Και αυτό παρότι, όπως αναφέρουν στο «Βήμα» στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), η επιστημονική ομάδα εργασίας που είχε συστήσει ο υπουργός κ. Κώστας Σκρέκας και η οποία έχει προετοιμάσει το σχέδιο του κλιματικού νόμου είχε αρχικά προτείνει να περιληφθεί μια πρόβλεψη για το τέλος των εξορύξεων στην Ελλάδα.
Στο… ζύγι
Τελικά, για το επιτελείο του ΥΠΕΝ στο… ζύγι της πράσινης μετάβασης βάρυναν περισσότερο η ασφάλεια εφοδιασμού και ο περιορισμός της ενεργειακής εξάρτησης από τρίτες χώρες.
Ζητούμενο αποτελεί ακόμη εάν η ίδια εικόνα αποτυπωθεί και στο υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο πρέπει να εναρμονιστεί με το «Fit for 55» της Κομισιόν, δηλαδή τη δέσμευση της ΕΕ για περιορισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030.
Πάντως, οι… υπολογισμοί για την επίτευξη των κλιματικών στόχων γίνονται ακόμα δυσκολότεροι για την κυβέρνηση, η οποία συνυπέγραψε στη Γλασκώβη τη δέσμευση για περιορισμό και των εκπομπών μεθανίου (για τις οποίες ενοχοποιείται και το φυσικό αέριο) κατά 30% εντός της επόμενης δεκαετίας.
Η Λιβύη
Σε κάθε περίπτωση, η τύχη για τις έρευνες, εξορύξεις και εκμετάλλευση εγχώριων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων δεν εξαρτάται μόνο από την πολιτική προσέγγιση και τον σχεδιασμό της ελληνικής πλευράς αλλά και από το εάν υπάρχει πραγματικό επενδυτικό ενδιαφέρον. Η παγκόσμια ενεργειακή κρίση ενδέχεται να αναθερμάνει το ενδιαφέρον για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, ωστόσο παραμένει το «αγκάθι» της γεωπολιτικής αστάθειας στην περιοχή. «Βασικός παράγοντας παραμένει η Λιβύη. Οι μεγάλες εταιρείες ενδιαφέρονται για τη θαλάσσια περιοχή της λιβυκής ΑΟΖ, νοτίως της ελληνικής. Εάν ηρεμήσει η πολιτική κατάσταση στην περιοχή, τότε το ενδιαφέρον θα αναβαθμιστεί και θα μεταφερθεί και στις ελληνικές περιοχές για περαιτέρω έρευνες» αναφέρει ο πρώην επικεφαλής της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων (ΕΔΕΥ) κ. Γιάννης Μπασιάς. Και προσθέτει χαρακτηριστικά: «Είναι όπως όταν ανοίγει ένα μίνι μάρκετ στη γειτονιά. Οταν πάει καλά, ανοίγει κι άλλος απέναντι».
Δεσμεύσεις
Για την ώρα πάντως, μεγάλες εταιρείες όπως η νορβηγική Equinor, η γαλλική Total και η αμερικανική Exxon Mobil αναζητούν τρόπους για να πρασινίσουν το χαρτοφυλάκιό τους (π.χ. επενδύουν σε αποθήκες διοξειδίου του άνθρακα). Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters, στα μέσα Οκτωβρίου το Διοικητικό Συμβούλιο της Exxon Mobil εξέτασε το ενδεχόμενο να εγκαταλείψει μεγάλα projects πετρελαίου και φυσικού αερίου, όπως της Μοζαμβίκης ή του Βιετνάμ, για τα οποία δεν έχουν ληφθεί τελικές επενδυτικές αποφάσεις, εξαιτίας των διεθνών πιέσεων στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων να γίνουν βιώσιμες όχι μόνο οικονομικά αλλά και οικολογικά. Ετσι, ο παγκόσμιος αμερικανικός κολοσσός αναλύει τις αναμενόμενες εκπομπές άνθρακα κάθε έργου και πώς θα επηρεάσουν την ικανότητά του να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις για τη μείωσή τους.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥ κ. Αριστοφάνης Στεφάτος έχει συστήσει το «Operation Forum» προκειμένου να διατηρεί μια διαρκή επαφή με τους ξένους και έλληνες επενδυτές ώστε να έχει ενημέρωση για τα πλάνα τους, καθώς το τελευταίο διάστημα ένας-ένας φαίνεται ότι εγκαταλείπουν το… καράβι.
