Η εκρηκτική ανάπτυξη της παραγωγής σχιστολιθικού αερίου στην
Αμερική έχει αρχίσει να επηρεάζει σημαντικά την Ευρώπη, καθώς ολοένα και μεγαλύτερες
ποσότητες φθηνού άνθρακα εξάγονται από τις ΗΠΑ, περιορίζοντας την ζήτηση για αέριο
στην Γηραιά Ήπειρο.
Εφόσον λοιπόν οι ηλεκτροπαραγωγοί στις ΗΠΑ δεν έχουν πια ανάγκη
τον άνθρακα εξαιτίας του φθηνού αερίου, οι ποσότητες καταλήγουν να εξάγονται σε
άλλες χώρες έναντι χαμηλών τιμών, με την Ευρώπη να αποτελεί μια από τις πιο πρόσφορες
αγορές. Βεβαίως, η τάση αυτή δεν αφορά την Ελλάδα, η οποία έτσι κι αλλιώς είναι
αυτάρκης σε άνθρακα, αλλά επηρεάζει σημαντικά τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές αγορές.
Χαρακτηριστικό είναι ότι πέρυσι οι αμερικανικές εξαγωγές άνθρακα
προς την Ευρώπη αυξήθηκαν κατά 23% στους 66,4 εκατ. τόνους, με βάση τα στοιχεία
της κρατικής υπηρεσίας ενέργειας των ΗΠΑ.
Το αποτέλεσμα των εξαγωγών αυτών είναι ότι κλείνουν αρκετοί σταθμοί
φυσικού αερίου σε χώρες όπως η Γερμανία και η Σλοβακία. Στην πρώτη περίπτωση, η
Statkraft
ανακοίνωσε ήδη την διακοπή λειτουργίας μονάδας αερίου, ενώ
στη δεύτερη περίπτωση, η ΕΟΝ προγραμματίζει ανάλογη κίνηση για μια υπερσύγχρονη
μονάδα. Την ίδια στιγμή, στη Βρετανία η χρήση άνθρακα για ηλεκτροπαραγωγή αυξήθηκε
στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 17 ετών, με αντίστοιχη μείωση για το φυσικό
αέριο.
Τα αποτελέσματα όμως δεν αφορούν μονάχα τους ηλεκτροπαραγωγούς,
αλλά και τις εκπομπές ρύπων. Η χρήση αυξημένων ποσοτήτων άνθρακα απειλεί να
εκτροχιάσει μακροπρόθεσμα τις προσπάθειες της Ε.Ε. για περιορισμό των εκπομπών
CO2, όπως αυτές έχουν
διατυπωθεί στα πλαίσια του στόχου για το 2020.
Τέλος, στο θέμα των τιμών, σημειώνεται ότι ο άνθρακας έχει
υποχωρήσει κατά 19% το τελευταίο έτος στην Ευρώπη, αλλάζοντας έτσι τις προτεραιότητες
για αρκετές εταιρείες ηλεκτρισμού σε πολλές χώρες. Η τσέχικη
CEZ δήλωσε για παράδειγμα ότι θα αναβάλει
την έναρξη λειτουργίας μιας νέας μονάδας αερίου διότι δεν θα είναι βιώσιμη
οικονομικά ήδη από την πρώτη ημέρα. Βλέπουμε λοιπόν ότι η απειλή για το φυσικό
αέριο δεν προέρχεται πλέον μονάχα από τις ΑΠΕ, αλλά υπάρχει έντονος ανταγωνισμός
και από τον «ξεχασμένο» αντίπαλο, τον άνθρακα.