Η Nord Stream 2, θυγατρική του ρωσικού γίγαντα Gazprom, ζήτησε δύο
άδειες από τη φινλανδική κυβέρνηση για να σχεδιάσει τους δίδυμους
διεθνείς αγωγούς φυσικού αερίου μέσω της Βαλτικής Θάλασσας, μήκους 1.200
χιλιομέτρων.
Το Nord Stream 2 αποκάλυψε ότι η άδεια είναι για αγωγό μήκους 374
χλμ. που θα διασχίσει την ΑΟΖ της Φινλανδίας, που χρειάζεται τη
συγκατάθεση της φινλανδικής κυβέρνησης.
Η θέση αυτή της Φινλανδίας δικαιώνει τον Πρόεδρο της Κύπρου Νίκο
Αναστασιάδη, που είχε δηλώσει για την περίπτωση της Κύπρου: «Οι αγωγοί
είτε θα περάσουν μέσα από την Κύπρο είτε μέσα από την ΑΟΖ της. Και στις
δύο περιπτώσεις όμως απαιτείται η συναίνεση της Κυπριακής Δημοκρατίας
και η συγκατάθεσή της.»
Η θέση μου, ως ειδικού στα θέματα Δικαίου της Θάλασσας δεν έχει
βέβαια αλλάξει και όπως είχα τότε γράψει: «Οι αγωγοί για να
περάσουνμέσααπό την Κύπρο απαιτείται συναίνεση της Κύπρου. Όμως, για
να περάσουν από την ΑΟΖ της Κύπρου δεν απαιτείται συναίνεση».
Για να σιγουρευτώ, επικοινώνησα με το State Department των ΗΠΑ και
μου είπαν ότι συμφωνούν με την δική μου άποψη. Συγκεκριμένα, το UNCLOS
στο Άρθρο 79: Υποβρύχια Καλώδια και Αγωγοί στην Υφαλοκρηπίδα, αναφέρει
ξεκάθαρα: « Όλα τα κράτη έχουν δικαίωμα να τοποθετούν υποβρύχια καλώδια
και αγωγούς στην υφαλοκρηπίδα σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος
άρθρου. Επιφυλασσόμενου του δικαιώματος του να λαμβάνει πρόσφορα μέτρα
για την εξερεύνηση της υφαλοκρηπίδας, την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων
της και την πρόληψη, μείωση και έλεγχο της μόλυνσης από αγωγούς, το
παράκτιο κράτος δεν μπορεί να εμποδίζει την τοποθέτηση ή συντήρηση αυτών
των καλωδίων ή αγωγών.
Η χάραξη της πορείας για την τοποθέτηση
αυτών των σωληναγωγών πάνω στην υφαλοκρηπίδα, υπόκειται στη συναίνεση
του παράκτιου κράτους».
Αναμφίβολα, πάντως, η απόφαση της φινλανδικής κυβέρνησης φαίνεται να
δημιουργεί ένα προηγούμενο που βοηθά πάρα πολύ την κυπριακή κυβέρνηση.
Ήταν μια ξεκάθαρη δικαίωση της Κύπρου και εύχομαι να μην είναι
προσωρινή. Ο Ελβετός υπεύθυνος για την κατασκευή του αγωγού, που θα
διασχίσει την Βαλτική Θάλασσα, έχει υποβάλει αίτηση άδειας στο
Φινλανδικό Υπουργείο Οικονομικών και Απασχόλησης, ζητώντας την έγκρισή
του για τη χρήση της Φινλανδικής ΑΟΖ.
Η εταιρεία Nord Stream 2 έχει επίσης καταθέσει άδεια υδροδότησης, η
οποία είναι υποχρεωτική για την κατασκευή και τη λειτουργία του αγωγού
στα φινλανδικά ύδατα. Η εταιρεία δήλωσε: “Στη Φινλανδία, η διαδικασία
αδειοδότησης ακολουθεί την φάση εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων
(ΕΠΕ), η οποία ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο, όταν η συντονιστική αρχή
αναγνώρισε ότι η έκθεση ΕΠΕ ήταν επαρκής”.
