Πριν από μερικά χρόνια η Κίνα αντιμετώπιζε πρόβλημα με την υπερπροσφορά ηλεκτρικής ενέργειας που παρατηρείτο στην χώρα. Όμως κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών και ιδιαίτερα το καλοκαίρι που πέρασε, οι περικοπές στην παροχή ρεύματος που βασάνισαν την χώρα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '90 επανήλθαν πιο απειλητικά. Δεκαεννέα από τις τριανταμία περιφέρειες της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των πιο οικονομικά αναπτυγμένων, έχουν προχωρήσει σε τακτικές περικοπές ρεύματος. Αναλυτές της βιομηχανίας παρατηρούν ότι του χρόνου η κατάσταση θα χειροτερέψει.
Οι λόγοι για την έλλειψη ηλεκτρικής ενέργειας που παρατηρείται στην Κίνα άμεση σχέση έχει άμεση σχέση με την γρήγορα αναπτυσσόμενη οικονομία της αλλά και με περιβαλλοντικούς λόγους. Το πρώτο εξάμηνο αυτού του χρόνου το ΑΕΠ της Κίνας ανεπτύχθη κατά 8,2% παρά την επιδημία SARS που έπληξε την χώρα αυτή την περίοδο. Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας το ίδιο διάστημα αυξήθηκε κατά 15%, με κύριους υπεύθυνους τις ενεργοβόρες βιομηχανίες χάλυβδος και αλουμινίου.
Ένα εξόχως ζεστό καλοκαίρι και ξηρασία σε πολλά μέρη της χώρας όξυναν περαιτέρω το πρόβλημα. Το μεγάλο δίκτυο υδροηλεκτρικών σταθμών της Κίνας υποφέρει και αυτό από την έλλειψη βροχοπτώσεων ενώ τα μηχανήματα airconditions που χάρη στη βελτίωση των όρων διαβίωσης έχουν κατακλύσει τα αστικά κέντρα, έχουν δημιουργήσει συνθήκες υπερφόρτωσης στο δίκτυο. Είναι χαρακτηριστικό της δύσκολης κατάστασης, ότι γύρω στις 200 βιομηχανίες λιπασμάτων και χάλυβος και άλλα εργοστάσια στον παραλιακό νομό Jeangsu σταμάτησαν πλήρως την λειτουργία τους καθ' όλη την διάρκεια του καλοκαιριού. Επίσης έχει καθιερωθεί η 4ήμερη εβδομάδα εργασίας στους νομούς που αντιμετωπίζουν έλλειψη ηλεκτρικού ρεύματος.
Σύμφωνα με αναλυτές οι λόγοι που ευθύνονται για αυτήν την πολύ δύσκολη κατάσταση οφείλονται στον απαρχαιομένο κεντρικό κρατικό σχεδιασμό και στον εξαιρετικά αργό ρυθμό μεταρρυθμίσεων στον τομέα παραγωγής και διανομής ενέργειας. Παρά τις πρόσφατες προσπάθειες για την δημιουργία ανταγωνισμού η παραγωγή ενέργειας στην Κίνα ελέγχεται στο μεγαλύτερο μέρος της από το κράτος και αγνοεί την δυναμική της αγοράς.
Προς τα τέλη της δεκαετίας του '90 η κεντρική κυβέρνηση αποφάσισε να επιβραδύνει τις καινούργιες επενδύσεις στον τομέα της παραγωγής ενέργειας ώστε να ελαττώσει την υπερπροσφορά που παρατηρείτο τότε. Οι προβλέψεις ανέφεραν ετήσια αύξηση στη ζήτηση ηλεκτρισμού τάξεως του 6% για την περίοδο της 2001-2005. Όμως η ζήτηση αυξήθηκε κατά 11% μόνο το 2001 και περισσότερο από 10% πέρυσι. Η κυβέρνηση ασθμένουσα και καταϊδρωμένη ευρίσκεται τώρα στην διαδικασία έγκρισης και χωροθέτησης νέων μονάδων οι οποίες βέβαια θα χρειασθούν 3 χρόνια μέχρις ότου κατασκευασθούν και τεθούν σε λειτουργία.
Η κατασκευή νέων σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας θα είχε επιταχυνθεί νωρίτερα αλλά για μεγάλο σχετικό διάστημα υπήρξε μεγάλη αβεβαιότητα για το που οδηγούσε τον τομέα ηλεκτρισμού η κυβέρνηση. Ξένοι αναλυτές παρατηρούν ότι και οι εγχώριοι επενδυτές αρχίζουν τώρα να αντιλαμβάνονται τους φόβους που είχαν εκφράσει ξένες εταιρείες σχετικά με το πολιτικό ρίσκο και τις αδυναμίες του ρυθμιστικού πλαισίου στην Κίνα. Πέρυσι η εθνική εταιρεία παραγωγής ενέργειας η οποία ελέγχει το δίκτυο της χώρας μέσω θυγατρικών εταιρειών στις διάφορες επαρχίες και η οποία ελέγχει επίσης την μισή εγκατεστημένη της χώρας, διεσπάσθη σε πέντε εθνικές εταιρείες παραγωγής ενέργειας. Επίσης, το δίκτυο μοιράστηκε σε δύο ανεξάρτητες εταιρείες έτσι ώστε για πρώτη φορά ξεχώρισαν οι λειτουργίες αυτές απ' την παραγωγή. Παράλληλα δημιουργήθηκε και μία ανεξάρτητη Αρχή Ενέργειας η οποία θα παίζει τον ρόλο του Ρυθμιστή. Παρά ταύτα η τιμολογιακή χαρακτηρίζεται από αστάθεια και άνιση κατανομή τιμών προς τους καταναλωτές ιδιαίτερα όσον αφορά την παροχή ηλεκτρισμού από μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα.
Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί για την διαμόρφωση των όρων λειτουργίας ανεξάρτητων μονάδων παραγωγής ενέργειας. Τόσο οι εγχώριοι όσο και οι ξένοι επενδυτές ευρίσκονται σε αναμονή των αποφάσεων της Κινεζικής κυβέρνησης στον ενεργειακό τομέα ώστε να αποφασίσουν κατά πόσο θα προχωρήσουν στις επενδύσεις που απαιτούνται περισσότερο τώρα από ποτέ άλλοτε στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής της Κίνας.
Κ.Σ.