Με την προκήρυξη του δημοψηφίσματος της
Κυριακής 5 Ιουλίου η χώρα ναι μεν
εγκατέλειψε την αβεβαιότητα γύρω από τη σύναψη συμφωνίας ή ρήξης με την Τρόικα (τελικά επέλεξε την
ρήξη) εισήλθε όμως σε μία περίοδο μεγάλης πολιτικής αβεβαιότητας και
οικονομικής αστάθεια.
Kαι
τώρα με την υποχρεωτική αργία των Τραπεζών και την εισαγωγή
capital
controls
to
επιχειρηματικό κλίμα έχει καταβαραθρωθεί και φθάσει στο χειρότερο δυνατό σημείο
από τότε που ξέσπασε η κρίση το 2010. Με τις επιχειρήσεις και τους
επαγγελματίες να έχουν κηρύξει στάση πληρωμών εδώ και αρκετές εβδομάδες και το
κράτος να έχει παγώσει όλες τις πληρωμές προς τρίτους πλην μισθών και συντάξεων.
Με την ενέργεια σε όλες της τις
εκφάνσεις να αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας, και εν όψει της στενότητας
στην ρευστότητα που έχει ήδη δημιουργηθεί και πρόκειται να ενταθεί, είναι
εύλογο να τίθενται ερωτήματα για την επάρκεια ή μη της ενεργειακής προμήθειας
είτε αυτή αφορά πετρελαϊκά προϊόντα, και φυσικό αέριο ή την ηλεκτροπαραγωγή. Τα
ερωτήματα αυτά διαμορφώνονται τόσο από τους απλούς καταναλωτές, νοικοκυριά,
επαγγελματίες, μικρές επιχειρήσεις όσο και από τη βιομηχανία και εν τέλει από
τους ίδιους τους αρμόδιους κρατικούς φορείς. Με την προοπτική μίας επικειμένης
αποχώρησης μας από την ευρωζώνη και την υιοθέτηση της δραχμής ή κάποιου άλλου
νομίσματος, περισσότερο βέβαιη όσο ποτέ άλλοτε, η αγωνία και αβεβαιότητα για
την επόμενη ημέρα είναι ιδιαίτερα έκδηλη.
Έτσι στην σημερινή μεταβατική περίοδο μέχρι
το δημοψήφισμα είτε την χρονική περίοδο αμέσως μετά, όποιο και αν είναι το
αποτέλεσμα, είναι απόλυτα βέβαιο ότι θα παρατηρηθούν ελλείψεις στα καύσιμα, έστω
και τεχνητές, καθώς η αβεβαιότητα θα σπρώχνει τους καταναλωτές σε
αποθεματοποίηση ενώ θα πρέπει να αναμένουμε και φαινόμενα κερδοσκοπίας στην
αντλία. Και όπως εξηγούμε στο σημερινό κύριο άρθρο μας
«Κρίσιμος ο Ρόλος της Ενέργειας στην Μετάβαση στο Νέο Καθεστώς» μπορεί
να μην υπάρξουν ελλείψεις στον ενεργειακό ανεφοδιασμό της χώρας όμως το κλίμα
πανικού που έχει ενσκύψει, και μάλλον θα χειροτερέψει, αλλά και η έλλειψη
ρευστότητας από την πλειοψηφία των καταναλωτών θα διαμορφώσει μία μάλλον ασταθή
κατάσταση στην αγορά ενέργειας με κύριο χαρακτηριστικό την μείωση της
κατανάλωσης σε ηλεκτρικό, πετρελαιοειδή και φυσικό αέριο. Εντείνοντας έτσι την
κρίση στην αγορά από την συνεχιζόμενη υποχώρηση στην κατανάλωση (βλέπε άρθρο
μας με τίτλο
«Σε Νέα Χαμηλά Επίπεδα η
Κατανάλωση Πετρελαίου και Φυσικού Αερίου στην Ελλάδα», 19/6/2015).
Με την ενέργεια να αποτελεί μία από τις
βασικές συνιστώσες στην οικονομία μιας χώρας- μερικοί την εξομοίωναν με ότι
είναι το αίμα στον ανθρώπινο οργανισμό- η ελεύθερη και συνεχής παροχή της σε
ένα λίαν ασταθές οικονομικό περιβάλλον, είναι λογικό να απασχολεί τις
επιχειρήσεις αλλά και τα νοικοκυριά ιδιαίτερα στις μεγαλουπόλεις. Για τους
λόγους που αναφέραμε ανωτέρω τόσο κατά την περίοδο επιβολής
capital
controls,
όσο και στην τελική φάση αποχώρησης από το ευρώ, δεν προβλέπεται να ξεμείνουμε
από πετρέλαιο, φυσικό αέριο και ηλεκτρισμό. Αυτό όμως που θα βιώσουμε θα είναι
μία απότομη και όχι ευχάριστη αλλαγή στον τρόπο ζωής μας με μία αίσθηση νέκρας
στα τόσο ενεργειακώς εξαρτημένα αστικά κέντρα. Με την υποτιθέμενη «ενεργειακή
φτώχεια», που τόσο προπαγανδιστικά υποστηρίζει ο υπουργός Π. Λαφαζάνης ότι
επικρατεί σήμερα στην Ελλάδα, να φαντάζει ως παράδεισος. Η πραγματική
ενεργειακή φτώχεια δεν θα αργήσει, και είναι σίγουρο ότι θα ακολουθήσει καθώς
θα αποσταθεροποιείται περαιτέρω η οικονομία.
Γι αυτό η μεγάλη πρόκληση από εδώ και
εμπρός για το κράτος και τις επιχειρήσεις, ιδιαίτερα τους μεγάλους ομίλους του
ενεργειακού τομέα, θα είναι η εξασφάλιση πρώτων υλών από τους προμηθευτές τους
στο εξωτερικό σε ανταγωνιστικές τιμές (βλέπε αργό πετρέλαιο και φυσικό αέριο).
Για την ηλεκτροπαραγωγή, όπου η χώρα διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα λόγω του
εγχώριου λιγνίτη (που πολλοί δήθεν περιβαλλοντολόγοι με μεγάλη ελαφρότητα
θέλουν να δουν να καταργείται) των υδατοπτώσεων αλλά των ΑΠΕ (αιολικά και
φωτοβολταϊκά) το μεγάλο στοίχημα θα είναι η αδιάλειπτη παραγωγή και διανομή με παράλληλη
συμπίεση του κόστους, ώστε να υπάρξει ουσιαστική μείωση στα τιμολόγια, οικιακά
και βιομηχανικά. Ακόμη η ΔΕΗ θα πρέπει να δώσει πραγματική μάχη για να
εξισορροπήσει τα οικονομικά της και σε βάθος χρόνου να μπορέσει να μειώσει τις
επισφάλειες από τους απλήρωτους λογαριασμούς. Σε κάθε περίπτωση, οι επόμενες
εβδομάδες εάν όχι οι επόμενοι μήνες θα είναι μία ιδιαίτερα σκληρή περίοδος για
την ενεργειακή αγορά θέτοντας σε μεγάλη δοκιμασία επιχειρήσεις και καταναλωτές.