Ειδικότερα, δημιουργήθηκε ένας νέος μηχανισμός συνεργασίας σε κοινοτικό επίπεδο, δίνοντας τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη και στην Επιτροπή να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να εγείρουν ανησυχίες σχετικά με συγκεκριμένες ξένες επενδύσεις.
Προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσον μία ΑΞΕ μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στην ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη, η Επιτροπή σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη θα εξετάζουν τις πιθανές συνέπειες στους εξής τομείς:
α) υποδομές ζωτικής σημασίας, είτε φυσικές είτε εικονικές, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών, της ύδρευσης, της υγείας, των επικοινωνιών, των μέσων ενημέρωσης, της επεξεργασίας ή της αποθήκευσης δεδομένων, του Διαστήματος, της άμυνας, των εκλογικών ή των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, εγκαταστάσεις ευαίσθητου χαρακτήρα, καθώς και σε γη και ακίνητα, καίριας σημασίας για τη χρήση αυτών των υποδομών,
β) τεχνολογίες που έχουν κρίσιμη σημασία και είδη διπλής χρήσης συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής, των ημιαγωγών, της κυβερνοασφάλειας, του αεροδιαστήματος, της άμυνας, της αποθήκευσης της ενέργειας, των κβαντικών και πυρηνικών τεχνολογιών καθώς και των νανοτεχνολογιών και των βιοτεχνολογιών,
γ) τον εφοδιασμό με συντελεστές παραγωγής που έχουν κρίσιμη σημασία, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας ή πρώτων υλών, καθώς και της επισιτιστικής ασφάλειας,
δ) την πρόσβαση σε πληροφορίες ευαίσθητου χαρακτήρα, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, ή τη δυνατότητα ελέγχου τέτοιων πληροφοριών,
ε) την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης.
Προκειμένου να διαπιστώσουν κατά πόσον μια άμεση ξένη επένδυση είναι πιθανόν να θίξει την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη, τα κράτη-μέλη και η Επιτροπή δύνανται επίσης να συνεκτιμούν εάν ο ξένος επενδυτής ελέγχεται άμεσα ή έμμεσα από την κυβέρνηση τρίτης χώρας ή εάν έχει ήδη εμπλακεί σε δραστηριότητες που θίγουν την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη ενός κράτους-μέλους.
Νέος κανονισμός
Ο νέος κανονισμός για τη σύσταση του νέου κοινοτικού πλαισίου προβλέπει τα εξής:
* καθιερώνει έναν μηχανισμό συνεργασίας, στο πλαίσιο του οποίου τα κράτη-μέλη και η Επιτροπή θα μπορούν να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να προβάλλουν επιφυλάξεις σχετικά με συγκεκριμένες επενδύσεις,
* παρέχει στην Επιτροπή τη δυνατότητα να απευθύνει γνώμες όταν κάποια επένδυση συνιστά απειλή για την ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη περισσότερων του ενός κρατών-μελών ή όταν ορισμένη επένδυση θα μπορούσε να θίξει έργο ή πρόγραμμα που ενδιαφέρει το σύνολο της Ε.Ε., όπως το «Ορίζων 2020» ή το Galileo,
* ενθαρρύνει τη διεθνή συνεργασία στον τομέα του ελέγχου των επενδύσεων, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής εμπειριών, ορθών πρακτικών και πληροφοριών για ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος,
* θέτει ορισμένες απαιτήσεις για τα κράτη-μέλη που επιθυμούν να διατηρήσουν ή να θεσπίσουν μηχανισμό ελέγχου σε εθνικό επίπεδο,
* τα κράτη-μέλη εξακολουθούν να έχουν τον τελευταίο λόγο ως προς το αν ορισμένη επενδυτική δράση θα επιτραπεί ή όχι στο έδαφός τους,
* λαμβάνει υπόψη την ανάγκη λειτουργίας, αφενός, εντός σύντομων, φιλικών προς τις επιχειρήσεις προθεσμιών και, αφετέρου, αυστηρών απαιτήσεων εμπιστευτικότητας.
Προσαρμογή κρατών-μελών
Στο διάστημα που μεσολάβησε από τον Απρίλιο του 2019, έγινε η προσαρμογή των κρατών-μελών στο νέο πλαίσιο, η οποία περιλαμβάνει:
* δημιουργία επίσημων σημείων επαφής σε κάθε κράτος-μέλος και στην Επιτροπή, ώστε να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή πληροφοριών και αναλύσεων,
* θέση σε εφαρμογή των αναγκαίων διαδικασιών ώστε τα κράτη-μέλη και η Επιτροπή να αντιδρούν γρήγορα σε ανησυχίες σχετικά με ΑΞΕ και να εκδίδουν γνωμοδοτήσεις,
* κοινοποίηση εκ μέρους των κρατών-μελών της Ε.Ε. των υφιστάμενων εθνικών μηχανισμών ελέγχου επενδύσεων στην Επιτροπή,
* ενημέρωση του καταλόγου έργων και προγραμμάτων ενωσιακού ενδιαφέροντος που επισυνάπτεται στον κανονισμό.
Ανοιχτή με όρια
Όπως επισήμανε χθες ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής για την Οικονομία Βάλντις Ντομπρόβσκις, η Ε.Ε. είναι και θα παραμείνει ανοιχτή σε ξένες επενδύσεις, αλλά αυτό το άνοιγμα δεν είναι άνευ όρων. «Για να ανταποκριθούμε στις σημερινές οικονομικές προκλήσεις, να διαφυλάξουμε βασικά ευρωπαϊκά περιουσιακά στοιχεία και να προστατεύσουμε τη συλλογική ασφάλεια, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και η Επιτροπή πρέπει να συνεργαστούν στενά και τώρα με το νέο πλαίσιο είμαστε προετοιμασμένοι για αυτό», κατέληξε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Η Ε.Ε. διατηρεί ένα από τα πλέον ανοικτά καθεστώτα για τις επενδύσεις στον κόσμο, γεγονός το οποίο αναγνωρίζει και ο ΟΟΣΑ στον δείκτη επενδυτικών περιορισμών που καταρτίζει. Η Ε.Ε. είναι ο κύριος προορισμός άμεσων ξένων επενδύσεων στον κόσμο. Στα τέλη του 2017 οι άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ε.Ε. από επενδυτές τρίτων χωρών ανέρχονταν σε 6,295 τρισ. ευρώ, παρέχοντας στους Ευρωπαίους 16 εκατ. άμεσες θέσεις εργασίας.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")