Ελλάδα και Αλβανία οδεύουν προς επίτευξη συμφωνίας σε ένα πακέτο
εκκρεμών προβλημάτων , αλλά σύμφωνα με έγκυρες πηγές θα πρόκειται για
μια ετεροβαρή συμφωνία , που βεβαίως θα κριθεί συνολικά όταν
δημοσιοποιηθεί.
Οι πρωθυπουργοί Αλέξης Τσίπρας και Έντι Ράμα κατά
την συνάντησή τους στο Νταβός συμφώνησαν να καταλήξουν σε συμφωνία μέχρι
την άνοιξη καθώς τον Ιούνιο τα Τίρανα διεκδικούν μια απόφαση της ΕΕ
για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Η Αθήνα θέλει να κλείνει
μέτωπα με τις χώρες της περιοχής γιατί το βέτο είναι πλέον ανεδαφική
πολιτική πράξη, αλλά η βούληση για το κλείσιμο των μετώπων, δεν σημαίνει
ότι η Ελλάδα πρέπει να κάνει υποχωρήσεις.
Η Αλβανία φόρτωσε με πλήθος αιτημάτων και προβλημάτων την
ατζέντα των διμερών σχέσεων, η Ελλάδα κάνει παραχωρήσεις, αλλά είναι
παράλογο να διατυμπανίζει την εξέλιξη ως επιτυχία. Στην εξωτερική
πολιτική είναι θεμιτό να κλείνουν ειρηνικά τα μέτωπα , ακόμη πιο θεμιτό
όμως είναι να κλείνουν με δίκαιο τρόπο και όχι ασύμμετρο, γιατί τότε ,
στο μέλλον επανέρχονται ως απειλή. Η Αλβανία αθέτησε την υπογραφή της
στη συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες , παραβιάζει τα δικαιώματα της
μειονότητας, θέτει το λεγόμενο Τσάμικο, αναρτά αλυτρωτικούς χάρτες,
ζητά «διόρθωση» και των χερσαίων συνόρων, θέλει την έναρξη ενταξιακών
διαπραγματεύσεων, την άρση της εμπολέμου καταστάσεως.
Ωστόσο,
σύμφωνα με έγκυρες πηγές, στις δύο συναντήσεις σε επίπεδο υπουργών
εξωτερικών που πραγματοποιήθηκαν στην Κρήτη το Νοέμβριο και την Κορυτσά
τον Ιανουάριο, φαίνεται να υπάρχει προσέγγιση σε ορισμένα ζητήματα που
κατά το υπουργείο Εξωτερικών συνιστούν επιτυχή διαπραγμάτευση, που όμως
θα κριθεί στο τέλος .
Θαλάσσιες ζώνες
Πρώτο. Στο ζήτημα των
θαλασσίων ζωνών η Ελλάδα , όσο αδιανόητο και αν φαίνεται , υποχωρεί από
την υπογραφή της , αποδέχθηκε την απαίτηση των Τιράνων για νέα
διαπραγμάτευση και παραχωρεί θαλάσσια έκταση βόρεια των Διαπόντιων
νησιών στην Αλβανία , αποδεχόμενη ότι η χώρα μας «είχε ρίξει» την
γειτονική χώρα στην διαπραγμάτευση. Ουδέποτε έχει συμβεί κάτι ανάλογο
στο παρελθόν . Το πρόβλημα όμως έχει και άλλη παράμετρο. Δεν πρόκειται
περί διόρθωσης της υπάρχουσας συμφωνίας, αυτής του 2009, αλλά η Αλβανία
θα την παρουσιάσει ως νέα συμφωνία, ίσως για εσωτερικούς λόγους. Αλλά
όταν εμφανιστούν και συγκριθούν οι χάρτες της συμφωνίας του 2009 με την
σημερινή, τότε θα φανεί και η έκταση της υποχώρησης και κατά πόσο αυτή
αλλάζει ή όχι τα δεδομένα.
Η δεύτερη παράμετρος είναι πολιτική και
ιδιαίτερα σοβαρή. Η Αλβανία αμφισβήτησε στην πράξη την επήρεια των
Διαπόντιων νησιών και ζήτησε νέα μέθοδο οριοθέτησης. Το ίδιο ζήτημα
θέτει και η Τουρκία. Όταν λοιπόν η Άγκυρα ενημερωθεί για την ελληνική
υποχώρηση έναντι των Τιράνων τι θα κάνει στο Καστελλόριζο και το Αιγαίο ?
και κυρίως πως θα στηρίξει η Ελλάδα την πολιτική της για πλήρη επήρεια
του Καστελλόριζου όταν η ίδια η ελληνική κυβέρνηση αμφισβητεί και
τελικά, υπό πίεση διορθώνει την επήρεια των Διαπόντιων νησιών?
Αν
όντως υπήρχαν «λάθη» στην πρώτη οριοθέτηση του 2009 εύλογο είναι να
διορθωθεί η αδικία. Όμως εδώ δεν πρόκειται περί αυτού, αλλά για μια
ολόκληρη εθνική στρατηγική που ακυρώνεται . Σύμφωνα ωστόσο με την
Υδρογραφική υπηρεσία ουδέν λάθος υπήρξε στην συμφωνία του 2009, αν
θεωρήσουμε ορθή και αποδεκτή την οριοθέτηση με τη μέθοδο της μέσης
γραμμής. Ωστόσο, ας περιμένουμε τη δημοσιοποίηση της νέας συμφωνίας για
να καταλήξουμε σε συμπεράσματα.
