Κινητήριος μοχλός ανάπτυξης του κλάδου για τα επόμενα χρόνια θα είναι οι περίφημοι διαγωνισμοί που διενεργούνται από τη ΡΑΕ. Το Capital.gr με αφορμή τους διαγωνισμούς αυτούς μίλησε με τον επικεφαλής μιας από τις μεγαλύτερες εξειδικευμένες εταιρείες του κλάδου των φωτοβολταϊκών, τον Γιάννη Μεσσαρίτη, ιδιοκτήτη της Messaritis Ανανεώσιμες. Με παρουσία στην ενεργειακή αγορά από το 1950, η εταιρεία έχει επικεντρωθεί τα τελευταία 11 χρόνια στην αγορά της καθαρής ενέργειας και τα φωτοβολταϊκά. Ο κ. Μεσσαρίτης, εκτιμά ότι τα φωτοβολταϊκά επανέρχονται σε τροχιά ανάπτυξης από το 2019, επισημαίνει ότι οι ΑΠΕ αποκτούν όλο και πιο ισχυρό πλεονέκτημα έναντι των συμβατικών σταθμών και υπογραμμίζει ότι η πράσινη ενέργεια θα παίξει καθοριστικό ρόλο στο νέο μοντέλο της αγοράς ηλεκτρισμού.
Αναλυτικά η σνυέντευξη:
-Κύριε Μεσσαρίτη ας ξεκινήσουμε από το πιο επίκαιρο θέμα της αγοράς ηλεκτρισμού και τον διαγωνισμό για νέα έργα από τη ΡΑΕ. Πως αξιολογείτε το ενδιαφέρον στην πρώτη διαγωνιστική διαδικασία; Ως άνθρωπος της αγοράς των φωτοβολταϊκών είστε ικανοποιημένος;
O κλάδος μας περίμενε με ιδιαίτερη χαρά και ανυπομονησία τις διαγωνιστικές διαδικασίες που θα έρθουν να τονώσουν την αγορά. Ωστόσο τα αποτελέσματα απέχουν από τα αναμενόμενα, καθώς τα έργα που πληρούν τις προϋποθέσεις είναι λιγότερα από αυτά που θα περίμενε κανείς και ένας σημαντικός αριθμός φωτοβολταϊκών προτάσεων μένει εκτός της διαδικασίας. Είναι σαφές ότι οι υποψήφιοι επενδυτές δεν είχαν αρκετό χρόνο να ωριμάσουν όσα έργα μπορούσε να "σηκώσει" ο κύκλος αυτός. Ας μην ξεχνάμε ότι είναι ο πρώτος μεγάλος διαγωνισμός αλλά ακολουθούν και επόμενοι, οπότε ημι-ώριμα έργα τα οποία δεν πρόλαβαν αυτόν το κύκλο αναμένουμε να είναι έτοιμα για επόμενο. Η Messaritis Ανανεώσιμες συμμετείχε έμμεσα στον επικείμενο διαγωνισμό, βοηθώντας ενεργά το υφιστάμενο πελατολόγιό της στην ολοκλήρωση της διαδικασίας.
-Μιλήστε μας για την επιχειρηματική σας δραστηριότητα και την παρουσία σας σε έναν κλάδο που βίωσε μεγάλες αλλαγές τα τελευταία χρόνια.
Όλα ξεκίνησαν τη δεκαετία του ’50 όπου η ΔΕΗ αναλαμβάνει ως ενιαίος δημόσιος φορέας να ενσωματώσει τις διάσπαρτες μικρές ιδιωτικές ή δημόσιες εταιρείας. Ο τότε ιδρυτής του ομίλου MESSARITIS διαβλέποντας από νωρίς την ενδιαφέρουσα ανάπτυξη που θα είχε ο κλάδος της ενέργειας, ίδρυσε την πρώτη εταιρεία του ομίλου. Αξίζει να αναφέρουμε ότι η εταιρεία αυτή εξακολουθεί να αποτελεί μέχρι σήμερα έναν από τους βασικότερους και παλαιότερους προμηθευτές ηλεκτρολογικού εξοπλισμού Μέσης και Υψηλής Τάσης του ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ, καθώς και πληθώρας άλλων πελατών στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Παραμένοντας σταθεροί στο χώρο της ενέργειας, το 2007 ιδρύουμε την Messaritis Ανανεώσιμες η οποία συγκαταλέγεται στις κορυφαίες εταιρείες του κλάδου. Δραστηριοποιείται στην κατασκευή (EPC) και συντήρηση (O&M) Φ/Β σταθμών, εξυπηρετώντας έργα στους περισσότερους νομούς της ελληνικής επικράτειας. Αρχικά ξεκίνησε τις δραστηριότητές της επενδύοντας σε ιδιόκτητους φ/β σταθμούς. Στη συνέχεια ανέλαβε την κατασκευή έργων για άλλους επενδυτές και θεσμικούς φορείς, συνεχίζοντας την αδιάλειπτη παρουσία της μέχρι σήμερα στον τομέα της ενέργειας.
