στο Υπουργικό Συμβούλιο ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης, με την ιδιότητα του προέδρου της Κυβερνητικής Επιτροπής για την απολιγνιτοποίηση.
Σημειώνεται ότι το masterplan που παρουσιάστηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο, πλέον, βασίζεται σε μια συνολική αλλαγή μοντέλου παραγωγής και εργασίας για τη Δυτ. Μακεδονία και την Πελοπόννησο. Έτσι, από εκεί που το Δημόσιο ή η ΔΕΗ με έμμεσο ή άμεσο τρόπο ήταν ο βασικός εργοδότης (ορυχεία, θερμοηλεκτρικά εργοστάσια, υπεργολάβοι), πλέον δρομολογούνται διαδικασίες όπου οι ιδιωτικές επενδύσεις σε τομείς όπως η «πράσινη» ενέργεια, η «έξυπνη» αγροτική παραγωγή, ο βιώσιμος τουρισμός και η τεχνολογία, θα παίξουν τον ρόλο του αναχώματος στην εκτιμώμενη εκτίναξη της ανεργίας.
Μάλιστα, ο κ. Χατζηδάκης κατά την παρουσίασή του εξήγησε ότι το masterplan, συνολικής οικονομικής αξίας που ξεπερνά τα 5 δισ. ευρώ και βασίζεται σε κοινοτικούς πόρους, έρχεται σε συνέχεια των 12 μέτρων άμεσης δράσης που εξήγγειλε η κυβέρνηση αμέσως μόλις ελήφθη η πολιτική απόφαση για επίσπευση στο κλείσιμο όλων των εν λειτουργία λιγνιτικών μονάδων έως το 2023, πολλά εκ των οποίων έχουν ήδη υλοποιηθεί. Όπως, για παράδειγμα, η απόδοση του λιγνιτικού πόρου της ΔΕΗ ύψους 136 εκατ. ευρώ, η εξεύρεση λύσεων για τη θέρμανση των λιγνιτικών περιοχών, η πλήρως αυτοχρηματοδοτούμενη εθελούσια έξοδος υπαλλήλων της ΔΕΗ στις λιγνιτικές περιοχές.
Ποιες είναι οι ενστάσεις
Να σημειωθεί ότι η επίσπευση του «λουκέτου» στα λιγνιτικά εργοστάσια, αλλά και η μη εκτεταμένη αξιοποίηση των συγκυριακά χαμηλών τιμών των δικαιωμάτων στο διεθνές χρηματιστήριο ρύπων (λόγω Covid-19) αποτέλεσαν σημεία αιχμής της κριτικής που δέχτηκε η κυβέρνηση για το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης, που ουσιαστικά απενεργοποιεί έναν εθνικό πόρο από την εθνική παραγωγή ενέργειας. Βέβαια, η κατάργηση των δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων το 2013 μετέτρεψε τη χρήση λιγνίτη σε ζημιογόνα, ενώ η αύξηση των τιμών των δικαιωμάτων ρύπων το 2018, από 5 ευρώ/τόνο στα 30 ευρώ/τόνο εκτίναξε το κόστος παραγωγής στα 90 ευρώ/μεγαβατώρα από 50 ευρώ/μεγαβατώρα.
Επίσης, το θέμα της τεκμηρίωσης του masterplan αποτελεί σημείο κριτικής. Είναι ενδεικτικό ότι σε πρόσφατες δηλώσεις της η Πέτη Πέρκα, βουλευτής Φλώρινας του ΣΥΡΙΖΑ, είχε κάνει λόγο για πρόβλεψη «απώλειας 8.000 νέων θέσεων εργασίας, όταν η πρόβλεψη για τις χαμένες θέσεις εργασίας, σύμφωνα με την έκθεση εαρινού εξαμήνου της Ε.Ε., ανέρχονται σε 25.000 έως 27.000 για την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και σε 1.600 για τη Μεγαλόπολη». «Επίσης, αυτό που εύκολα συνάγεται είναι ότι οι αόριστες επενδύσεις που περιγράφονται δεν αφορούν αυτούς που χάνουν τώρα τη δουλειά τους», είχε αναφέρει η βουλευτής.
Επενδύσεις 3,5 δισ.