Η Nord Stream 2 πρόσθεσε ότι άλλες διαδικασίες αδειοδότησης για το
έργο του αγωγού βρίσκονται σε εξέλιξη στη Ρωσία, τη Σουηδία, τη Δανία
και τη Γερμανία, από τα ύδατα των οποίων θα διέλθουν οι αγωγοί.
Ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2 θα προμηθεύσει φυσικό αέριο από
το ρωσικό πεδίο Bovanenkovo στη χερσόνησο Yamal και θα το παραδώσει
σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σύμφωνα με τη θυγατρική της Gazprom, το
Bovanenkovo περιέχει σχεδόν 4,9 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού
αερίου, το οποίο ισχυρίζεται ότι είναι περισσότερο από το διπλάσιο των
αποδεδειγμένων αποθεμάτων φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).
Επισημαίνει επίσης ότι ο αγωγός αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην
ενεργειακή ασφάλεια στην ΕΕ μεταφέροντας αρκετό φυσικό αέριο για να
καλύψει τις ανάγκες 26 εκατομμυρίων νοικοκυριών.
ΧΑΡΤΗΣ ΑΓΩΓΟΥ NORD STREAM
Ο παραπάνω χάρτης δείχνει την πιθανή πορεία του αγωγού Nord Stream
από τη πόλη Vyborg της Ρωσίας στη πόλη Greifswald της Γερμανίας. Θα έχει
μήκος 1.224 χλμ. και ξεκάθαρα διασχίζει την ΑΟΖ αρκετών κρατών.
Η ΑΟΖ της Φινλανδίας
Ο φινλανδικός νόμος για την ΑΟΖ τέθηκε σε ισχύ την 1η Φεβρουαρίου
2005. Η ΑΟΖ θα δώσει στη Φινλανδία καλύτερα μέσα για την προστασία του
περιβάλλοντος εκτός των φινλανδικών χωρικών υδάτων. Ο νέος νόμος
βασίζεται, φυσικά, στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της
Θάλασσας (UNCLOS). Η ΑΟΖ περιλαμβάνει ουσιαστικά την ίδια έκταση που η
Φινλανδία έχει ρυθμίσει μέχρι στιγμής με το νόμο για την ηπειρωτική
υφαλοκρηπίδα και το νόμο για την αλιευτική ζώνη.
Σύμφωνα με το UNCLOS, η AOZ δεν πρέπει να εκτείνεται πέραν των 200
ναυτικών μιλίων από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το εύρος
των χωρικών υδάτων. Για γεωγραφικούς λόγους, η Φινλανδία δεν μπόρεσε να
επεκτείνει την AOZ στο μέγιστο επιτρεπόμενο όριο και συμφώνησε στα
εξωτερικά όρια των θαλάσσιων ζωνών με τη Σουηδία, τη Ρωσία και την
Εσθονία.
Τα άλλα παράκτια κράτη της Βαλτικής έχουν ήδη δημιουργήσει τις
αποκλειστικές οικονομικές τους ζώνες. Προκειμένου να εγκατασταθούν
αγωγοί εντός της Φινλανδικής ΑΟΖ απαιτούνται δύο άδειες: η κυβερνητική
συναίνεση για τη χρήση της φινλανδικής ΑΟΖ (δικαίωμα εκμετάλλευσης)
σύμφωνα με τον φινλανδικό νόμο περί ΑΟΖ και η άδεια κατασκευής και
λειτουργίας αγωγών σύμφωνα με το νόμο περί υδάτων.
Πριν από την υποβολή των αιτήσεων αδειοδότησης, εφαρμόζεται η εθνική
διαδικασία Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΕΠΕ). Η διαδικασία ΕΠΕ
στη Φινλανδία περιλαμβάνει, επίσης, την αξιολόγηση πιθανών διασυνοριακών
επιπτώσεων.
(mignatiou.com)