Οι συνεχείς παλινωδίες και κωλυσιεργίες της κυβέρνησης οδήγησαν στο πάγωμα των ευρωπαϊκών κονδυλίων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων, τονίζουν σε ερώτηση για τις καθυστερήσεις στην προκήρυξη του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ κατ' οίκον», που κατέθεσαν στη Βουλή ο τομεάρχης Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής της ΝΔ Κώστας Σκρέκας και η τομεάρχης Οικονομίας και Ανάπτυξης Ντόρα Μπακογιάννη, την οποία συνυπέγραψαν 40 βουλευτές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Όπως επισημαίνεται μεταξύ άλλων στην ερώτηση, το κόστος από την καθυστέρηση για τα νοικοκυριά και την οικονομία είναι τεράστιο, δεδομένου ότι το 89% των κατοικιών δε διαθέτει ικανή θερμομόνωση και χιλιάδες πολίτες δε θα καταφέρουν να μειώσουν τη δαπάνη για θέρμανση και ψύξη.
Παράλληλα, υπογραμμίζουν, θα συνεχιστεί και το «πάγωμα» στον κλάδο της οικοδομής και στα συνδεδεμένα με αυτόν επαγγέλματα και επιχειρήσεις που τόσο έχουν πληγεί στα χρόνια της κρίσης, καθώς με τους πόρους του προγράμματος θα μπορούσαν να αναζωογονηθούν, να δώσουν απασχόληση και να συνεισφέρουν στην οικονομία.
Αναλυτικά, στο κείμενο της ερώτησης αναφέρεται ότι:
"Τεράστιο το κόστος για τα νοικοκυριά και την ελληνική οικονομία από την καθυστέρηση στην έναρξη του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ κατ' οίκον ΙΙ», του ΣΕΣ 2014-2020, για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών. Το κόστος της μη έγκαιρης ενεργοποίησης του προγράμματος προκύπτει, αφενός, από το γεγονός ότι χιλιάδες πολίτες δεν μπορούν να επιδοτηθούν ώστε να αναβαθμίσουν ενεργειακά τα σπίτια τους και να μειώσουν έτσι τη δαπάνη για θέρμανση και ψύξη, δεδομένου ότι το 89% των κατοικιών δε διαθέτει ικανή θερμομόνωση, και αφετέρου, από το «πάγωμα» στον κλάδο της οικοδομής και τα συνδεδεμένα με αυτόν επαγγέλματα και επιχειρήσεις, που έχουν πληγεί στα χρόνια της κρίσης και με τους πόρους αυτούς θα μπορούσαν να αναζωογονηθούν, να δώσουν απασχόληση και να συνεισφέρουν στην Εθνική οικονομία.
Ειδικότερα, το πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ' οίκον ΙΙ» συνολικού προϋπολογισμού 500 εκατ. ευρώ, θα κάλυπτε την ανάγκη για βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε έως και 40.000 κατοικίες. Παράλληλα, μέσω του Ταμείου Εξοικονομώ ΙΙ, προϋπολογισμού 68 εκατ. ευρώ, θα δίνονταν η δυνατότητα ακόμη και σε ιδιοκτήτες με χαμηλά εισοδήματα να ενταχθούν στο πρόγραμμα, συμβάλλοντας έτσι και στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας που πλήττει βάναυσα την Ελληνική κοινωνία.
Αντί αυτού, η Κυβέρνηση κωλυσιεργεί και χρονοτριβεί επί δυόμιση χρόνια, καθώς από τον Φεβρουάριο του 2015 έως τον Ιούνιο του 2017 γίνεται συνεχώς λόγος για τον ανασχεδιασμό, την αναθεώρηση και βελτίωση του ιδιαίτερα επιτυχούς προγράμματος «Εξοικονομώ κατ' οίκον» του ΕΣΠΑ 2007-2013 και η έναρξη του νέου Εξοικονομώ μετατίθεται συστηματικά. Μόνο στο τελευταίο εννεάμηνο, τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη άλλαξαν αρκετές φορές την ημερομηνία έναρξης του προγράμματος όπως φαίνεται από δηλώσεις τους, απαντήσεις σε ερωτήσεις κοινοβουλευτικού ελέγχου και δημοσιεύματα:
- Στις 17-10-2016 ο Υφυπουργός Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, κ. Χαρίτσης, μιλώντας σε εκδήλωση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη επεσήμανε πως ως το τέλος του 2016 θα έχει ενεργοποιηθεί το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ' οίκον», από το οποίο θα κινητοποιηθούν συνολικά σχεδόν 500 εκατ. ευρώ.
- Τον Φεβρουάριο του 2017 δημοσιεύματα του ενεργειακού τύπου κάνουν λόγο για έναρξη του προγράμματος στο α΄ τρίμηνο του 2017, ενώ ο Αν. Υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης κ. Χαρίτσης, στο πλαίσιο εκδήλωσης του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, τοποθετεί την προκήρυξη του νέου Εξοικονομώ εντός του Μαρτίου 2017 και παρουσιάζει το Ταμείο Εξοικονομώ ΙΙ.