Τέρμα οι διεθνείς χρηματοδοτήσεις για την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων
«Είμαι πολύ χαρούμενη να σας ανακοινώσω ότι η Γαλλία συμμερίζεται την απόφαση να τεθεί τέρμα στη χρηματοδότηση σχεδίων για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων ορυκτών καυσίμων στο εξωτερικό έως τα τέλη του 2022, δηλαδή… αύριο!». Με αυτή δήλωση η γαλλίδα υπουργός Οικολογικής Μετάβασης Μπαρμπαρά Πομπιλί ανακοίνωσε στο περιθώριο της Συνόδου της Γλασκώβης για το Κλίμα (COP26) τη συμμετοχή της χώρας της σε μια ομάδα που συγκρότησαν στις αρχές Νοεμβρίου περίπου 20 δυτικά κράτη με στόχο να σταματήσει η συμμετοχή εταιρειών πλουσίων χωρών σε διεθνή προγράμματα εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Βρετανία και η Ολλανδία συμπεριλαμβάνονται στις χώρες που συνυπέγραψαν εξαρχής, ενώ κατά τη διάρκεια της COP26, λίγες ημέρες προτού προσχωρήσει και η Γαλλία, υπέγραψαν η Γερμανία και η Ισπανία.
«Παγωμένες» οι παραχωρήσεις
Για τις παραχωρήσεις δυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης (Total, ExxonMobil, EΛΠΕ) οι συμβάσεις είχαν υπογραφεί τον Σεπτέμβριο του 2018 αλλά οι σεισμικές έρευνες δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει, οπότε οι εταιρείες δεν είναι υποχρεωμένες να… πειθαρχήσουν σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα. Σύμφωνα με την ΕΔΕΥ, η προθεσμία εκπνέει τον Οκτώβριο του 2022 και πρόκειται ουσιαστικά για το τελευταίο «παράθυρο» ευκαιρίας ερευνών σε αυτές τις θαλάσσιες περιοχές.
Στα χερσαία οικόπεδα «Αρτα – Πρέβεζα» και «Βορειοδυτική Πελοπόννησος» τα ΕΛΠΕ αποχώρησαν τον περασμένο Αύγουστο.Της αποχώρησης των ΕΛΠΕ είχε προηγηθεί η «έξοδος» της Repsol από την Ελλάδα. Τον Ιανουάριο η ισπανική εταιρεία εγκατέλειψε το μπλοκ της Αιτωλοακαρνανίας (Repsol 60%, Energean 40%), τον Μάρτιο το χερσαίο οικόπεδο των Ιωαννίνων (Repsol 60%, Energean 40%) και τον Ιούλιο εκείνο του Ιονίου (κατείχε τα δικαιώματα μαζί με τα ΕΛΠΕ). Το μπλοκ των Ιωαννίνων – για το οποίο η Energean αναζητεί εταίρο – είναι το μόνο στο οποίο έχουν περατωθεί οι γεωφυσικές έρευνες.
Στο θαλάσσιο οικόπεδο του Πατραϊκού (EΛΠΕ/Energean), η σύμβαση είχε κυρωθεί το 2014, αλλά δεν έχει γίνει ακόμη η πρώτη γεώτρηση, η οποία αναμενόταν μεταξύ της άνοιξης του 2018 και του 2020, καθώς το ζήτημα έχει κολλήσει στην απουσία λιμενικών υποδομών. Τον περασμένο Δεκέμβριο οι παραχωρησιούχοι μετέθεσαν το ερευνητικό πρόγραμμα, έπειτα και από σχετική άδεια της ΕΔΕΥ, για τον Ιανουάριο του 2023. Ωστόσο, όπως ανακοίνωσε ο διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΠΕ κ. Ανδρέας Σιάμισιης μιλώντας σε αναλυτές, ο όμιλος μαζί με την Energean ενημέρωσαν πριν από έναν μήνα το ελληνικό δημόσιο ότι επιστρέφει την άδεια και του Δυτικού Πατραϊκού.
*(Aπό ΤΟ ΒΗΜΑ)