Της Σοφίας Σκουλικάρη
«Λήξη συναγερμού» μοιάζει να σημαίνει, έστω και προσωρινά, η συμφωνία στην οποία κατέληξαν Ρωσία και Ουκρανία για τις τιμές του φυσικού αερίου. Η κρατική ουκρανική εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου Naftogaz Ukrainy ανακοίνωσε χθες ότι συμφώνησε με την προμηθεύτριά της Gazprom να διατηρηθούν οι τιμές σταθερές ώς τα τέλη του έτους. Αν αυτό επιβεβαιωθεί και από τον ρωσικό κολοσσό, ίσως αποτελέσει εγγύηση για την ασφάλεια της προσφοράς φυσικού αερίου στην Ευρώπη το 2006. Δεν ισχύει, όμως, το ίδιο και για το 2007, έτος για το οποίο τόσο η Ρωσία όσο και το Τουρκμενιστάν –δεύτερος μεγαλύτερος προμηθευτής φυσικού αερίου της Ουκρανίας– ζητούν αυξήσεις. Η Ουκρανία είχε συμφωνήσει τον Ιανουάριο σε σχεδόν διπλασιασμό των χαμηλών τιμών που πλήρωνε στη Ρωσία για προμήθεια φυσικού αερίου, πυροδοτώντας μια σύντομη σε διάρκεια κρίση, που όμως προκάλεσε στην Ευρώπη κύμα ανησυχίας για την ασφάλεια της προσφοράς (η Gazprom διακινεί ώς και το 80% των εξαγωγών φυσικού αερίου της στην Ευρώπη μέσω της ουκρανικής επικράτειας). Όπως διευκρίνισε ο νεοδιορισθείς επικεφαλής της Naftogaz, Ολεξάντερ Μπολκίσεφ, η ουκρανική κυβέρνηση κατόρθωσε να άρει τις αντιρρήσεις της Gazprom, η οποία επέμενε σε αύξηση των τιμών από το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. Ο αξιωματούχος επιφυλάχθηκε για το 2007, τονίζοντας ότι «όλα θα εξαρτηθούν από τις διαπραγματεύσεις».
Νέος γύρος συνομιλιών
Ο κ. Μπολκίσεφ τόνισε ότι η συμφωνία επετεύχθη χάρη στην απόφαση να επιτραπεί στη ρωσοουκρανική Ukrgazenergo –την οποία ίδρυσαν η Naftogaz και η RosUkrEnergo, εταιρεία ελεγχόμενη από την Gazprom και δύο Ουκρανούς επιχειρηματίες– να επιβλέπει τη διανομή φυσικού αερίου στις ουκρανικές βιομηχανίες. Αποκάλυψε επίσης ότι οι δύο χώρες ξεκίνησαν επίσης νέο γύρο συνομιλιών για τη δημιουργία διεθνούς κοινοπραξίας διαχείρισης αγωγών φυσικού αερίου. Η Gazprom καταβάλλει σταθερά προσπάθειες διασφάλισης του ελέγχου επί των αγωγών, κάτι που η Ουκρανία αρνείται.
Συμφωνία Gazprom - E. ON
Με επιτυχία, πάντως, αρχίζουν να στέφονται οι προσπάθειες της Gazprom να αποκτήσει πιο άμεση πρόσβαση στον ευρωπαϊκό κλάδο διανομής. Χθες, δύο ημέρες πριν από τη σύνοδο κορυφής των «Οκτώ» πλέον ανεπτυγμένων χωρών του κόσμου στη Ρωσία –μια σύνοδο που θα επικεντρωθεί ακριβώς στο θέμα της ενεργειακής ασφάλειας– η γερμανική ενεργειακή E. ON ανακοίνωσε την υπογραφή συμφωνίας συνεκμετάλλευσης πηγής φυσικού αερίου στη Σιβηρία, από κοινού με το ρωσικό μονοπώλιο. Η Ε. ΟΝ αποκτά μερίδιο 25% μείον μία μετοχή στην τεράστια πηγή Γιούζνο-Ρούσκογιε. Και η Gazprom, ως αντάλλαγμα, θα συμμετάσχει κατά 50% μείον μία μετοχή στις εταιρείες φυσικού αερίου της Ε. ΟΝ στην Ουγγαρία, Ε. ΟΝ Foeldgaz Storage και E. ON Foeldgaz Trade, καθώς και κατά 25% συν μια μετοχή στην προμηθεύτρια ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου E. ON Hungaria, ενώ υπάρχει προοπτική συνεργασίας σε δύο ευρωπαϊκά προγράμματα σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Οι συμμετοχές αυτές θα πρέπει να εγκριθούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις αρμόδιες αρχές της Ουγγαρίας.
Το ύψος της συμφωνίας δεν κοινοποιήθηκε, καθώς πρόκειται για ανταλλαγή μεριδίων. Όμως, οι αναλυτές χαρακτηρίζουν την εξέλιξη «θετική για αμφότερες τις πλευρές». Σύμφωνα με την Ε. ΟΝ, ο όγκος που αναλογεί στη συμμετοχή της στο Γιούζνο Ρούσκογιε και σε υπάρχουσες πηγές της Βόρειας Θάλασσας ανέρχεται περίπου στο 15% της ποσότητας που διανέμει η –επίσης δική της– ηγέτιδα της αγοράς φυσικού αερίου της Γερμανίας, E. ON-Ruhrgas. Η παραγωγή του Γιούζνο Ρούσκογιε θα ξεκινήσει το 2007 και θα φθάνει τα 25 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, ποσότητα ικανή να καλύψει το 25% της ζήτησης στη Βρετανία, υπ’ αριθμόν 1 ευρωπαϊκή αγορά. Η E. ON αναζητεί επιπλέον συμμετοχές σε πηγές φυσικού αερίου της Gazprom.
(Καθημερινή, 14/7/06)