- Αρχές Μαρτίου 2017, σε απάντηση ερώτησης κοινοβουλευτικού ελέγχου της Βουλευτού της ΝΔ κας Ντόρας Μπακογιάννη, ο κ. Χαρίτσης σημείωσε πως «το νέο πρόγραμμα θα ξεκινήσει άμεσα, μέσα στους επόμενους δύο μήνες» δηλ. έως το τέλος Απριλίου 2017.
- Την ίδια στιγμή, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταθάκης απαντά «Ο σχεδιασμός του νέου Προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ' Οίκον» για την Προγραμματική Περίοδο 2014 - 2020 βρίσκεται σε στάδιο ολοκλήρωσης και έχουν δρομολογηθεί οι απαιτούμενες ενέργειες για την προκήρυξη του, η οποία αναμένεται εντός του α' εξαμήνου του 2017».
- Στις 19-5-2017, ο Γενικός Γραμματέας Δημόσιων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, κ. Κορκολής, κατά την ομιλία του στην ημερίδα «Κυκλική Οικονομία: Δημιουργώντας Αξία», σημείωσε πως εντός του επόμενου τριμήνου αναμένεται η προκήρυξη του νέου προγράμματος «Εξοικονομώ Κατ' Οίκον». Δηλ. έως το τέλος Αυγούστου 2017.
- Στη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός επισκεπτόμενος το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στις 24-5-2017, αναφερόμενος στο νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ», είπε πως θα ξεκινήσει μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, και θα αφορά ιδιωτικά και δημόσια κτήρια αλλά και τον κλάδο των μεταφορών.
Η κατάσταση σήμερα, λιγότερο από μισό μήνα πριν την εκπνοή και του α' εξαμήνου του 2017, είναι αποκαρδιωτική. Τα σημάδια για χρονική μετατόπιση εντός ή και μετά του γ' τριμήνου του 2017 είναι πλέον ορατά, καθώς οι αρμόδιοι δε φρόντισαν να αναθεωρήσουν εγκαίρως τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων (ΚΕΝΑΚ). Η αναθεώρηση του εν λόγω Κανονισμού είναι «αιρεσιμότητα» στο ΣΕΣ 2014-2020, αποτελεί δηλαδή προϋπόθεση προκειμένου να διατεθούν ευρωπαϊκοί πόροι για την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων. Εν αναμονή της έγκρισης και δημοσίευσης του αναθεωρημένου ΚΕΝΑΚ, υφίσταται πάγωμα των σχετικών με την ενεργειακή αποδοτικότητα κονδυλίων.
Η διαδικασία αυτή δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το φθινόπωρο, ενώ ακόμη και αν προκηρυσσόταν το πρόγραμμα αρχές Σεπτέμβρη, θα απαιτούνταν περίπου 3 μήνες για να αρχίσει να κινείται η διαδικασία. Είναι γνωστό όμως ότι οι οικοδομικές εργασίες στην κλίμακα της ανακαίνισης κατοικιών σχεδόν σταματούν κατά τους χειμερινούς μήνες. Με βάση αυτά τα δεδομένα, το πρόγραμμα φαίνεται να μετατίθεται στην καλύτερη περίπτωση για τις αρχές του 2018 και τα νοικοκυριά και οι επαγγελματίες του οικοδομικού κλάδου να αναθερμαίνονται από την Άνοιξη του 2018 και μετά. Δεδομένου ότι πρόκειται για ένα πρόγραμμα που αφορά στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος της χώρας, η καθυστέρηση στην έναρξή του κρατά την Ελλάδα πίσω και ως προς το πλαίσιο και τους στόχους για την ενεργειακή απόδοση (Οδηγία 2010/27/ΕΕ).
Έτσι, οι πολίτες παραμένουν σε ομηρία και ξεκρέμαστοι αναμένουν την έναρξη του προγράμματος.
Ως εκ τούτου, ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
- Γιατί τόση καθυστέρηση στην εκπλήρωση της αιρεσιμότητας για αναθεώρηση του ΚΕΝΑΚ; Πότε αναμένεται να εγκριθεί και τεθεί σε εφαρμογή ο αναθεωρημένος ΚΕΝΑΚ;
- Ποιο το πραγματικό χρονοδιάγραμμα για την έναρξη του Εξοικονομώ κατ΄ οίκον ΙΙ; Πότε αναμένεται η έκδοση πρόσκλησης, ποια τα περιθώρια υποβολής αιτήσεων και οι χρόνοι για την ένταξη στο πρόγραμμα των σχετικών δράσεων;
- Ποιες οι ενέργειες σας έως σήμερα για την ίδρυση του Ταμείου Εξοικονομώ ΙΙ, προϋπολογισμού 68 εκατ. ευρώ, που θα στηρίξει ιδιοκτήτες με χαμηλά εισοδήματα;
- Ποιο το εκτιμώμενο κόστος για την Ελληνική Οικονομία και τους πολίτες από την καθυστέρηση της έναρξης του Εξοικονομώ κατ΄ οίκον ΙΙ;»