Της Σοφίας Σκουλικάρη
Παράγοντες πιο ολέθριοι ακόμα και από τον τυφώνα «Κατρίνα» αποδείχθηκαν για τις τιμές του μαύρου χρυσού η ένταση στη Μέση Ανατολή με αφορμή το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και τα προβλήματα στις εξαγωγές της Νιγηρίας. Χθες, στις 17.18 ώρα Γκρίνουιτς, στην αγορά του Λονδίνου, η τιμή του Brent κατέγραψε νέο ιστορικό ρεκόρ, στα 68,93 δολάρια το βαρέλι, καταρρίπτοντας εκείνο των 68,89 δολαρίων που είχε φθάσει στις 30 Αυγούστου, όταν ο τυφώνας χτύπησε τις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις του Κόλπου του Μεξικού. Στη Νέα Υόρκη, η τιμή του αργού διαμορφωνόταν στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 10 εβδομάδων, στα 68,70 δολάρια το βαρέλι, με άνοδο άνω του 1,31%.
Η τιμή του πετρελαίου έχει αυξηθεί κατά 11% από τις αρχές του έτους, συνεχίζοντας το ράλι που ξεκίνησε από τις αρχές του 2002, στα 20 δολάρια το βαρέλι. Εκτός από την υπόθεση του Ιράν, η αβεβαιότητα για την προσφορά της πλούσιας σε πετρέλαιο Νιγηρίας και τη «μοίρα» των περίπου 500.000 βαρελιών υψηλής ποιότητας ημερησίως, των οποίων η παραγωγή έχει διακοπεί από τον Φεβρουάριο λόγω των επιθέσεων ανταρτών στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της χώρας, στηρίζουν τις τιμές. Η Royal Dutch Shell, που εκμεταλλεύεται περίπου το 90% της απολεσθείσας νιγηριανής παραγωγής, ούτε χθες βρισκόταν σε θέση να δώσει ένα χρονοδιάγραμμα για την επανέναρξη παραγωγής των 115.000 βαρελιών ημερησίως στην πετρελαιοπηγή ΕΑ της. Και οι αναλυτές εκτιμούν πως τα 340.000 βαρέλια που παράγει η παράκτια πετρελαιοπηγή Φορκάντος της ίδιας εταιρείας προφανώς θα λείψουν από την αγορά κάποιο καιρό ακόμα. Η απώλεια νιγηριανού πετρελαίου εκτιμάται, εν ολίγοις, ότι θα συνεχισθεί και κατά τη θερινή περίοδο, όταν κατά παράδοση η ζήτηση για βενζίνη φθάνει στο αποκορύφωμά της στις ΗΠΑ, υπ’ αριθμόν 1 καταναλώτρια χώρα του κόσμου.
Στις ΗΠΑ, άλλωστε, η τιμή της βενζίνης ήδη οδεύει προς το ιστορικό για τη χώρα αυτή ρεκόρ των 3,07 δολαρίων το γαλόνι (υπενθυμίζεται ότι η «Κατρίνα» ώθησε για πρώτη φορά τη μέση τιμή της βενζίνης άνω των 3 δολαρίων). Η βενζίνη κινείται σήμερα κατά μέσον όρο στα επίπεδα των 2,59 δολαρίων στα πρατήρια, κινούμενη ανοδικά λόγω του υψηλού κόστους του αργού, της έλλειψης επάρκειας στα διυλιστήρια και των αλλαγών στους κανόνες περιεκτικότητας της βενζίνης σε θείο.
Όπως επισημαίνουν οι αναλυτές, «αν δεν αυξηθεί η παραγωγική δυνατότητα των διυλιστηρίων, θα υπάρξουν ελλείψεις στην αγορά» με την έλευση του θέρους και την εκτίναξη της ζήτησης. Παρ’ όλα αυτά, την ίδια ώρα, το 2006 λήγει η τριετής περίοδος μετάβασης στους αυστηρότερους κανόνες που θα διέπουν την περιεκτικότητα της βενζίνης σε θείο, όπως επιτάσσει η αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος. Τα αμερικανικά διυλιστήρια έχουν ήδη δαπανήσει περί τα 8 δισ. δολάρια σε εξοπλισμό για την παραγωγή βενζίνης χαμηλότερης περιεκτικότητας και αντίστοιχο ποσό για εγκαταστάσεις μείωσης του θείου στο ντίζελ. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τον Τζόελ Μάνες, αντιπρόεδρο της Sunoco, ιδιοκτήτριας πέντε διυλιστηρίων, «ό,τι και να κάνουμε περιπλέκει την κατάσταση και γίνεται άλλη μια αφορμή για προβλήματα». Όπως παραδέχονται οι αναλυτές, οι προετοιμασίες για την παραγωγή καυσίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε θείο απορροφούν κεφάλαια που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην αύξηση της παραγωγικής δυνατότητας.
(Καθημερινή, 11/4/06)