Τα έντονα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στον χώρο των ΑΠΕ τα προηγούμενα χρόνια και οδήγησαν πολλές εταιρείες σε κλείσιμο και αποχώρηση από την ελληνική αγορά, ήταν πρόκληση για εμάς. Θεωρήσαμε αφενός καθήκον να σταθούμε δίπλα στους πελάτες μας και να τους υποστηρίξουμε και μετά την παράδοση των έργων τους, αφετέρου μια ενδιαφέρουσα επιχειρηματική πρόκληση να αναπτύξουμε μια νέα δομή υποστήριξης ώστε να μπορούμε να υποδεχθούμε τρίτους επενδυτές που εκείνη την περίοδο βρέθηκαν σε δεινή θέση λόγω έλλειψης υποστήριξης από τις κατασκευάστριες εταιρίες.
-Να επιστρέψουμε στο θέμα των διαγωνισμών. Εκτιμάτε ότι θα βοηθήσουν ώστε να επέλθει η περίφημη επανεκκίνηση της αγοράς των φωτοβολταϊκών;
Εκτιμώ ότι η επανεκκίνηση της αγοράς με την κατασκευή νέων φωτοβολταϊκών σταθμών, θα γίνει σταδιακά με μεγαλύτερη ανάπτυξη από το 2019 και μετά. Μετά από ένα μεγάλο διάστημα παύσης, απαιτείται άρση των στρεβλώσεων που παρατηρούνται στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και δυσκολεύουν τους επενδυτές. Θεωρητικά η αγορά θα κινείται με αυξητικά ανοδική πορεία και κάθε επόμενος διαγωνισμός που θα λαμβάνει χώρα, θα είναι καλύτερος, προκειμένου να πετύχουμε τον ευρωπαϊκό στόχο διείσδυσης των Α.Π.Ε. για το 2030. Αυτό σημαίνει ότι η αγορά των φωτοβολταϊκών έχει μια νέα μεγάλη ευκαιρία μπροστά της.
-Επειδή ακούστηκαν πολλά, ως επενδυτής και συμμετέχων στην αγορά, ποια είναι η θέση σας, για το επίμαχο ζήτημα της επιστροφής των εγγυητικών. Πιστεύετε ότι λειτούργησε αποθαρρυντικά για τον διαγωνισμό;
Είναι γεγονός ότι ο νόμος που προβλέπει τη δυνατότητα επιστροφής της εγγυητικής επιστολής που υποβλήθηκε στον αρμόδιο Διαχειριστή για τους σταθμούς που τελικά δεν επιλέγονται στο πλαίσιο των διαγωνισμών που διενεργεί η ΡΑΕ ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο λίγες μόνο μέρες πριν την εκπνοή της προθεσμία συμμετοχής στους διαγωνισμούς. Σαφώς λοιπόν αποτέλεσε ανασταλτικό παράγοντα συμμετοχής στον διαγωνισμό.
-Πόσο κοντά βρίσκονται οι ΑΠΕ στο grid parity και πως βλέπετε να μετασχηματίζεται η αγορά της πράσινης ενέργειας με την εισαγωγή του target model;
Η σύγκριση του κόστους παραγωγής από συμβατικές μορφές ενέργειας και των ανανεώσιμων είναι πολύ πιο κοντά απ’ ό,τι φανταζόμαστε. Είναι γεγονός ότι το κόστος κατασκευής των φωτοβολταϊκών και αιολικών σταθμών έχει μειωθεί σημαντικά. Ας μην ξεχνάμε όμως και την άλλη όψη του νομίσματος καθώς αναμένουμε την αύξηση του κόστους παραγωγής των συμβατικών μονάδων είτε λόγω αύξησης του κόστους της καύσιμης ύλης είτε λόγω των όλο και αυστηρότερων περιορισμών στους παραγόμενους ρύπους. Δεν είναι τυχαίο ότι ήδη σε χώρες του εξωτερικού ορισμένα έργα ΑΠΕ πλέον πωλούν την παραγόμενη ενέργεια κατευθείαν στη χονδρεμπορική αγορά του ηλ. ρεύματος! Άλλωστε και από τον διαγωνισμό, η τιμή των 63€/MWh που προέκυψε για τα Φ/Β είναι πολύ κοντά στην Οριακή Τιμή Συστήματος. Εάν μειωθούν οι τιμές των πλαισίων περαιτέρω, δεν θα πρέπει να μας κάνει εντύπωση να δούμε και στην Ελλάδα έργα εκτός ανταγωνιστικών διαδικασιών να πωλούν κατευθείαν στη χονδρεμπορική.
