Των Isabel Gorst (Μόσχα) και Murse Dickie (Πεκίνο)
Η υπογραφή συμφωνίας ανάμεσα στην Κίνα και το Τουρκμενιστάν για την παραγωγή φυσικού αερίου στην πρώην σοβιετική δημοκρατία και τη μεταφορά του μέσω ενός νέου αγωγού, ανοίγει τον δρόμο για την εξαγωγή φυσικού αερίου στην ηπειρωτική Κεντρική Ασία, παρακάμπτοντας τη ρωσική οδό.
Τα κινεζικά media ανέφεραν ότι η συμφωνία, που υπεγράφη από τον κρατικό οργανισμό πετρελαίου της Κίνας CNPC και την κρατική εταιρεία φυσικού αερίου του Τουρκμενιστάν Turkmengas, αποτελεί ένα «ουσιαστικό βήμα» προς την υλοποίηση μιας παλαιότερης συμφωνίας συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες.
Πέρυσι, το Τουρκμενιστάν συμφώνησε να προμηθεύει την αγορά της Κίνας με 30 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως για τα επόμενα 30 χρόνια, μέσω ενός νέου αγωγού που θα χρηματοδοτηθεί από τους Κινέζους. Ωστόσο, οι ακριβείς λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας.
Σύμφωνα με αναλυτές, οι όροι της συμφωνίας που υπεγράφη κατά τη διάρκεια επίσημης επίσκεψης του προέδρου του Τουρκμενιστάν στην Κίνα την προηγούμενη εβδομάδα, ενδέχεται να μην έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί.
Νέες αγορές
Οπως υποστηρίζει ο αναλυτής ενεργειακών θεμάτων του Κέντρου Ενεργειακών Μελετών, Τζούλιαν Λι, το Τουρκμενιστάν «αναζητά διαρκώς διαφορετικούς αγοραστές φυσικού αερίου και ενδεχομένως αυτό να συνεχιστεί επί μακρόν προκειμένου να μπορεί να εξασφαλίσει την υψηλότερη δυνατή τιμή από τους ενδιαφερομένους».
Ο μοναδικός υφιστάμενος αγωγός για την εξαγωγή φυσικού αερίου στην Κεντρική Ασία διέρχεται μέσα από το έδαφος της Ρωσίας, η οποία πέρυσι διπλασίασε την τιμή του φυσικού αερίου από το Τουρκμενιστάν λόγω του έντονου ανταγωνισμού.
Ο πρόεδρος του Τουρκμενιστάν, Γκουρμανγκιουλί Μπερντιμουχαμέτοφ, που ανέλαβε την εξουσία τον Δεκέμβριο μετά τον θάνατο του τέως προέδρου Σαπαρμουράτ Νιγιάζοφ και επανεξελέγη νωρίτερα φέτος, έχει υποσχεθεί στη Ρωσία την αύξηση της προσφοράς φυσικού αερίου.
Αγωγοί
Παρ όλα αυτά, έχει αφήσει ανοιχτό και το ενδεχόμενο του ανοίγματος σε νέες αγορές στην Κίνα, την Τουρκία, το Πακιστάν και την Ευρώπη, μέσω ενός φυσικού αγωγού που θα διέρχεται την Κασπία Θάλασσα.
Ο Sergei Naryshkin, αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρωσίας και ειδικός αντιπρόσωπος για τη συνεργασία με τις χώρες της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών, ανακοίνωσε ότι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα οριστικοποιηθεί η συμφωνία που είχε υπογραφεί τον Μάιο για τη δημιουργία δύο αγωγών που θα διπλασιάσουν τις εισαγωγές φυσικού αερίου από το Τουρκμενιστάν στη Ρωσία.
Ο κ. Λι υποστηρίζει ότι η Κίνα, που βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις και με τη Ρωσία, το Καζακστάν και το Ουζμπεκιστάν για την εισαγωγή φυσικού αερίου, θα δυσκολευτεί να εξασφαλίσει μία συμφέρουσα συμφωνία με το Τουρκμενιστάν.
Το Καζακστάν, που συνορεύει με την Κίνα και ήδη διοχετεύει φυσικό αέριο σε κάποιες επαρχίες της χώρας, ενδέχεται να κερδίσει την κούρσα για τον εφοδιασμό της κινεζικής αγοράς. Η Κίνα επιδιώκει την αύξηση των αποθεμάτων φυσικού αερίου, προκειμένου να μειώσει την εξάρτησή της σε χάλυβα και πετρέλαιο, και ακολούθως να περιορίσει τη ρύπανση στα αστικά κέντρα της χώρας.
(Άρθρο των Financial Times από την Ημερησία την 28/07/2007)