. Εν τέλει, οι δύο άντρες ανέκτησαν
τον έλεγχο.
Έπειτα, στη διάρκεια της εκπαίδευσής
του για την αποστολή Απόλλων-11, το όχημα προσεδάφισης που χειριζόταν ο Άρμστρονγκ
παρουσίασε βλάβη γύρω στα 60 μέτρα πάνω από το έδαφος. Ο Άρμστρονγκ εκτινάχτηκε
λίγο πριν το όχημα συντριβεί. Αυτό ήταν το μεγάλο χάρισμα που είχε: Η ψύχραιμη
βεβαιότητα ότι υπήρχε πάντα κάτι άλλο να δοκιμάσει, ότι ο άνθρωπος μπορεί να
αποφύγει την μοίρα μέσω της σκέψης, αν ξέρει τι και πότε να πράξει. Αυτός ο τύπος
ήταν μεγάλος αντίπαλος της κακής τύχης.
Μετά τη μεγάλη του στιγμή αποσύρθηκε
και καλά έκανε. Για λίγο καιρό υπήρχε κυριολεκτικά μόνο άλλος ένας άνθρωπος σε όλη
την ιστορία που ήξερε αυτό που ήξερε ο Άρμστρονγκ: Πως είναι το συναίσθημα να
πατάς το αμμώδες έδαφος της Σελήνης, πως πέφτουν οι σκιές και ποια είναι η
γεωμετρία των βουνών. Σήμερα, έχουν μείνει οκτώ από αυτούς τους ανθρώπους, όλοι
τους σε ηλικίες άνω των 70 ετών. Τι θα συμβεί όταν ο τελευταίος πεθάνει; Είναι
πιθανό ότι δεν θα υπάρχει κανείς που να ξέρει αυτό που ήξερε ο Άρμστρονγκ. Όλα
αυτά θα ανήκουν σε βιντεοκασέτες και ψηφιακές βιβλιοθήκες για τους ιστορικούς
και αν είμαστε τυχεροί και για τους ποιητές. Αλλά δεν θα υπάρχει κανείς ζωντανός
που πραγματικά να ξέρει. Ούτε ένας συνάνθρωπός μας οπουδήποτε στη Γη. Αυτή η
γνώση θα είναι τόσο νεκρή όσο και του Κολόμβου.
Ένας άνθρωπος λιγότερος έμεινε να
βλέπει το φεγγάρι την Κυριακή. Αυτό που σκεφτόταν όταν το κοίταγε κάθε νύχτα είναι
μια οπτική που διαθέτουν μόνο οκτώ γέροι άνθρωποι πλέον. Αργά ή γρήγορα δεν θα
μείνει κανείς από αυτούς. Εκείνη τη μέρα, όπως και σήμερα, θα θρηνήσουμε αυτό
που πιστεύαμε κάποτε ότι είμαστε. Από τότε και εμπρός, φοβάμαι, όλα αυτά θα ακούγονται
σαν μύθοι και μάγια και ιστορίες που έλεγαν οι γέροι γύρω από τις αρχαίες φωτιές.