Το σύστημα εμπορίας εκπομπών άνθρακα αποτελεί δέσμευση του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος το 2015 και πριν από την υπογραφή της Συμφωνίας για το κλίμα στο Παρίσι στα τέλη του 2015, αναφέρθηκε πρώτη φορά σε αυτό. Στα τέλη του 2017 έγιναν οι πρώτες προσπάθειες να τεθεί σε λειτουργία, ωστόσο εν τέλει δεν πραγματοποιήθηκαν συναλλαγές και έκτοτε τα σχέδια για πλήρη εκκίνηση υποβλήθηκαν αρκετές φορές με την ίδια κατάληξη, η ημερομηνία έναρξης να μετατίθεται για αργότερα.
«Για την Κίνα το σύστημα αυτό αποτελεί ένα σημαντικό ορόσημο αναφορικά με την πρόοδο της δράσης για το κλίμα. Το ETS αποτελεί το τελευταίο κομμάτι του παζλ στη μεγαλύτερη αγορά άνθρακα στον κόσμο», δήλωσε ο Φρεντ Κραπ, πρόεδρος του διεθνούς μη κερδοσκοπικού οργανισμού Environmental Defense Fund. Το Πεκίνο συνεργάζεται με βιομηχανικές ενώσεις για τη συλλογή δεδομένων από κλάδους όπως του χάλυβα, των μη σιδηρούχων μετάλλων, χημικών, με σκοπό την επέκταση της εμπορίας άνθρακα. Οι καθυστερήσεις στην έναρξη του ETS εν μέρει οφείλονταν σε ανησυχίες σχετικά με την ακρίβεια και τη διαφάνεια των δεδομένων για τις εκπομπές ρύπων.
Η Κίνα είναι η χώρα που εκπέμπει τους περισσότερους ρύπους στον κόσμο και ως εκ τούτου αναμένει ότι το δικό της ETS θα καταστεί η μεγαλύτερη χρηματιστηριακή αγορά άνθρακα στον κόσμο, από πλευράς όγκου.
Τι είναι το ETS
Η πλατφόρμα συναλλαγών και το ταμπλό του εθνικού συστήματος εμπορίας εκπομπών άνθρακα βρίσκεται στο χρηματιστήριο Shanghai Environment and Energy Exchange.
Όπως και στις άλλες αγορές άνθρακα, οι άδειες εκπομπών εκχωρούνται στις εταιρείες που συμμετέχουν στο σύστημα, τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να καλύψουν τις δικές τους εκπομπές ή να τις πουλήσουν στο χρηματιστήριο. Η χρησιμοποίηση των μηχανισμών της αγοράς αποτελεί μέρος των σχεδίων του Πεκίνου προκειμένου να συμβάλει στην επέκταση της αγοράς πριν από το 2030. Η κινεζική κυβέρνηση έχει ήδη προσπαθήσει να θέσει υπό διαπραγμάτευση τον άνθρακα δημιουργώντας 7 πιλοτικές χρηματιστηριακές πλατφόρμες εκπομπών άνθρακα στο Πεκίνο, την Τιαντζίν, τη Σαγκάη, το Τσονγκκίνγκ, το Γκουανγκντόνγκ, το Χούμπεϊ και το Σενζέν.
Ποιοι συμμετέχουν
Στην πρώτη φάση του ETS συμμετέχουν 2.225 μονάδες παραγωγής ενέργειας, με περισσότερους από 4 δισ. τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα ετησίως, περίπου το 40% των συνολικών ρύπων της Κίνας.
Η κατανομή των αδειών βασίζεται στην «ένταση του άνθρακα» ή στην ποσότητα των εκπομπών ανά μονάδα παραγωγής ενέργειας και όχι σε απόλυτες τιμές, μια κατανομή για την οποία οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι δεν είναι και η πιο αποτελεσματική.
Σε μια μονάδα παραγωγής ενέργειας που λειτουργεί με καύση άνθρακα θα χορηγηθούν δωρεάν άδειες για την κάλυψη των επαληθευμένων εκπομπών της. Ωστόσο, ακόμη και αν υπερβεί αυτό το επαληθευμένο επίπεδο κατά 100%, θα μπορεί να αγοράσει όχι περισσότερο από το 20% του πλεονάσματος στην αγορά.
Παράλληλα, οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με χρήση φυσικού αερίου δεν έχουν υποχρεώσεις συμμόρφωσης, κάτι που σημαίνει ότι μπορούν να πουλήσουν τα πλεονάσματά τους και δεν χρειάζεται να αγοράσουν άδειες ακόμη και αν οι ρύποι τους είναι περισσότεροι σε σχέση με αυτούς που δικαιούνται βάσει της κυβερνητικής κατανομής. Οι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί, αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 60% της συνολικής ενεργειακής παραγωγικής δυναμικότητας της Κίνας, ενώ ο κλάδος της ενέργειας συμβάλλει περισσότερο από το ένα τρίτο των συνολικών εκπομπών ρύπων.
Κριτήρια καθορισμού της τιμής
Η τιμή για τον άνθρακα στην Κίνα είναι «δύσκολο να προβλεφθεί», όπως δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος του υπουργείου Περιβάλλοντος στο Reuters, προσθέτοντας ότι η μέση τιμή του άνθρακα στις 7 δοκιμαστικές αγορές διαμορφώνεται περί των 40 γιουάν (6,18 δολάρια) ο τόνος. Το επίπεδο αυτό είναι πολύ χαμηλότερο από τον μέσο όρο των, περίπου, 47,25 ευρώ στο ETS της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την περίοδο 2021/25, σύμφωνα με έρευνα της Διεθνούς Ένωσης Εμπορίου Εκπομπών (IETA).
Τι θα ακολουθήσει
Η Κίνα στοχεύει να επεκτείνει το ETS με σκοπό να καλύψει 8 κλάδους με υψηλούς ρύπους, αυτούς των πετροχημικών, των χημικών, των δομικών υλικών, των μη σιδηρούχων μετάλλων, της χαρτοποιίας, του χάλυβα, της παραγωγής ενέργειας και της αεροπορίας, ωστόσο το χρονοδιάγραμμα δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό. Στην πρώτη φάση του ETS τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ή οι μεμονωμένοι επενδυτές δεν επιτρέπεται να συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις, ωστόσο αναμένεται να συμπεριληφθούν οι θεσμικοί επενδυτές μόλις κριθεί από τις ρυθμιστικές αρχές ότι έχει ωριμάσει ο μηχανισμός των συναλλαγών.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")