Ξεπαγώνει, μετά από χρόνια, ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα το οποίο προωθούσε το μοντέλο της «Πράσινης Ανάπτυξης», καθώς και του
μηδενικού ισοζυγίου ενέργειας και εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, σε μικρούς οικισμούς της χώρας (κάτω των 1.000 κατοίκων).
Είχε προκηρυχτεί στο πλαίσιο του προηγούμενου ΕΣΠΑ αλλά, παρά τη θετική αξιολόγηση προτάσεων και την επικύρωσή τους, ουδέποτε προχώρησε. Πρόκειται για τη δράση «Πράσινες Αγροτικές και Νησιωτικές Κοινότητες – Νέο Πρότυπο Ανάπτυξης» του επιχειρησιακού προγράμματος «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2007=2013», το οποίο τότε είχε προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπέβαλε εκ νέου πρόταση στο επιχειρησιακό πρόγραμμα Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΥΜΕΠΕΡΑΑ), στο πλαίσιο της διαδικασίας εξειδίκευσης των επιχειρησιακών προγραμμάτων 2014 – 2020 για την υλοποίηση της δράσης, η οποία εγκρίθηκε από την επιτροπή παρακολούθησης του επιχειρησιακού προγράμματος τον περασμένο Αύγουστο.
Ο αρχικός διαθέσιμος προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται πλέον σε 13 εκατ. ευρώ (δημόσια δαπάνη). Η δράση αφορά στην υλοποίηση πρότυπων έργων αξιοποίησης ΑΠΕ (Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας) και δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε υφιστάμενα δημόσια κτίρια με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, ενθάρρυνση και διάδοση της χρήσης ΑΠΕ μέσα από πρότυπα επιδεικτικά έργα, μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και μείωση των εκπομπών των αερίων που προκαλούν την κλιματική αλλαγή.
Η σχετική πρόσκληση από την αρμόδια ειδική υπηρεσία διαχείρισης του ΕΠ ΥΜΕΠΕΡΑΑ εκτιμάται ότι θα εκδοθεί εντός του καλοκαιριού. Θα μπορούν να υποβάλλουν προτάσεις όσοι δήμοι είναι επιλέξιμοι και έχουν ώριμες προτάσεις, ανεξαρτήτως εάν είχαν υποβάλλει αίτηση στη δράση της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου.
Στο αρχικό πρόγραμμα φορέας διαχείρισης ήταν το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) και το ενδιαφέρον ήταν μεγάλο καθώς είχαν υποβληθεί 48 προτάσεις. Μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης, είχε εκδοθεί η απόφαση επικύρωσης αποτελεσμάτων η οποία είχε κρίνει θετικά επτά προτάσεις προϋπολογισμού 35,9 εκατ. ευρώ. Αυτές αφορούσαν τους δήμους Σερρών, Σερβίων – Βελβεντού, Φαρσάλων, Σητείας, Νισύρου, Νεστορίου και Μαλεβιζίου. Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και της έκδοσης της σχετικής απόφασης ακολούθησαν οι διαδικασίες ένταξης των εν λόγω έργων μεταξύ των δικαιούχων και του ενδιάμεσου φορέα διαχείρισης, δηλαδή του ΚΑΠΕ. ΄
Όμως, ανεστάλησαν όλες οι διαδικασίες εντάξεων έργων καθώς και η υπογραφή συμβάσεων, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων που θα συμφωνούσαν με την ΕΕ, βάσει εγκυκλίου που εξέδωσε το υπουργείο Ανάπτυξης με τις «Οδηγίες διαχείρισης για τα έτη 2013 -2015 και προετοιμασία κλεισίματος/αναθεώρηση 2013 των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ - Κλείσιμο ΟΠΣ σε νέες εντάσεις έργων»
Το Πρόγραμμα "Πράσινες Αγροτικές και Νησιωτικές Κοινότητες – Νέο Πρότυπο Ανάπτυξης"
επιδιώκει την υλοποίηση ενός
νέου πρότυπου πράσινης ανάπτυξης που θα δίνει προοπτικές στην τοπική οικονομία των μικρών κοινοτήτων. Έχει ως στόχο, μεταξύ άλλων:
- Τη συμβολή στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και στην επίτευξη των εθνικών και ευρωπαϊκών στόχων για την προστασία του περιβάλλοντος.
- Την εξοικονόμηση ενέργειας στα δημόσια κτίρια και στις κατοικίες, κατά τη θερινή και χειμερινή περίοδο.
- Τη βελτίωση των Θερμικών, Οπτικών και Περιβαλλοντικών Συνθηκών στα δημόσια κτίρια και στις κατοικίες.
- Τη βελτίωση του μικροκλίματος της ευρύτερης περιοχής στην οποία εντάσσονται τα κτίρια των παρεμβάσεων.
- Την ενίσχυση της δυναμικότητας για παραγωγή ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
- Την υλοποίηση εγκαταστάσεων αφαλάτωσης νερού με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών ενέργειας.
Η δημιουργία μιας Πράσινης Αγροτικής ή Νησιωτικής «Κοινότητας» μπορεί να γίνει με την υλοποίηση παρεμβάσεων, όπως εξοικονόμηση ενέργειας, ενεργειακή αναβάθμιση κελύφους και εξοπλισμού κτιρίων, κάλυψη θερμικών – ψυκτικών φορτίων κτιρίων από ΑΠΕ, εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ, αντικατάσταση δημοτικού στόλου οχημάτων με οχήματα ηλεκτροκίνησης, με χρήση ΑΠΕ, αποθήκευση περίσσειας ενέργειας από ΑΠΕ, αφαλάτωση με χρήση ΑΠΕ, ηλεκτροπαραγωγή από ΑΠΕ κλπ.