-Σε περιβάλλον ανταγωνιστικών διαγωνισμών και πολύ περισσότερο στην επόμενη φάση του target model και της ανταγωνιστικής συμμετοχής των ΑΠΕ στην αγορά, το κόστος και η αποδοτικότητα των μονάδων αποκτούν ακόμη μεγαλύτερο ρόλο και σημασία. Σε αυτές τις συνθήκες ποιο πιστεύετε ότι είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της εταιρείας σας;
Ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Messaritis Ανανεώσιμες αποτελεί η μακρόχρονη εμπειρία της στο χώρο της ενέργειας, στο αντικείμενο της κατασκευής (EPC) και συντήρησης (O&M) φωτοβολταϊκών σταθμών, με μεγάλο όγκο έργων που διαχειριζόμαστε. Χρησιμοποιούμε την εμπειρία μας για να βελτιστοποιήσουμε το design και κατά συνέπεια να μειώσουμε το κόστος κατασκευής, χωρίς αυτό να αποβεί σε βάρος της τεχνικής αρτιότητας της επένδυσης.
Παράλληλα εξαιρετικής σημασίας για τους επενδυτές μας αποτελεί η συνεχής παρουσία μας στον χώρο των φωτοβολταϊκών για περισσότερο από μια δεκαετία.
Τέλος, η αμεσότητα που παρέχουμε στους πελάτες μας για την επίλυση των βλαβών που αναπόφευκτα κάποια στιγμή θα συμβεί, εξασφαλίζουν την ελαχιστοποίηση των απωλειών σε παραγωγή. Θέλουμε να νιώθουν ότι έχουν δίπλα τους έναν αξιόπιστο συνεργάτη με κοινό μας στόχο τη βέλτιστη απόδοση της επένδυσής τους και όχι έναν απρόσωπο οργανισμό.
-Εάν σας ζητούσα να κάνετε μια αποτίμηση της πορείας της αγοράς τα τελευταία χρόνια, από την έκρηξη και το μπουμ του 2009 μέχρι τις αναδρομικές περικοπές του 2014, ποια είναι η θέση σας; Τι έγινε σωστά και τι λάθος και το κυριότερο ποια είναι τα διδάγματα ώστε να αποφευχθεί στο μέλλον η επανάληψη φαινομένων που έφεραν συνολικά την αγορά ενέργειας ένα βήμα πριν την κατάρρευση;
Η αγορά των ΑΠΕ τα τελευταία χρόνια είναι ίσως η μοναδική αγορά η οποία όσο γρήγορα αναπτύχθηκε τόσο γρήγορα κατέρρευσε. Κατά την περίοδο της άνθισης των φ/β δόθηκαν υψηλά κίνητρα στον κόσμο για να επενδύσει τα κεφάλαιά του με εγγυημένες τιμές και εξασφαλισμένες χρηματοδοτήσεις από τις τράπεζες. Στο μεσοδιάστημα και κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, τα δεδομένα άλλαξαν δραματικά με αποτέλεσμα και οι επενδυτές να αναθεωρήσουν τις προθέσεις τους και οι τράπεζες να κλείσουν τη στρόφιγγα των χρηματοδοτήσεων.
Τα αργά αντανακλαστικά της Πολιτείας και η ευφορία επενδυτών και κατασκευαστών υπερθέρμαναν την αγορά με αποτέλεσμα την ξέφρενη ανάπτυξη έργων χωρίς να υπάρχουν οι αντίστοιχοι μηχανισμοί και πόροι να τα υποστηρίξουν κατά τη διάρκεια λειτουργίας τους.
Άποψή μου είναι ότι η νέα "γενιά" επενδυτών που θα προκύψει μέσα από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες θα είναι πιο συνειδητοποιημένοι έχοντας αποδεχθεί μικρότερες αποδόσεις αλλά και πιο υγιή επιχειρηματικά μοντέλα.