Προκειμένου, πάντως, να μην υπάρξει κενό κατά τη μεταβατική περίοδο 2021-2022, σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, έχει ληφθεί μέριμνα για την άμεση αξιοποίηση των ήδη διαθέσιμων πόρων. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται το κοινωνικό «πακέτο» ύψους 107 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2021-2022 με τέσσερα προγράμματα για στήριξη της απασχόλησης που θα υλοποιήσει ο ΟΑΕΔ, αλλά και τα επτά στοχευμένα προγράμματα που «τρέχει» ήδη το Πράσινο Ταμείο, συνολικού προϋπολογισμού 31 εκατ. ευρώ.
Πάντως, εκτιμάται ότι μόνο οι 16 εμβληματικές επενδύσεις, προϋπολογισμού άνω των 3,5 δισ. ευρώ, θα υπερκαλύψουν τις θέσεις εργασίας που θα χαθούν λόγω του σβησίματος των λιγνιτικών μονάδων. Ενδεικτικά αναφέρονται τα εξής έργα:
1. Δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων, συνολικής ισχύος 2,3 GW στη Δυτική Μακεδονία από τη ΔΕΗ.
2. Ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 0,5 GW στη Μεγαλόπολη, επίσης από τη ΔΕΗ.
3. Άμεση έναρξη κατασκευής του φωτοβολταϊκού πάρκου των ΕΛΠΕ στην Κοζάνη.
4. Μονάδα παραγωγής πράσινου υδρογόνου στη Δυτική Μακεδονία (Solaris).
5. Εγκατάσταση μονάδας αποθήκευσης ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία (Eunice).
6. Δημιουργία πρότυπης φαρμακοβιομηχανίας (Μεγαλόπολη).
7. Ανάπτυξη έξυπνης μονάδας υδροπονίας (Δυτική Μακεδονία).
8. Ανάπτυξη έξυπνης μονάδας υδροπονίας (Μεγαλόπολη).
9. Βιομηχανικό πάρκο ηλεκτροκίνησης (Δυτική Μακεδονία).
10. Οικοσύστημα οινικού τουρισμού, στα πρότυπα της Βόρειας Ιταλίας (Δυτική Μακεδονία).
11. Πεδίο ενεργειακής έρευνας και τεχνολογίας, με φορέα υλοποίησης το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας.
12. Υπερσύγχρονη κλινική φυσικής αποκατάστασης (Δυτική Μακεδονία).
13. Δημιουργία θεματικού πάρκου ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης (Μεγαλόπολη).
14. Δημιουργία μονάδας ενεργειακής αξιοποίησης υπολειμμάτων (Δυτική Μακεδονία).
15. Κέντρο επεξεργασίας βιομάζας (Δυτική Μακεδονία).
16. Δημιουργία επιχειρηματικού πάρκου (Μεγαλόπολη).
Επιπλέον προβλέπεται αλλαγή των χρήσεων γης των εδαφών που θα μείνουν αδρανή για την προσέλκυση επενδύσεων σε ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, ενώ και η ΔΕΗ, διά στόματος του προέδρου της Γ. Στάσση, έχει προτείνει να συμμετέχουν οι κάτοικοι της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης με ποσοστό 5% στα φωτοβολταϊκά πάρκα που θα κατασκευάσει στην περιοχή. Επίσης, χθες, ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι ανοίγονται και νέες προοπτικές στον τομέα της γεωργίας με την άρδευση εδαφών, καθώς η ΔΕΗ δεν θα χρησιμοποιεί πλέον τα νερά και τις σχετικές υποδομές (υδροηλεκτρικά φράγματα) για τις ανάγκες των λιγνιτικών μονάδων. Για το πλέγμα κινήτρων που επεξεργάζεται η κυβέρνηση για τις επενδύσεις στις περιοχές αυτές, όπως ανέφερε ο υπουργός ΠΕΝ, έχει σχεδιαστεί μια δέσμη 15 κινήτρων π.χ. με αυξημένη ένταση ενισχύσεων 60%-80% ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης.
Τέλος, αναμένεται να επεκταθεί η «Ρήτρα Δίκαιης Μετάβασης» που ήδη εφαρμόζει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και στις νομοθετικές παρεμβάσεις και των υπολοίπων υπουργείων με μέτρα θετικής διάκρισης για τους κατοίκους των λιγνιτικών περιοχών.
*(Από τη Ναυτεμπορική)