Το VIRGO, το
ευρωπαϊκό παρατηρητήριο βαρυτικών κυμάτων που βρίσκεται στην Ιταλία,
τέθηκε ξανά σε λειτουργία μετά την αναβάθμισή του, ενώνοντας πλέον τις
δυνάμεις του με τους δύο παρόμοιους ανιχνευτές βαρυτικών κυμάτων LIGO
στις ΗΠΑ. Η αναβάθμιση, κόστους 24 εκατ. δολαρίων, δίνει στο VIRGO νέες
δυνατότητες ανίχνευσης των ανεπαίσθητων «ρυτιδώσεων» που προκαλούν στον
χωροχρόνο τα κύματα της βαρύτητας, τα οποία γεννιούνται από κατακλυσμικά
συμβάντα στο διάστημα, όπως η συγχώνευση δύο μαύρων οπών.
Η πρώτη ανίχνευση τέτοιων κυμάτων είχε γίνει το 2015 από το
αμερικανικό LIGO, το οποίο πρόσφατα έκανε τη δική του αναβάθμιση κόστους
205 εκατ. δολαρίων. Όπως και το LIGO, το VIRGO, που βρίσκεται κοντά
στην Πίζα και είχε κάνει τις πρώτες παρατηρήσεις του το 2007, διαθέτει
ένα συμβολόμετρο λέιζερ σε σχήμα ορθής γωνίας, με κάθε πλευρά του να
έχει μήκος τριών χιλιομέτρων, έναντι τεσσάρων χιλιομέτρων που είναι οι
πλευρές των ανιχνευτών LIGO, πράγμα που καθιστά το ευρωπαϊκό
παρατηρητήριο λιγότερο ευαίσθητο.
Η ύπαρξη τριών πλέον επίγειων ανιχνευτών βαρυτικών κυμάτων (δύο του
LIGO και ένας του VIRGO) θα επιστρέψει στους επιστήμονες -μέσω του
τριγωνισμού των σημάτων από το διάστημα- να υπολογίζουν πλέον με
ακρίβεια την πηγή προέλευσης των βαρυτικών κυμάτων, ώστε να στρέφουν στη
συνέχεια προς τα εκεί τα μεγάλα συμβατικά τηλεσκόπια.