Στο Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (πρώτο τμήμα) εκδικάζεται σήμερα το πρωί η υπόθεση της αποκλειστικής πρόσβασης της ΔΕΗ στην αγορά προμήθειας λιγνίτη.
Η υπόθεση αυτή είναι σε εξέλιξη από το 2003, όταν είχε γίνει ανώνυμη καταγγελία ιδιώτη στην Κομισιόν. Εφόσον η απόφαση, που θα ανακοινωθεί μέσα στους επόμενους μήνες, είναι καταδικαστική για τη ΔΕΗ, τότε θα οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στην εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού, καθώς και τρίτες εταιρείες θα αποκτήσουν πρόσβαση στα λιγνιτικά αποθέματα, ενισχύοντας έτσι τον ανταγωνισμό στην αγορά χονδρικής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
Υπενθυμίζεται ότι το Ελληνικό Δημόσιο παραχώρησε στη ΔΕΗ δικαιώματα αναζήτησης και εκμετάλλευσης του λιγνίτη για ορυχεία των οποίων τα αποθέματα ανέρχονται σε περίπου 2.200 εκατομμύρια τόνους. Περίπου 85 εκατομμύρια τόνοι αποθεμάτων ανήκουν σε ιδιώτες και περίπου 220 εκατομμύρια τόνοι αποθεμάτων είναι δημόσια κοιτάσματα και αποτελούν αντικείμενο αναζήτησης και εκμετάλλευσης από ιδιώτες, ανεφοδιάζουν όμως μερικώς τους σταθμούς της ΔΕΗ. Επομένως, κανένα δικαίωμα εκμετάλλευσης δεν έχει ακόμη παραχωρηθεί επί περίπου 2.000 εκατομμυρίων τόνων αποθεμάτων λιγνίτη στην Ελλάδα.
Στις 20 Σεπτεμβρίου 2012, το Δικαστήριο είχε εκδώσει ευνοϊκή απόφαση υπέρ της ΔΕΗ, στην οποία είχε απορρίψει τους ισχυρισμούς της Κομισιόν ότι υπάρχει κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στις αγορές λιγνίτη και χονδρικής προμήθειας, δηλαδή ότι υπήρξε παράβαση του άρθρου 86, παράγραφος 1, ΕΚ, σε συνδυασμό με το άρθρο 82 ΕΚ.
Ωστόσο, στις 17 Ιουλίου 2004 το Δικαστήριο έκανε δεκτές τις αιτήσεις αναίρεσης της Κομισιόν επί της συγκεκριμένης απόφασης και αποφάσισε την αναπομπή της υπόθεσης ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ.
Η δικαστική εξέλιξη της υπόθεσης έχει μεγάλη σημασία τόσο για το άνοιγμα της αγοράς λιγνίτη στη χώρα μας, την ίδια ώρα που είναι σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης με τους θεσμούς για τις δημοπρασίες τύπου ΝΟΜΕ και ενώ τα σενάρια για τη «μικρή ΔΕΗ» επανέρχονται κατά καιρούς στο προσκήνιο.
Η στρατηγική της ΔΕΗ
Από την πλευρά της, η ΔΕΗ έχει ξεκινήσει συζητήσεις με ξένες εταιρείες, κυρίως την ιταλική Edison, αλλά και εγχώριες, όπως τα Ελληνικά Πετρέλαια, για τη δημιουργία κοινοπρακτικών σχημάτων, ώστε να προσαρμοστεί στις μνημονιακές υποχρεώσεις για μείωση του μεριδίου της στην αγορά, καθώς και στις επιπτώσεις από την -πολύ πιθανή- καταδικαστική απόφαση του Ευρωδικαστηρίου.
Ο επικεφαλής της ΔΕΗ Μ. Παναγιωτάκης έχει τονίσει πως βασική επιδίωξη της Επιχείρησης είναι η κατασκευή της δεύτερης μονάδας στη Φλώρινα (Μελίτη ΙΙ) να γίνει σε σύμπραξη με κάποιον ευρωπαϊκό οίκο που θα αναλάβει να ανεγείρει την μονάδα και θα μετέχει μαζί με τη ΔΕΗ στη διαχείριση της μονάδας, ενώ ανοικτό είναι και το ενδεχόμενο εμπλοκής ιδιώτη επενδυτή στην περιβαλλοντική αναβάθμιση του ΑΗΣ Αμυνταίου - Φιλώτα.
Σημειώνεται πάντως, πως οι υποψήφιοι εταίροι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν πρόσβαση και στην υδροηλεκτρική παραγωγή της ΔΕΗ.
Σε κάθε περίπτωση, είναι μία περίπλοκη συμφωνία, το αίσιο τέλος της οποίας δεν είναι δεδομένο. Πρόκειται, όμως, ουσιαστικά για μονόδρομο, προκειμένου η Επιχείριση να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της νέας πραγματικότητας με τις λιγότερες δυνατές απώλειες και παράλληλα να βελτιωθούν οι συνθήκες ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.