-Πως πήγε η Messaritis Ανανεώσιμες το 2017 και ποιες είναι οι προβλέψεις σας για το 2018. Πως σχεδιάζετε να επεκτείνετε στο μέλλον την εταιρεία σας; Σε ποιους τομείς σκοπεύετε να επικεντρωθείτε το επόμενο διάστημα;
Η Messaritis Ανανεώσιμες συνεχίζει δυναμικά την επιτυχημένη πορεία της για πάνω από 10 χρόνια και έχει καταφέρει να έχει μια σταθερή ανοδική πορεία. Εμείς αντιμετωπίσαμε την κρίση ως ευκαιρία και την περίοδο που υπήρχε στασιμότητα στην εγχώρια κατασκευαστική αγορά, επικεντρωθήκαμε στη συντήρηση των ήδη εγκατεστημένων φ/β πάρκων. Επενδύσαμε στην καινοτομία, την τεχνική υπεροχή και αναπτύξαμε στρατηγικές συνεργασίες με κορυφαίους προμηθευτές υλικών για φωτοβολταϊκά. Δημιουργήσαμε μακροχρόνιες συνεργασίες με τους επενδυτές, προσφέροντας ολοκληρωμένες υπηρεσίες ανάπτυξης φ/β έργων.
Το τελευταίο τρίμηνο του 2018 θα ξεκινήσει πάλι σταδιακά η ανάπτυξη στην κατασκευή των φωτοβολταϊκών σταθμών, η οποία θα εξελιχθεί ανοδικά μέσα στα επόμενα χρόνια. Η Messaritis Ανανεώσιμες αναλαμβάνει την πώληση εξοπλισμού, την μελέτη, το σχεδιασμό, την κατασκευή και την τεχνική υποστήριξη φ/β σταθμών βάσει του προτύπου ISO9001:2015. Επιπλέον, η εταιρία εξασφαλίζει τη θέση σε λειτουργία, τον έλεγχο και την επαλήθευση λειτουργίας φ/β σταθμών βάσει του προτύπου IEC62446:2016.
Παράλληλα εξετάζουμε τις ευκαιρίες που προσφέρει η αγορά ενέργειας και το επόμενο διάστημα θα διευρύνουμε το αντικείμενο εργασιών μας διεισδύοντας σε νέες τεχνολογίες, παραμένοντας πάντα πιστοί στο κλάδο των ΑΠΕ.
-Κλείνοντας, θα ήθελα την άποψή σας για το θέμα της χρηματοδότησης των επενδύσεων ΑΠΕ. Υπάρχει πρόοδος και τι μπορεί να γίνει ώστε να βελτιωθεί περισσότερο η πρόσβαση σε χρηματοδότηση των επενδύσεων ΑΠΕ;
Το μεγαλύτερο πρόβλημα σήμερα που δυσκολεύει την υλοποίηση των έργων ΑΠΕ είναι το θέμα της χρηματοδότησης, η οποία είναι πολύ περιορισμένη. Φαίνεται ότι θα υπάρξουν καθυστερήσεις σε αυτό τον τομέα μέχρι και οι ίδιες οι τράπεζες να διαβάσουν τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται και να προσαρμόσουν τα χρηματοδοτικά εργαλεία αντίστοιχα.
Η πολιτική σταθερότητα, οι απλουστευμένες διαδικασίες με τη μείωση της γραφειοκρατίας και η βελτίωση στο χρόνο πληρωμής από το ΛΑΓΗΕ, θα έχουν θετικό αντίκτυπο στην απόφαση των πιστωτικών ιδρυμάτων να δημιουργήσουν νέα εξειδικευμένα προϊόντα για έργα ΑΠΕ.
Η Messaritis Ανανεώσιμες στην προσπάθειά της να βοηθήσει τους δυνητικούς επενδυτές είναι σε επικοινωνία με τον τραπεζικό κλάδο προκειμένου να καταγράψει τις ανησυχίες τους και να παρουσιάσει τεκμηριωμένα επιχειρηματικά πλάνα σε συνεργασία με τους πελάτες της.
Όλες οι επενδύσεις ΑΠΕ είναι εντάσεως κεφαλαίου, συνεπώς η μόχλευση θα είναι σημαντικός παράγοντας που θα οδηγήσει στην υλοποίηση περισσότερων έργων δηλαδή στο στόλο των 300MW/χρόνο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στην κατηγορία ΙΙ κατατέθηκαν μόνο λίγες αιτήσεις.
(capital.gr)