Όπως πρώτο ανέφερε το
energia.gr σε άρθρο
του στις 4/8, η ελληνική κυβέρνηση μαζί
με την ανακοίνωση για τον 2ο Γύρο
Παραχωρήσεων, έδωσε στη δημοσιότητα
τις συντεταγμένες όλων των θαλάσσιων
οικοπέδων μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται
και αυτά νοτίως της Κρήτης, δηλαδή τα
blocks
12 έως 20.
Όπως σημείωνε
το
energia.gr,
σε
αντίθεση με τα θαλάσσια οικόπεδα που
ευρίσκονται στα Δυτικά, δηλαδή στο
Ιόνιο, όπου υπάρχει συμφωνία οριοθέτησης
θαλάσσιων συνόρων με την Ιταλία από το
1978, νοτίως της Κρήτης και παρά τις μέχρι
σήμερα προσπάθειες του Υπουργείου
Εξωτερικών με Αίγυπτο και Λιβύη, η
οριοθέτηση ήτο αδύνατη λόγω ενστάσεων,
με παρότρυνση της Τουρκίας, πότε από
την Αίγυπτο και πότε από την Λιβύη.
Σήμερα και οι δύο αυτές χώρες αντιμετωπίζουν
σοβαρά εσωτερικά προβλήματα με την μεν
Λιβύη να είναι σε κατάσταση αποσύνθεσης
λόγω καθημερινών συμπλοκών μεταξύ των
διάφορων ενόπλων παραστρατιωτικών
ομάδων, η δε Αίγυπτος δοκιμάζεται σκληρά
από μία εμβαθυνόμενη οικονομική κρίση
και παράλληλα τον στρατό να προσπαθεί
να ελέγξει την εξαπλούμενη τρομοκρατική
δράση.
Όπως προκύπτει από την
σχετική ανακοίνωση του ΥΠΕΚΑ, η Ελλάδα
από τις 4/4 έχει ανακηρύξει
de
facto
υφαλοκρηπίδα και την εφαπτόμενη με
αυτήν ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης, αφού μαζί
με τους χάρτες εδόθηκαν στην δημοσιότητα
και οι πλήρεις γεωγραφικές συντεταγμένες
των εν λόγω οικοπέδων. Να σημειώσουμε
ότι η μέγιστη απόσταση από το ακραίο
νότιο- ανατολικό άκρο της Κρήτης (οικόπεδα
15 και 20) είναι στα 100 ναυτικά μίλια περίπου
με το εύρος αυτό να αυξομειώνεται προς
τα δυτικά όρια των υπόλοιπων οικοπέδων
ανάλογα με την μορφολογία των ακτών της
Αιγύπτου και Λιβύης. Είναι προφανές ότι
η χάραξη έγινε βάσει των προβλεπόμενων
στο Νέο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας των
Ηνωμένων Εθνών (
UΝ
CLOS,
Montego
Bay1982)
το οποίο ορίζει ως μέγιστη απόσταση ΑΟΖ
και υφαλοκρηπίδος τα 200 ν.μ. Στη συγκεκριμένη
περίπτωση και λόγω του ότι η απόσταση
μεταξύ των νοτίων παραλιών Κρήτης και
Αιγύπτου είναι στα 197 ν.μ., ακολουθήθηκε
η μέση γραμμή, αφού ελήφθηκε υπ’ όψιν
η νήσος Γαύδος και το σύμπλεγμα της
νήσου Χρυσή, έτσι που η μέγιστη απόσταση
των δύο ακραίων θαλάσσιων οικοπέδων να
φτάνει τα 98.5 ν.μ.
Οι πρώτες αντιδράσεις
για την απρόσμενη, αλλά απόλυτα
δικαιολογημένη αυτή κίνηση της Ελλάδας
δεν άργησαν να εκφραστούν με έμμεσο
τρόπο από την Αλβανία με την οποία η
Ελλάδα είχε υπογράψει τον Απρίλιο του
2009 συμφωνία για την οριοθέτηση των
θαλάσσιων ζωνών.