Ανησυχία
Η διαπραγμάτευση έκρυβε ένα ακόμη μυστικό. Ο υπουργός Εξωτερικών
που διαπραγματεύθηκε την αναθεώρηση της συμφωνίας του 2009, πρόσφερε στα
Τίρανα και τη συμφωνία και την άρση της εμπολέμου καταστάσεως. Δηλαδή
με αντάλλαγμα την συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, η Ελλάδα θα άρει το
καθεστώς εμπολέμου καταστάσεως. Πρόκειται δηλαδή για διπλή υποχώρηση και
κυρίως διπλωματικά και πολιτικά ασύμμετρη. Είναι προφανές ότι αν όλα
αυτά επιβεβαιωθούν θα πρόκειται για ετεροβαρή συμφωνία.
Αν η
Αλβανία θέλει να κλείσουν οι εκκρεμότητες του δευτέρου παγκοσμίου
πολέμου τότε θα πρέπει να υπάρχουν ισοδύναμα ανταλλάγματα και όχι
μονομερή εκ μέρους της χώρας μας. Το λογικό θα ήταν η ελληνική κυβέρνηση
πράγματι να άρει το καθεστώς εμπολέμου, αλλά με αντάλλαγμα την έγγραφη
δέσμευση της Αλβανίας ότι δεν τίθεται ζήτημα Τσάμικου και τον αυτονόητο
των δικαιωμάτων της μειονότητας. Αυτό θα μπορούσε να ενσωματωθεί με
τρόπο που η πολιτική και η διπλωματία θα κρίνουν σκόπιμο , ακόμη και στο
αλβανικό σύνταγμα, κατά τα πρότυπα της ΠΓΔΜ ότι δεν έχει αλυτρωτικές
ιδέες και να λήξει η υπόθεση αυτή με τον καλύτερο τρόπο. Ας σημειώσουμε
επίσης ότι η ένταξη της Αλβανίας στο ΝΑΤΟ κάθε άλλο παρά εκτόνωσε τον
αλβανικό μεγαλοιδεατισμό. Αντίθετα τον εκτόξευσε . Η συνένωση Αλβανίας
–Κοσσόβου είναι εντατική, οι βλέψεις στη Νότιο Σερβία άκαμπτες, οι
απαιτήσεις εντός της ΠΓΔΜ παραμένουν ισχυρές και έναντι της Ελλάδας
καλλιεργείται το Τσάμικο και τα περί Τσαμουριάς που δηλητηριάζουν τις
διμερείς σχέσεις, όχι με ευθύνη της Ελλάδας.
Η λογική του ΥΠΕΞ είναι
ότι επειδή η Ελλάδα δεν αναγνωρίζει ούτε συζητά το λεγόμενο Τσάμικο,
δεν υπάρχει λόγος να θέτει τέτοιο ζήτημα. Όμως ούτε με την ΠΓΔΜ συζητά
θέμα μακεδονικής μειονότητας ή ενοποίησης της Μακεδονίας , όπως
οραματίζονται κάποιοι , αλλά απαιτεί αλλαγή των αλυτρωτικών άρθρων του
συντάγματος. Ομοίως η Ελλάδα οφείλει να προνοήσει , με το βλέμμα στο
μέλλον ότι, η Αλβανία θα κινηθεί και μετά την συμφωνία –πακέτο μακριά
από αλυτρωτισμούς και οράματα περί Μεγάλης Αλβανίας, Τσάμικου κλπ.
Είναι αυταπάτη να πιστεύει κανείς ότι μια ελληνοαλβανική συμφωνία θα
περιορίσει ή θα εξαφανίσει το ιδεολόγημα της Μεγάλης Αλβανίας. Κάθε
άλλο. Το γεγονός ότι η συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες θα εμφανιστεί ως
θρίαμβος από τον Εντι Ράμα, θα απογειώσει τον αλβανικό εθνικισμό. Και
μετά θα συζητάμε για τα λάθη μας….
Αν η Ελλάδα θέλει να συμβάλλει σε
αλλαγή του σκηνικού στα βαλκάνια, οφείλει να κινηθεί προς κάθε
κατεύθυνση με τον ίδιο τρόπο και την ίδια τακτική. Οι αλυτρωτισμοί να
αντιμετωπιστούν με ειδικά άρθρα στα συντάγματα των βαλκανικών χωρών,
πράγμα που αν συμβεί θα επιδράσει ευεργετικά στην διαμόρφωση ειρηνικών
και δημοκρατικών σχέσεων μεταξύ των χωρών της περιοχής.
Η μειονότητα
Η συμφωνία με την Αλβανία θα προβλέπει ειδικές ρήτρες για την
ελληνική εθνική μειονότητα που ούτως ή άλλως προβλέπονται και από το
διεθνές δίκαιο, αλλά δεν εφαρμόζονται. Είναι θετικό ότι θα καταργηθούν
οι μειονοτικές ζώνες και οι Έλληνες μειονοτικοί θα μπορούν να ανασάνουν
σε καλύτερες συνθήκες , αρκεί φυσικά να εφαρμοστούν στην πράξη όσα θα
προβλέπει η συμφωνία. Προβλέπονται αλλαγές και στα σχολικά βιβλία, αρκεί
να γίνουν , γιατί υπήρχε δεκαετής συμφωνία για τα νεκροταφεία και
εφαρμόστηκε λίγους μήνες πριν τα Τίρανα διεκδικήσουν την έναρξη
ενταξιακών διαπραγματεύσεων.
Εν κατακλείδι , αναμένουμε την επίσημη
ανακοίνωση της συμφωνίας για να κρίνουμε συνολικά το αποτέλεσμα. Οι
ενδείξεις δεν είναι θετικές. Ή κυβέρνηση πρέπει να καταλάβει ότι
κλείσιμο των εκκρεμοτήτων δεν σημαίνει παραχωρήσεις. Αν ήταν τόσο απλό ,
οι εκκρεμότητες θα είχαν κλείσει εδώ και χρόνια…
(από http://omegapress.gr)