Οι επενδυτές και διαχειριστές αυτού του έργου είναι η Chevron κατά 47.3%, οι ExxonMobil και Shell που κατέχουν από 25% η καθεμία, η Osaka Gas με 1.25%, η Tokyo Gas 1% και η JERA με 0.417%.
Η ανακάλυψη του κοιτάσματος έγινε το 1980 και έναρξη των πωλήσεων το 2016, δηλαδή 36 χρόνια αργότερα. Σημειωτέον ότι το ημερήσιο κόστος έρευνας υδρογονανθράκων είναι +/- (500.000) πεντακόσιες χιλιάδες δολάρια. Το Δημόσιο της Αυστραλίας δεν έχει καμία ανάμειξη ούτε ελευθερία διαχείρισης του προϊόντος, αλλά αποκομίζει μόνο οικονομικά οφέλη από τους παραπάνω επενδυτές. Δεν έχει ανακοινωθεί ακριβώς πια είναι αυτά τα οικονομικά οφέλη, αλλά η συνήθης πρακτική είσπραξης δικαιωμάτων είναι +/-13 % περίπου, επί της αξίας του αερίου στο κοίτασμα.
Βάσει λοιπόν της παραπάνω υπόθεσης, θα έπρεπε ο Πρωθυπουργός που τότε θα κυβερνούσε την Ελλάδα να ανακοινώσει στην Βουλή τα εξής:
«Ανακαλύψαμε ένα τεράστιο εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα φυσικού αερίου νότια της Κρήτης. Το Ελληνικό δημόσιο θα έχει το 13% επί της αξίας του παραγόμενου αερίου στο κοίτασμα, οι επενδυτές θα είναι ιδιοκτήτες και διαχειριστές του έργου, ενώ η Ελλάδα δεν θα έχει καμία άποψη για το που θα κατευθυνθεί το παραγόμενο αέριο. Επιπροσθέτως τα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες δεν είναι δυνατόν να χρηματοδοτήσουν τις συντάξεις και τα ασφαλιστικά ταμεία όπως σας έχουν υποσχεθεί οι προκάτοχοι μου βάσει του Νορβηγικού Μοντέλου, καθότι αυτό το ταμείο της Νορβηγίας δεν λειτουργεί κατ’ αυτό τον τρόπο. Διότι ο κ. Μάρτιν Σκάνκε που ήταν ένας από τους εμπνευστές του Νορβηγικού Μοντέλου και είχε την ευθύνη χάραξης της στρατηγικής και της επίβλεψης των επιχειρήσεων του Νορβηγικού Κρατικού Ταμείου Συντάξεων, εξήγησε πως λειτουργεί αυτό το μοντέλο, πως συνδέεται το Ταμείο κοιτασμάτων με τον προϋπολογισμό, πόσο εφικτό είναι αυτό και ποιο είναι το ρίσκο από την προκαταβολική αξιοποίηση εσόδων.
Ο κ. Σκάνκε είχε πει πως η κεντρική ιδέα είναι ότι το Ταμείο δεν είναι δυνατόν να αποτελεί έναν "δεύτερο προϋπολογισμό" για κάλυψη δαπανών που δεν καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Ο κρατικός προϋπολογισμός συνεχίζει να είναι η διαδικασία που αφορά όλες τις δαπάνες της χώρας και τόνισε ότι το «Νορβηγικό Μοντέλο Πετρελαϊκού Ταμείου» (που θέλει και η Ελλάδα να υιοθετήσει), προβλέπει «επενδύσεις μόνο στο εξωτερικό» και όχι επενδύσεις εντός της Νορβηγίας. Αυτό γίνεται για να διατηρηθεί η φύση του κρατικού προϋπολογισμού. Οι εγχώριες επενδύσεις και η εγχώρια κρατική ανάπτυξη, προσδιορίζεται από τη δημοσιονομική διαδικασία» και εξήγησε ότι εάν η Νορβηγική Κυβέρνηση επιτρέψει τις επενδύσεις των χρημάτων του Ταμείου στην εγχώρια οικονομία θα αποσταθεροποιηθεί η οικονομία, δεδομένου ότι οι επενδύσεις αυτές θα έχουν πολύ μεγάλη διακύμανση από έτος σε έτος. Επενδύοντας όμως στο εξωτερικό, το Ταμείο θα βοηθήσει την απεξάρτηση της εγχώριας οικονομίας από τις αρνητικές επιπτώσεις που δημιουργεί η αστάθεια στα έσοδα από τους υδρογονάνθρακες».
Αυτά θα πρέπει να ανακοινώσει ο εκάστοτε Πρωθυπουργός που επί των ημερών του θα ανακαλυφθεί το πρώτο μεγάλο εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα φυσικού αερίου ή πετρελαίου. Σε μια χώρα σαν την Νορβηγία σίγουρα θα ξανακέρδιζε τις επόμενες εκλογές. Στην Ελλάδα όμως μάλλον θα βρισκόταν ενώπιον Ειδικού Δικαστηρίου, καθότι όλα τα κόμματα θα κατηγορούσαν τον ίδιο και την κυβέρνησή του ότι ξεπούλησε τα κοιτάσματα της χώρας για 13%, ενώ τα χρήματα που θα χρηματοδοτούσαν τις συντάξεις και τα ασφαλιστικά ταμεία τα παίρνουν οι επενδυτές. Ποια πολιτική παράταξη θα αναλάμβανε αυτό το πολιτικό κόστος, ενώ φορώντας ένα πράσινο κασκόλ και μια κονκάρδα για το περιβάλλον μπορεί να αναλάβει την διακυβέρνηση της χώρας;
* Ο Σάββας Πούλος είναι Σύμβουλος Ενεργειακής Διπλωματίας & Ανάπτυξης Αγοράς Φυσικού Αερίου.