Όπως έγινε γνωστό στις
8/8, μετά την απόφαση της Εισαγγελίας των
Τιράνων, ξεκίνησε έρευνα για τα πρόσωπα
που έπαιξαν ρόλο στην οριοθέτηση των
θαλασσίων ζωνών με την Ελλάδα τον Απρίλιο
του 2009 και με απώτερο στόχο την άσκηση
ποινικών διώξεων με την κατηγορία της
υπονόμευσης της ακεραιότητας της χώρας.
Μάλιστα, η ίδια η Εισαγγελία των Τιράνων
διέρρευσε στα αλβανικά ΜΜΕ πληροφορίες
περί σοβαρών ενδείξεων που θέλουν τη
συμφωνία οριοθέτησης του 2009 να βλάπτει
σοβαρά τα συμφέροντα της Αλβανίας.
Σημειώνεται ότι το 2009
η Αθήνα και τα Τίρανα κατέληξαν σε
συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ,
που δεν εφαρμόστηκε όμως ποτέ, καθώς
ακυρώθηκε από το συνταγματικό δικαστήριο
της Αλβανίας έπειτα από προσφυγή του
τότε αρχηγού της αντιπολίτευσης και
σημερινού πρωθυπουργού Εντι Ράμα.
Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα, που
επιβεβαιώνουν ότι δρομολογήθηκε η
έρευνα, παραδέχονται ότι αυτή η εξέλιξη
δυσχεραίνει σε μεγάλο βαθμό μια νέα
συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ,
καθώς την υπονομεύει εκ των προτέρων
στην αλβανική κοινή γνώμη. Η υπόθεση
είναι εξαιρετικά φορτισμένη πολιτικά,
και τυπικά βαλκανική, αφού η έρευνα και
οι ενδεχόμενες διώξεις έχουν σαφή
πολιτικό στόχο. Στο επίκεντρο της
υπόθεσης βρίσκεται ο σημαντικότερος
πολιτικός αντίπαλος του κ. Ράμα, ο αρχηγός
της αξιωματικής αντιπολίτευσης Λουζλίμ
Μπάσα, που ήταν το 2009 υπουργός Εξωτερικών
της Αλβανίας και συνυπέγραψε με την
τότε ΥΠΕΞ Ντόρα Μπακογιάννη τη συμφωνία
οριοθέτησης.
Στο πλαίσιο αυτό, δεν
είναι καθόλου τυχαίο ότι η διαδικασία
για τη διενέργεια έρευνας και την άσκηση
ποινικών διώξεων ξεκίνησε ύστερα από
πίεση του σημερινού ΥΠΕΞ Ντιμτάρ
Μπουσάτι.
Τον Μάιο του 2014, ο κ.
Μπουσάτι κάλεσε δημόσια την Εισαγγελία
των Τιράνων να ασκήσει έρευνα για την
υπογραφή της συμφωνίας το 2009. Μιλώντας
στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της
αλβανικής Βουλής, ο κ. Μπουσάτι είχε
δηλώσει ότι έχουν βρεθεί παραβιάσεις
του νόμου κατά τη διάρκεια των
διαπραγματεύσεων με την ελληνική πλευρά
το 2009 και πρόσθεσε ότι η Εισαγγελία
μπορεί να διερευνήσει κατά πόσο ή όχι
παραβιάσθηκε το άρθρο 210 του Ποινικού
Κώδικα, το οποίο προβλέπει ποινή φυλάκισης
από 5 ώς 10 έτη για «συμφωνίες με ξένες
χώρες για την εν μέρει ή πλήρη παράδοση
εδαφών». Στη συνέχεια αυτών των δηλώσεων,
το αλβανικό ΥΠΕΞ διαβίβασε στην Εισαγγελία
όλο το σχετικό υλικό. Αξίζει να σημειωθεί
ότι λίγες μέρες αργότερα, η Αλβανία
έλαβε το καθεστώς υποψήφιας προς ένταξη
χώρας από την Ε.Ε.